Van Santen Family Tree » Andreas Christoffel Groendijk (1908-1942)

Persönliche Daten Andreas Christoffel Groendijk 

• Er wurde geboren am 5. September 1908 in West-Terschelling, Friesland, Netherlands.Quelle 1
• Berufe:
• in Died on board torpedoed submarine in war against Japan/.Quelle 2
• in Had 1 child who died at 3 yrs old in a camp in Indonesia/.Quelle 3
• in Married in Indonesia (Ned. Indie)/.Quelle 4
• (Misc) in Ria's favourite uncle.
• Er ist verstorben am 21. Dezember 1942 in Sengora, Indonesia (Ned. Indie)-see notes for story, er war 34 Jahre alt.Quelle 5
• Ein Kind von Pieter Jacobs Groendijk und Margaretha (Grietje) Sakes de Vries

Familie von Andreas Christoffel Groendijk

(1) Er ist verheiratet mit Geertje Augustin.

Sie haben geheiratet im Jahr 1934, er war 25 Jahre alt.

(2) Er ist verheiratet mit N. N.

Sie haben geheiratet in Indonesia (Ned. Indie).

Kind(er):

1. (Nicht öffentlich)

Notizen bei Andreas Christoffel Groendijk

He was born on September 5, 1908 in West-Terschelling, Nederland.
Occupations:
Married in Indonesia (Ned. Indie).
Died on board torpedoed submarine in war against Japan.
Had 1 child who died at 3 yrs old in a camp in Indonesia.
He died on December 21, 1942 in Sengora, Indonesia (Ned. Indie)-See Notes For Story, he was 34 years old.

17

Hoe de K XVII verdween en haar wrak gevonden werd

Korporaal-torpedomaker A.C. Groendijk

De oorlogsvloot die Nederland in 1940 in Nederlands-Indië beschikbaar had, was zwak en verouderd. De oorzaken daarvan waren de talrijke bezuinigingen gedurende de jaren dertig met als achtergrond politieke factoren die in het licht moeten worden gezien van de impopulariteit die de krijgsmacht destijds onder de bevolking genoot. Een oer-Nederlands gegeven dus, maar dat terzijde. Het Nederlands-Indisch eskader stond onder commando van vice-admiraal Helfrich. Eskadercommandant was schout-bij-nacht Karel Doorman. De belangrijkste onderdelen van het eskader waren de lichte kruisers De Ruyter, Java en Tromp, de torpedobootjagers Witte de With, Kortenaer, Piet Hein, Banckert, Van Nes, Evertsen en Van Ghent en twaalf onderzeeboten. De Nederlandse eenheden werden aangevuld met enkele Amerikaanse en Britse oorlogsbodems en wat Australisch materiaal. In vergelijking met de machtige Japanse vloot was deze combinatie echter volstrekt minimaal. De Japanners beschikten bovendien over vliegdekschepen met de toen nieuwe Zero-jager, één van de grootste verrassingen van de hele oorlog.

Het voert op deze plaats te ver om een precieze beschrijving te geven van de gebeurtenissen die ertoe leidden dat Nederlands-Indië uiteindelijk door de Japanners bezet werd. Een korte uiteenzetting is echter op haar plaats. In de nacht van 28 februari op 1 maart 1942 landden Japanse troepen op de noord- en westkust van Java. Het was voor de Japanse strijdkrachten de laatste en beslissende fase van een vrijwel perfect uitgevoerde operatie. Tegenstand was er nauwelijks, omdat de chaos onder zowel Nederlandse burgers als militairen op Java aanzienlijk was. Op dat eiland trokken de Nederlandse legereenheden zich in wanorde terug; de luchtmacht was vrijwel vernietigd. Op 8 maart volgde, na een laatste opleving van de strijd, de Nederlandse capitulatie.
Hoogtepunt van het korte, maar felle treffen tussen Nederland en Japan was de zeeslag die eind februari in de Javazee plaatsvond. Voor Nederland was dit meer dan zomaar een verloren zeeslag, want deze gebeurtenis markeerde tevens het eind van een koloniaal rijk dat nagenoeg drie eeuwen lang in Oost-Indië de lakens uitdeelde. Het zou zinloos zijn op deze plaats een nauwgezet verslag te geven van het verloop van de Slag in de Javazee: in de afgelopen jaren is daar literatuur in overvloed over verschenen. We richten daarentegen de schijnwerper op Andreas Christoffel Groendijk, een van Terschelling afkomstige marineman die omkwam bij de ondergang van de onderzeeër Hr. Ms. K XVII.

Actie
Zoals boven reeds vermeld, telde de Nederlandse marinevloot in Nederlands-Indië twaalf onderzeeboten. Het flottielje was opgebouwd uit vier divisies. Hr. Ms. K XVII behoorde tot de eerste divisie, samen met de O 16 en de K XVIII. Voor alle duidelijkheid: de boten van de O-klasse (de 'O' staat voor 'onderzeeboot') waren eigenlijk in Nederland gestationeerd. Een aantal kon bij aanvang van de Duitse bezetting echter wegkomen of bevond zich op dat moment op zee of in het buitenland. Deze schepen werden deels toegevoegd aan de vloot in Nederlands-Indië. (De 'K' van de K-klasse staat voor 'koloniën'.) Deze boten bevonden zich aan het begin van de oorlog dus al in Nederlands-Indië.
De Eerste Divisie onderzeeboten ontving op 29 november 1941 van admiraal Helfrich het sein dat er een onverwachte Japanse actie mogelijk werd geacht en dat men zo snel mogelijk op moest stomen naar de positie 4° N 104°30'O. De O 16 en de K VXII (de K XVIII lag voor reparatie in Soerabaja op Java) onder commando van respectievelijk luitenant ter zee eerste klasse A. J. Bussemaker en luitenant ter zee eerste klasse Besançon kregen de opdracht zich met de grootst mogelijk vol te houden bovenwatervaart naar hun bestemming te begeven. Later kregen beide commandanten van Helfrich te horen dat ze onder bevel waren gesteld van de Britse Commander-in-Chief China. Het doel: actie in de Golf van Siam, de huidige Golf van Thailand.
Een paar dagen later werden ook de drie K-boten van de Tweede Divisie die kant opgestuurd: de K IX, K XI en K XII. De bedoeling was, dat de vijf boten in linie zouden worden uitgelegd van een punt ten zuiden van Kaap Cambodja op een onderlinge afstand van 20 mijl teneinde naar Malakka opstomende Japanse landingsvloten te onderscheppen en aan te vallen. Zo bevonden deze vijf Nederlandse onderzeeërs zich op 9 en 10 december 1941 noordwaarts koersend in de Zuid-Chinese zee. Ze hadden opdracht om tijdens hun opmars oostelijk te blijven van een eskader schepen onder commando van de Britse admiraal Sir Thom Phillips, het z.g. Force Z, dat eveneens noordelijk koerste. Tot Force Z behoorden de Britse slagschepen Prince of Wales en Repulse, vergezeld door de torpedobootjagers Electra, Express, Vampire en Tenedos.
Force Z had in de namiddag van 8 december de haven van Singapore verlaten. Het plan was, de Japanse landingsvloten in de vroege ochtend van 10 december bij verrassing aan te vallen. Maar toen Force Z op 9 december door Japanse verkenningsvliegtuigen werd waargenomen besloot Phillips om te keren en terug naar Singapore te gaan. Het verrassingselement was tengevolge van de ontdekking immers weg en Force Z zou nu zeker Japanse luchtaanvallen kunnen verwachten, zo redeneerde Phillips. Omstreeks middernacht kreeg men opdracht op te stomen naar Kuantan, waar een vijandelijke landing was gemeld. 's Ochtends bij Kuantan aangekomen, ontdekte men echter niets verdachts.
Enkele uren later werd Force Z vanuit de lucht aangevallen. Zowel de Prince of Wales als de Repulse gingen hierbij verloren. De Japanse aanval kostte aan 860 Britse marinemannen het leven, waaronder admiraal Phillips.

Hr. Ms. O 16 loopt op een mijn
Intussen voeren de vijf onderzeeërs verder in de richting van Malakka, onkundig van het feit dat Force Z was aangevallen. Phillips had namelijk radiostilte in acht genomen en dus geen alarm geslagen. De O 16 wist op de ochtend van 11 december maar liefst vier Japanse vrachtschepen tot zinken te brengen die voor anker lagen in de Baai van Patani. Nadien werd koers gezet naar Singapore.
In de nacht van 14 op 15 december liep de O 16 ten zuiden van de Tioman-eilanden geheel onverwacht op een mijn. De boot brak in tweeën en zonk vrijwel onmiddellijk. Bij deze ramp kwamen 41 mensen om het leven, waaronder de uit Harlingen afkomstige onderofficier-machinist Reinder Klaas van der Sluis. Slechts één opvarende, kwartiermeester Cornelis de Wolf, overleefde de ramp. Hij was sterk genoeg om zwemmend een eilandje in de buurt te bereiken. De Wolf heeft in totaal 34 uur gezwommen voor hij uitgeput aan land wist te komen - een ongelofelijke prestatie!

Ook Hr. Ms. K XVII verloren
We keren terug naar Hr. Ms. K XVII, het eigenlijke onderwerp van dit hoofdstuk. Na de vergeefse actie om de Japanse invasievloot voor Malakka op te wachten kreeg deze boot opdracht om, samen met de K XI, voor de kust van Malakka bij Kuantan en Pahang een bewakingspost te betrekken. Van die opdracht is ze echter niet teruggekeerd. Op 14 december had de boot nog contact met de K XII en ze zou op 20 en 21 december nog via de radio haar positie hebben doorgegeven aan Singapore. De K XVII zou zich toen veel noordelijker, voor Sengora, hebben bevonden. Maar na de laatstgenoemde datum is niets meer van de boot vernomen. Het bleef lange tijd onduidelijk of de boot door Japanse oppervlakteschepen tot zinken is gebracht of dat zij op een mijn is gelopen.
Bij het verloren gaan van de K XVII kwamen 36 mensen om het leven, onder wie dus korporaal-torpedomaker Andreas Christoffel Groendijk. Groendijk, op Terschelling geboren op 5 september 1908, was een zoon van Pieter Groendijk (matroos en commies der directe belastingen) en Grietje de Vries. Hij trouwde in 1934 in Indië met de handschoen met Geertje Augustin (*1914 +1935). Later ging hij in Indië een tweede huwelijk aan. Zijn vrouw en driejarig kind werden tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië in een kamp geïnterneerd. Het kind is daar aan de geleden ontberingen bezweken.

Wrakken gevonden
Hiermee zijn we echter niet aan het einde van het verhaal gekomen, niet voor wat betreft de O 16 noch voor de K XVII. Van laatstgenoemde boot werd namelijk in 1981 ten noorden van het eilandje Tulai het wrak gevonden. De boot was ontdekt door vissers, wier netten aan het wrak vasthaakten en scheurden. Nader onderzoek van de Australische berger/duiker van Britse afkomst Michael Hatcher wees uit, dat het inderdaad om het wrak van de K XVII ging. Maleisische duikers hadden Hatcher al gemeld dat op de zijkant van de romp het woord 'DICHT' stond. In een koperen kastje op de brug werd een zaklantaarn aangetroffen met 'Witte Kat'-batterijen - Hollandser kan het bijna niet. De boot ligt op een diepte van 50 meter met de neus in de bodem en vertoont rechtsvoor een groot gat in de boeg. Het achter-ontsnappingsluik staat open. Bij het wrak van de K XVII zijn na de ontdekking bloemen overboord gegooid door de heer Hans Besançon, zoon van de omgekomen commandant van de boot. Hatcher slaagde erin het stuurwiel op te duiken. Dat kwam in het bezit van de heer Besançon, die het ter beschikking heeft gesteld aan de Koninklijke Marine in Den Helder, waar het in de hal staat opgesteld.
Ook van de O 16 is het wrak gevonden. Dat gebeurde op 7 september 1995 door de Zweedse duiker Sten Sjostrand, eveneens nadat vissers hun vermoedens over de aanwezigheid van een wrak op deze plaats hadden gemeld. Nadat was vastgesteld dat het inderdaad om de O 16 ging, zijn op deze plaats bloemen overboord gezet door de gebroeders Bussemaker, zonen van de commandant van de boot.
(Noot van de schrijver: op 2 september 1995 verscheen mijn boek 'Gebleven, Harlinger zeelieden in WO II'. Daarin wordt ook aandacht aan de O 16 besteed vanwege het feit dat machinist Van der Sluis bij de ondergang van deze boot omkwam. Daarin meldde ik dat de O 16 spoorloos verdwenen was, een bericht dat luttele dagen later dus bijgesteld moest worden).

Onbekend mijnenveld
Rest nog de oorzaak van de ondergang van beide boten te beschrijven, waarvan de wrakken negen mijl van elkaar vandaan liggen. Het wrak van de K XVII ligt op de positie 03°40'N 104°35'O, dat van de O 16 op 02°36'N 104°24'O. De onderzeeërs zijn waarschijnlijk verzeild geraakt in een Japans mijnenveld dat niet bekend was, althans niet op die plaats. Beide gezagvoerders treft dan ook geen enkele blaam, eenvoudigweg omdat ze niet op de hoogte waren van de aanwezigheid van een mijnenveld op die plek. De mijnen werden gelegd door de Japanse oorlogsbodems Chose Maru en Tatsumega Maru. Eigenlijk hadden de mijnen 30 km meer naar het zuiden moeten worden gelegd, maar toen beide schepen daarmee zouden beginnen werden ze ontdekt door een Nederlands watervliegtuig, reden waarom ze wegvoeren en de mijnen 30 km noordelijker overboord hebben gezet. Het is dan ook een ietwat cynische conclusie dat de verschijning van een Nederlands vliegtuig indirect de oorzaak is geweest van de ondergang van zowel Hr. Ms. K XVII als van Hr. Ms. O 16.

- Courtesy of Johan van der Wal [ (XXXXX@XXXX.XXX) ].

"As a attachment here the concept-chapter about Andreas and his submarine Hr. Ms. K XVII. It's an amazing story that fishers found the boat after all this years. I hope you can read it. Thanks a lot for your help! Warm Greetings,
Johan van der Wal" - email received October 13, 2000.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
From Dennis de Witt - (XXXXX@XXXX.XXX)

Hello everybody,

So far I have been a silent follower but the recent contribution from Margaret R.M. Rijkelijkhuizen regarding the Maleisie (Malaysia) website made me a little pleasantly surprised. You see, I am of Dutch Descent living in Malaysia and doing research into my family history. Even though I do not speak or read the Dutch language, I was happy to find that there is still an interest in Malaysia and I wish to share the following with all of you.

Dutch contribution in the history of Malaysia all began in Malacca. Malacca or also known as 'Melaka' or 'Malakka' in Dutch, is one of the thirteen states that belongs to Malaysia. First founded in 1400, it was ruled by Malay Sultans until the attack by the Portuguese in 1511. Malacca's fame as a fabulous center of spices and Asian wares as well as due to its strategic location in the Straits of Malacca was a great lure for the Dutch, who began making plans to attack the city. The Dutch first arrived in Malacca in April 1606 with the third fleet of the VOC commanded by Cornelis Matelief de Jonge but the Portuguese had turned Malacca into a formidable fort (the A Famosa) making it virtually indestructible. In 1606, the Dutch and Portuguese fleets fought a fierce battle and heavy losses were reported to both parties but this first Dutch attack on Malacca was a failure.

Malacca was of little use to the Portuguese after the spice trade and their command of the sea were lost but they hung on to the fort stubbornly. Finally the Dutch decided to capture the fort and made an alliance with the Sultan of Johor. The siege that began in 1640 took
six months before the Dutch and their allies finally captured the city at the beginning of 1641 - again after heavy losses from both parties and some 35 years after their first attempt. After this, the Dutch ruled Malacca for more than one hundred and sixty years. From their new and strategic base in Malacca, they tried to control the trade passing through the Straits of Malacca and the export of tin from Malaysia.

Administratively, Malacca was subject to the "Hoge Regering" (Supreme Government) in Batavia but it had its own dependencies which include Andragiri in Sumatra and the island of Riau (Bintan) at the tip of the Malay peninsula.

Today, you will still be able to see in the town the "Stadthuys" or government offices - the oldest building in the former Dutch colonies, the old Dutch Reformed Church - now Christ Church and several other old buildings which were built by the Dutch. The governor's residence is a copy of the city hall of Hoorn of that time, now the sister city of Malacca. The brick buildings were originally plastered white and are now completely painted red. There are also residential homes at Heeren Street and Jonker Street that were built during that era. Those streets form the "Kampong Belanda", a Dutch quarter.

After about 160 years of Dutch rule, Malacca was handed over to the English and became part of the Strait Settlements. With the opening of the port at Singapore by the British, Malacca's economy fell into further decline. In 1795 when the Batavian Republic was set up in the Netherlands under the aegis of France, the authorities in British India decided on the conquest of most of the Dutch possessions in the East. On 26th August 1795 after only a token resistance, Malacca was captured. The English in the East India Company imposed a military garrison on the town. They appointed the Commandant of the garrison to act ex officio as Resident, but allowed the Dutch civil administration to continue more or less as before. Official records for the first period of British occupation (1795 - 1818) still continued to be
kept in Dutch whereas after the permanent transfer to Great Britain (1825), they were written in English.

What was left behind from the Dutch rule of Malacca were also the people who are Malaysian Dutch Descent "Eurasians", who are ancestors of the Dutch who settled down here during that period. These Eurasians of Dutch descent, carry Dutch surnames and they are
proud of their Dutch heritage but they are quintessentially Malaysian in actual fact and they live a Malaysian lifestyle in every way.

The Eurasians of Dutch descent living in Malacca have very little to show of their past, except for the impressive and well known historical buildings. The grave stones bear witness to the presence of their Dutch ancestors together with their family crests on each of the old tombstones on St. Paul's hill. All these are situated in the very heart of this historical town. Their assimilation into the predominantly larger Portuguese Eurasian community over the past decades (through intermarriage) has also diluted further their linkages to their own ancestors. Because there are so few of them and also due to the lack of contact with other Dutch colonies, they have now even forgotten their ancestral language. Physically, their Caucasian looks, and fair-coloured skin complexion are the only semblance of their Dutch heritage. Even these have been tampered sometimes by the scorching equatorial sun.

The strongest testimony to lend credence to their claim are their Dutch names. Names such as De Witt, Goonting, Hendriks, Hendroff, Minjoot, Overee, Tessensohn, Van Dort, Van Huizen, Westerhout and others. This community are now dwindling in numbers and already many of the other names you would find on ancient tombstones in Malacca no longer exist here. It is my hope that something could be done so that this community could be saved from one day being forgotten and fading into oblivion.

Hope this information is helpful.

Regards,
Dennis De Witt

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Andreas Christoffel Groendijk?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Andreas Christoffel Groendijk

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder