West-Europese adel » Hessel Baron van Aylva (1608-1660)

Persönliche Daten Hessel Baron van Aylva 

• Er wurde geboren im Jahr 1608 in Haniastate, Holwerd, Friesl..
• Er ist verstorben am 21. April 1660 in Leer, Nedersaksen, er war 52 Jahre alt.
• Ein Kind von Douwe van Aylva Grietman van West-Dongeradeel und Lutske van Meeckema
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 1. Juni 2010.

Familie von Hessel Baron van Aylva

Er ist verheiratet mit Elisabeth van Althann.

Sie haben geheiratet am 14. November 1634, er war 26 Jahre alt.

Kind(er):

1. Johan Willem Baron van Aylva  1635-1691 
2. Luts Barbara van Aylva  1637-1675 

Notizen bei Hessel Baron van Aylva

Een historisch stukje over het jongste deel van Schettens.
Dit lijkt tegenstrijdig maar komt omdat de buurtschap Filens pas na de 2e wereldoorlog (1949) van Witmarsum bij Schettens werd gevoegd. In oudere boeken wordt het dan ook altijd bij Witmarsum besproken. In 'Historische wandelingen door Friesland', door Jacob Hepkema geschreven tussen 1894 en 1919, wordt nog melding gemaakt van een boerderij 'Aylva' op Filens.
Een jaar voordat het artikel hieronder in de krant verscheen, onderzocht dhr. Leendert Jacobus Hannema nog de latere bewonersgeschiedenis van de boerderij. Hij was getrouwd met de in het artikel genoemde Jacoba Stork. Zij woonden in Harlingen in het Hannemahuis, nu gemeentemuseum. Het antwoord van de gemeentesecretaris op zijn brief staat onderaan afgedrukt.

In 1930 besloot de toenmalige bewoner Johannes Hibma de boerderij op Filens af te breken en aan de andere kant van de weg Schettens-Witmarsum, nabij Bittens een nieuwe boerderij te bouwen. Dat de geschiedenis bepaald niet stilstaat blijkt wel uit het feit dat in 1995 ook deze boerderij weer werd afgebroken, door de huidige bewoners fam. J. Hibma. Hiermee verdween dus ook de naam 'Aylva' op de dakkapel. Dit is vorig jaar weer in ere hersteld; zij het nu op de witte bloembakken bij de oprit.
Op het buurtschap Filens stonden 3 boerderijen waarvan Aylva State het dichtst bij de Witmarsumervaart stond en deze plek is na de afbraak ongebouwd gebleven. Overigens was de andere Aylva State in Witmarsum, op de plek van het huidige verzorgingstehuis Aylva State, veel belangrijker omdat daar de grietmannen op woonden. Een afbeelding van deze state hangt in het Gemeentehuis te Witmarsum.

Uit: Leeuwarden Courant (Sneon en Snein) van 21 april 1956
Naam herinnert nog aan state en geslacht van de Aylva's

Rest slot te Filens verdween in 1930.

Er zijn vele Aylva's grietman geweest van Wonseradeel: elf zonen van dat geslacht regeeerden met tussenpozen van 1456 tot diep in de achtiende eeuw. Van het dorp Witmarsum word in 1776 opgetekend in de "Tegenwoordige Staat" dat het is een "schoon en groot dorp van 56 stemmende plaatsen , gelegen aan 't Zuidelijk einde der Pingjumer Halsband"; in dit dorp trof met voor 1747 het stamslot der Aylva's aan.

Oostelijk van het dorp was "weleer nog eene state van Aylva, alsook Bonga-stins, Nystinstra en Filens, benevens de buurtjes Rypend, 't Vlied, Gerns, Koudehuizen, enz. In den jaare 1421 woonde hier Tjaard Aylva, een overschrokken voorstander der Friesche vrijheid, gelijk hij onder anderen in dit jaar deed blijken, door het Hollandsch garnizoen te Makkum, door de Schieringers ingehaald en onder bevel van Sikke Sjaardema staande van daar op eene behendige wijze te doen verhuizen".

Men het kan treffen met de vijand op verschillende wijzen weergeven, het "op behendige wijze doen verhuizen" is er één van.

Aylva-state bij Filens, daar gaat het ons vandaag om. Want al was die state dan in 1788 al lang afgebroken of waarschijnlijk omgebouwd tot boerderij, pas in 1930 verdwenen de laatste resten van Aylva's slot, toen de plaats - bewoond door Johannes Hibma - werd afgebroken. De heer Hibma weet te vertellen dat het woonhuis de vorm van een "haak" had, dat de muren dik waren, dat er oude Friese moppen te voorschijn kwamen alsook een dakpan, die bij het uilebord had gezeten, waarop het jaartal 1711 stond - waarschijnlijk het jaartal dat de boerderij gebouwd was op de resten van de state. De kelder was groot en diep en had een gewelfde zoldering, waar tegenaan een houten houten plafond was gemaakt. De keuken had een grote schouw van blauwe tegels, die gesneuveld zijn bij de afbraak; in de doorloop naar de keuken zat een ovaal raampje, waarvan het glas direct in de muur was gezet. In de Bolswarder vaart is nog een houten pijler te vinden waar vroeger de brug naar de Marnedijk is geweest. Uit archieven en kadaster zijn wij zowat de loop van zaken te weten gekomen betreffende eigenaars en bewoners der afgebroken boerenplaats, die in 1930 meer naar het oosten is herbouwd.

In 1700 behoorde de plaats aan Tjaard van Aylva, en de bewoner was een zekere Aage Johannes. Wanneer Tjaard is overleden, erft zijn weduwe Margaretha Johannesd. barones van Ghendt de plaats: bewoner is in 1708 Douwe Foekes, die we tot in 1738 aantreffen.

Vermoedelijk ging de plaats over op de dochter van Tjaard en Margaretha, Agatha Wilhelmina, die met haar neef Hans Willem van Aylva huwde. Hun zoon Hans Willem, gehuwd met Catharina Rumph en hun kleinzoon - ook een Hans Willem - gehuwd met Cornelia van Brakel zijn de opvolgende bezitters geweest.

Deze laatste Hans Willem overleed in 1827 en zijn goederen gaan over op de laatste der Aylva's, zijn dochter Johanna Anna Jacoba Wilhelmina, gehuwd met mr. Frederik Willem Floris Theodorus baron van Pallandt, heer van Keppel.

Na de hierboven genoemde Douwe Foekes zijn de volgende bewoners der boerenplaats: Piet Watses, diens weduwe, Sjoerd Teunis, Watse Sjoerds (Hidma), Pieter Watses Hidma, Sjouke Gatzes Rusticus, Meinte Gosses Bootsma, Sjerp Baukes Jansen (van Parrega), Bauke Sjerps Jansen en in 1919 Johannes Hibma. In 1930 wrd dus de nieuwe plaats gebouwd en kwam vader Hibma daar te wonen. In '38 opgevolgd door zijn zoon Jan.

Het geslacht Aylva bestond niet meer. De goederen gingen over in het geslacht Van Pallandt: Carel Anne Adriaan , gehuwd met jonkvrouw Cecilia Maria Steengracht werd bezitter van de plaats. Hun dochter Cornelia Johanna gehuwd met Jan Carel Elias graaf van Lynden werd erfgename. In 1930 ging de plaats - met meerdere oud-Aylva bezittingen - over in handen van hun dochter Cecile Maria, gehuwd met jonkheer mr. P.J. Repelaer van Molenaarsgraaf. Na haar overlijden in 1952 viel het bezit uiteen en ging de plaats, bewoond door de familie Hibma, eerst naar mr. G.A.F. baron van Lynden te Hemmen en in 1953 door verkoop over in handen van mevrouw Hannema-Stork te Harlingen.

Staande op het wijde land kan men zich nog heel goed indenken waar de state stond, omgeven door moestuin en appelhof. In gedachten ziet men de brug, de ingang (poort?) moet dus naar het water toegekeerd zijn geweest. Wellicht had het huis een toren, zoals men dikwijls bij een state zag en waarin een wenteltrap was gebouwd. Uitgestorven is de naam Aylva, maar de huidige eigenaren wilde de oude naam laten voorleven en dus staat de naam-van-vroeger weer te lezen op een woning-van-nu.

M.J. van Heemstra

Bron: http://historie.buwalda.nl/filens_aylva.htm

===============================================================================

AYLVA (Hessel van), Hessel Meckema des H.R.R. baron van A., heer van Brandtstein, geb. op Haniastate te Holwerd 1608, overl. 21 April 1660, begr. te Holwerd, zoon van Douwe en van Luts van Meckema Hesselsdr.

Hij trad in militairen dienst. In 1635 komt hij als kapitein voor, werd 15 Oct. 1637 sergeant-majoor en springt over op den rang van kolonel, 5 Dec. 1637, zonder luit. kolonel te zijn geweest. Hij was commandant der staatsche troepen in Oost-Friesland, vervangt 21 Aug. 1635 den overste-luit. Willem Coenders van Helpen als commandeur van Leeroord, doch legt dit commandeurschap in Juni 1638 neer, het wederom in handen stellende van zijn voorganger. In 1645, als overste, van wege de Staten-Generaal aangesteld tot commandant der stad Emden, weigert de magistraat hem als zoodanig te erkennen; hij stelde daarom in 1650 het commandeurschap in handen van H.H.M. Daarna is hij door den graaf van Oost-Friesland, Enno Lodewijk, bij wien hij zeer gezien was, begiftigd met het drostambt van Leer. Bij een executie te Lich 21 April 1660, werd hij daar door eenige oproerige boeren doodgeslagen.

Hij huwde in Oost-Friesland 14 Nov. 1634 met Elisabeth gravin von Althan, geb. in Maart 1597, overl. 14 Nov. 1663 en te Holwerd begraven, dochter van Hans Willem, graaf v. A. von der Goldbrücken, en van Barbara barones von Präg. Uit dit huwelijk 2 kinderen: Hans Willem en Luts of Lucia Barbara, eerst 1656 met Wolf Sigismund baron van Schratenbach en daarna 1671 met Bocke van Burmania gehuwd.

Zie: Wiarda, Ostfries. Geschichte IV, 299, V, 45, 207; ten Raa en de Bas, Het Staatsche Leger III, 236, 344, V, 529; Navorscher 1920, 137; Catal. Herald. Tentoonstell. (1881), bl. 286.
http://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu07_01/molh003nieu07_01_0108.htm

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Hessel Baron van Aylva?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Hessel Baron van Aylva

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder