te Dronrijp
bij de Wal te Eastermar
Archief Nedergerecht Tietjerksteradeel, informatieboek 1775
Datum: 21 april 1775
Tomas Alberts (THOMAS ALBERTS), mr. bakker te Oostermeer, oud 23 jaar,
verklaart dat hij op 13 dezer des avonds ten huize van Jeip Annes (JEEP ANNES)
en zijn vrouw was; aldaar kwam ook Fokke Jans (FOKKE JANS) uit Oostermeer, die
nogal "bolsturig en quaad" was. Het gesprek ging over het huis van Fokkes
wijlen moeder, dat die dag publiek (bij strijkgeld) was verkocht aan Egbert
Goffes (EGBERT GOFFES) ; Fokke heeft onder meer gedreigd met brandstichting
- zelfde verklaring door Jeip Annes te Oostermeer, 48 jaar oud
- idem door Yttje Wybes Tadema (IETJE WIEBES TADEMA), 49 jaar, vrouw van
vorige getuige
- verklaring van Egbert Goffes te Oostermeer, oud 46 jaar; hij is een
schoonzoon van wijlen Lijsbertie Johannes (LIJSBET JOHANNES), weduwe van Jan
Fookes (JAN FOKKES) ; heeft bij de veiling tegen Fooke Jans (ook wel geschreven
als Foeke Jans (FOEKE JANS) ) opgeboden. Fooke werd de hoogste bieder, maar kon
geen voldoende borg stellen, waarop het huis aan hem getuige is toegewezen;
naderhand heeft Fooke getuiges vrouw bedreigd; getuige is 's nachts opgebleven
en hoorde omstreeks middernacht veel geraas en dreigementen van Fooke Jans
- Riemke Arjens (RIEMKJE ARJENS), ruim 46 jaar oud, vrouw van Sybren Sybrens
(SIEBREN SIEBRENS) te Oostermeer, heeft ook dreigementen gehoord toen zij bij
Egbert Goffes vrouw (de zuster van Fooke / Foeke Jans) in de winkel stond.
Archief Nedergerecht Tietjerksteradeel, informatieboek 1759
Datum: 11 mei 1759
Kornelis Wybes Tadema (KORNELIS WIEBES TADEMA) te Kootstertille, oud 40 jaar,
verklaart dat hij op 4 juni 1757 met Fooke Jans (FOKKE JANS) en anderen met de
voermanswagen is gereisd van Leeuwarden naar Oostermeer; toen ze in Suameer
waren heeft Fooke hem indringend ondervraagd naar de diefstal, enige tijd
daarvoor ten huize van getuige gepleegd; te Oostermeer aangekomen stapte
getuige uit en wilde zijn kussen meenemen; kreeg toen een klap in het gezicht,
naar het schijnt met een zweep, maar hij heeft niet gezien wie het gedaan heeft
- Dirk Harts (DIRK HARTS) te Oostermeer, ongeveer 60 jaar oud, heeft gezien
dat Fooke Jans destijds K.W. Tadema geslagen heeft
- Lydia Ruurds (LIDIA RUURDS), 48 jaar, vrouw van Teye Dirks (TEIE DIRKS),
kleermaker te Oostermeer, bevestigt het relaas van Dirk Harts
- Trijntje Jacobs (TRIJNTJE JAKOBS), 34 jaar, wonende te Oostermeer, verklaart
dat zij op 27 aug. 1758 een klap in het gezicht heeft gekregen van Fooke Jans;
hij heeft ook bedreigingen geuit tegen haar en haar zuster en zwager
- Jeip Annes (JEEP ANNES), oud 32 jaar, is op 17 maart van dit jaar ook
geweest ten huize van Jan Michels, maar heeft niet gezien dat Gerben Ybes
(GERBEN IEBES) geslagen is (vgl. pag. 144)
- Symen Dirks (SIEMEN DIRKS), schoenmaker te Oostermeer, 35 jaar oud,
verklaart dat hij "in de verboden tijd" van 1758 een kloet miste; deze is
naderhand gevonden in het schip waarmee Fooke Jans aan het vissen was, en is
door de houtvestersknechten meegenomen. Fooke heeft voor getuige een nieuwe
kloet besteld, maar de kuiper wil die niet maken voor rekening van Fooke Jans,
zodat getuige hem zelf heeft betaald
- (pag. 151) Ruird Jans (RUURD JANS), mr. kuiper te Oostermeer, oud 30 jaar,
verklaart dat hij in de zomer van 1758 met zijn vrouw en Oene Dirks (OENE
DIRKS) "in zijn stoepe" zat te praten, o.a. over het feit dat de dochter van
Albart Hemrika (ALBERT HEMRICA) eens was "aangetast" (aangerand), waarbij toen
Fooke Jans zich voegde "om te hooren wat leugens er verhaalt worden". Fooke
heeft dreigende taal geuit; later die nacht is er nog tweemaal op de deur
gebonsd; enige tijd later is Fooke zelfs getuiges huis binnengedrongen. Heeft
getuige ook wel uitgescholden voor "een schelm, gaudief en deugeniet", is ook
door Fooke voor het gerecht gedaagd wegens "injurie" (belediging), maar is zich
daarvan in het geheel niet bewust
- Aaltie Hommes (AALTJE HOMMES), 45 jaar, vrouw van Ruird Jans, geeft
hetzelfde relaas
Archief Nedergerecht Tietjerksteradeel, informatieboek 1759
Datum: 29 mei 1759
Pytter Ybeles (PIETER IEBELES), mr. timmerman te Oostermeer, oud 40 jaar,
verklaart dat hij in de vorige zomer heeft gezien dat Fooke Jans (FOKKE JANS)
met het "dicke end" van een zweep een klap heeft uitgedeeld aan Kornelis Wybes
Tadema (KORNELIS WIEBES TADEMA) (zie
- Antje Teyes (ANTJE TEIES), oud 19 jaar, wonende te Oostermeer, heeft
gehoord, op dezelfde avond dat Trijntje Jacobs (TRIJNTJE JAKOBS) geslagen is
(27 aug. 1758, zie pag. 147) hoe Fooke Jans in zijn eigen huis enorm tekeer
ging ("zig seer aanstelde") en onder meer uitriep dat "hij gaf om geen Heer nog
duivel, hij was souverain, hij was Fooke Lyskes", etc. etc.
- Kornelis Rienks (KORNELIS RIENKS), huisman te Oostermeer, oud 39 jaar,
verklaart dat hij vorige zomer met Fooke Jans te Beetsterzwaag is geweest, en
dat Fooke daar van de houtvestersknecht een "foeke met een kloet" heeft
gekocht, die eerder in beslag waren genomen toen Fooke Jans in de verboden tijd
aan het vissen was; Fooke Jans zei dat hij de kloet had geleend (vgl. pag. 147)
Archief Nedergerecht Tietjerksteradeel, informatieboek 1759
Datum: 15 mei 1759
Allert Gerbens (ALLERT GERBENS) te Wierum, oud 21 jaar, verklaart dat zijn
vader Gerben Ales (GERBEN ALLES) en zijn broer Jan Gerbens (JAN GERBENS) op 23
april j.l. enige korven schelvis hebben gebracht aan Fooke Jans (FOKKE JANS) ;
dat getuige en zijn broer deze korven (26 stuks) vandaag weer wilden ophalen,
maar te horen kregen dat Fooke ze intussen had verkocht; Fooke heeft hem en
zijn broer ook bedreigd (tekent met merk, x)
- Jan Gerbens, 18 jaar, geeft hetzelfde relaas (tekent met merk, x)
Er ist verheiratet mit Elysabeth Peternella Munnikhuis.
Sie haben in der Kirche geheiratet am 11. März 1742 in Eastermar, Friesland.Quelle 2
Tietjerksteradeel, huwelijken 1742
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 11 maart 1742 in Oostermeer
Bruidegom: Focke Jans afkomstig van Sneek
Bruid: Elysabeth Peternella Munnikhuijs afkomstig van Lutkewierum
Kind(er):
Fokke (ook: Foeke) Jans (FOKKE JANS)
gedoopt Oostermeer 13 nov. 1718
zoon van Jan Fokkes (JAN FOKKES) en Lijsbeth Johannes (LIJSBET JOHANNES)
is 1742, 1743 gortmaker te Dronrijp, woont 1744 te Oostermeer, 1749 arbeider,
1754 herbergier (bij de Wal), 1752 kerkvoogd, tr. Oostermeer 11 maart 1742
Elisabeth Munnikhuis, v Lutkewierum, hij v Sneek, in tr. bk Lutkew. met de naam
"Bakkehiem", quot. O'meer: een arbeider, wint ternauwernood de cost, 2+3, 13-5,
person. koh. 1775: de kinderen erfg. v Dirkje Scheerhagen, doch geheel
insolvent en bezitten niets; TIE B1 144-157 (figureert als dorpstiran), 326,
335, S20 20, S21 224, S22 107, 112, 250, S24 324; ki.: Johannes, wsch. ook Jan,
Lijsbeth (Lijske, Lieske)