Familienstammbaum Voorhaar » Jan van der Noordaa (1934-2015)

Persönliche Daten Jan van der Noordaa 

• Er wurde geboren am 21. Oktober 1934 in Leiden.Quelle 1
• Beruf: hoogleraar.Quelle 2

  in de virologie aan de Universiteit van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum

• Er ist verstorben am 17. Juni 2015 in Bethesda-Maryland (USA), er war 80 Jahre alt.Quelle 3
• Er wurde beerdigt in Weesp - Begraafplaats Carspelhof.Quelle 3
• Ein Kind von Jacob Wijnand Philippus van der Noordaa und Antje Veldmeijer
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 23. Oktober 2023.

Familie von Jan van der Noordaa

Er ist verheiratet mit Henriëtte Jacqueline Kukler.

Sie haben geheiratet.Quelle 4

Kind(er):

1. (Nicht öffentlich)
2. (Nicht öffentlich)
3. (Nicht öffentlich)
4. (Nicht öffentlich)

Notizen bei Jan van der Noordaa

Prof. Dr. Jan van der Noordaa is een als mens en wetenschapper veel geprezen viroloog. Professor Jaap Goudsmit noemt hem 'de vormgever van de virologie in Nederland'. Meerdere artikelen op internet geven een beschrijving van zijn activiteiten. Hieronder een bloemlezing.
=
Op nl.wikipedia.org staat het volgende:
Jan van der Noordaa (Leiden, 21 oktober 1934 - Potomac, Verenigde Staten, 17 juni 2015) was een Nederlands hoogleraar virologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Van der Noordaa studeerde in 1960 af in de medicijnen in Leiden en promoveerde in 1964 in Amsterdam op het proefschrift Primary vaccination of adults with an attenuated strain of vaccinia virus bij Charlotte Ruys, toen hoofd van het Laboratorium voor de Gezondheidsleer in Amsterdam.
Tijdens zijn militaire dienst deed Van der Noordaa bij kolonel Bart Beunders onderzoek naar een verzwakt vaccin tegen pokken. Omdat het gangbare vaccin een zeldzame maar ernstige bijwerking had in de vorm van een hersenontsteking Encephalitis postvaccinalis, werd gezocht naar een veiliger vaccin. Professor Flap Dekking begeleidde dit onderzoek. Na zijn promotie op dit onderzoek werkte hij bij Nobelprijswinnaar John Enders aan de Harvard-universiteit en keerde daarna terug naar de Universiteit van Amsterdam. Daar was hij van 1973-1979 lector Virologie en van 1979-1995 hoogleraar idem aan de Medische Faculteit.
Van der Noordaa werkte aan diverse virussen, onder meer vaccinia, herpes simplex, de lengte van het DNA-genoom van menselijk cytomegalovirus en het varicellazostervirus, het humaan papillomavirus, polyomavirussen zoals SV40 en HIV/AIDS.[3] De Amerikaanse virologen George Miller, Phill Brunell en George Khoury kwamen tijdens hun sabbaticals onderzoek doen bij Van der Noordaa in Amsterdam.
Publicaties (onder meer:)
- 1964 - Primary vaccination of adults with an attenuated strain of vaccinia virus, proefschrift Universiteit van Amsterdam
- 1974 - Virussen als mogelijke oorzaak van kanker, inaugurele rede als lector Virologie, Universiteit van Amsterdam, 8 april 1974
- 1986 met E. Abma en anderen - Virus, Leiden, Stichting Bio-Wetenschappen en Maatschappij; Maastricht, Informatiecentrum Natuur en Techniek, 1986
- 1996 met R. A. Coutinho - The Amsterdam cohort studies on HIV infection and AIDS : a summary of the results 1984-1995, Amsterdam: Amsterdam Cohort Studies, 1996.
- 2002 met I. M. Hoepelman en R. W. Sauerwein - Microbiologie en infectieziekten, Houten Bohn Stafleu Van Loghum 2002
- 2011 met Gezondheidsraad - Screening op baarmoederhalskanker, Den Haag : Gezondheidsraad
Van der Noordaa was aan de Universiteit van Amsterdam o.a. de promotor van Jaap Goudsmit en Roel Coutinho
Hij kreeg meerdere onderscheidingen, zoals:
1989 - M.W. Beijerinck Virologie Prijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
1995 - Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
De volgende literatuur is (o.a.) aan hem gewijd.
Jaap Goudsmit: De Stimulerende Virologie van Jan van der Noordaa, Nieuwsbrief Onderzoeksschool Infectie en Immuniteit, no.5, februari 1996, p. 97
Jaap Goudsmit: Dromen van Vaccins, dertig jaar op zoek naar de juiste reactie, Amsterdam, Uitgeverij Contact, 2009
(bron: nl.wikipedia.org)
=
Bij het overlijden van Jan van der Noordaa publiceert viroloog Jaap Goudsmit dit artikel:
Jan van der Noordaa
(1934-2015)
Vormgever van de virologie in Nederland
Op 17 juni 2015 is Jan van der Noordaa op 80-jarige leeftijd in zijn slaap overleden in Bethesda, Maryland, Verenigde Staten. Jan van der Noordaa was de Amsterdamse academicus bij uitstek, hij promoveerde er en hij was er hoogleraar. Hij promoveerde in 1964 bij Charlotte Ruys, op dat moment hoofd van het Laboratorium voor de Gezondheidsleer aan de Mauritskade in Amsterdam. Jan sprak vaak met bewondering over haar. Net als Ruys, was Van der Noordaa een persoon die anderen in de gelegenheid stelde het beste uit zichzelf te halen, meer dan een ster die zelf wilde schitteren. Jan van der Noordaa spiegelde zich aan het karakter van Charlotte Ruys, dat was gevormd door de Tweede Wereldoorlog; zij was lid van het artsenverzet. Van 1973-1979 was Jan van der Noordaa Lector Virologie en van 1979-1995 hoogleraar Virologie aan de Medische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam.
Jan van der Noordaa begon zijn wetenschappelijke loopbaan bij B.J.W. Beunders, hoofd van de sectie Preventieve Geneeskunde van de Inspectie van de Militair Geneeskundige Dienst. In 1964 promoveerde Jan van der Noordaa op een onderzoek naar een beter pokkenvaccin. In de jaren 50 was de sterfte aan het pokkenvaccin onacceptabel hoog, -maar uiteraard altijd nog vele malen minder dan de sterfte aan pokken zelf. Jan van der Noordaa liet samen met de legendarische hoogleraar virologie en voorganger Flap Dekking en B.J.W. Beunders zien, dat door een verzwakte pokkenvirusstam te gebruiken het aantal herseninfecties van één op 18.000 kon worden teruggedrongen tot één op 60.000. Dit onderzoek werd pas in 1967 gepubliceerd ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van de Nobelprijswinnaar 1954, John Enders, waarbij Jan van der Noordaa na zijn promotie in de leer was gegaan. Op het Harvard lab van Enders raakte Jan van der Noordaa bevriend met D. Carleton Gajdusek, die in 1976 zelf de Nobelprijs won, en een hele reeks fameuze kinderartsen zoals George Miller van Yale, Phill Brunell van NIH en Sam Katz van Duke. Ik herinner me nog goed uit mijn tijd op het laboratorium voor de Gezondheidsleer aan de Mauritskade in Amsterdam, hoe ondersteboven Jan was toen George Khoury van NIH in 1987 overleed op 43-jarige leeftijd. George was misschien wel Jan’s beste vriend uit zijn professionele vriendenkring.
Hoe vooraanstaand het lab van Jan van der Noordaa was in de jaren 80 moge blijken uit het feit dat de trits vooraanstaande Amerikaanse virologen George Miller, Phill Brunell en George Khoury allemaal een ‘sabbatical’ kwamen doen op het lab van Jan. Het lab van Jan van der Noordaa groeide in de jaren zeventig en tachtig uit tot één van de toplaboratoriums op het gebied van de virologie van Europa en was zeker in mijn studiejaren het beste laboratorium van Nederland. Jan van der Noordaa besloot zich in de jaren zeventig bezig te gaan houden met de vraag hoe virussen kanker konden veroorzaken. Hij deelde deze fascinatie met John Sussenbach en Lex van der Eb, twee moleculair biologen uit respectievelijk Utrecht en Leiden. Jan van der Noordaa koos als studieobject de polyomavirussen: het apenvirus SV40 en de menselijke familieleden, het BK-virus en het JC-virus, genoemd naar de initialen van de personen waaruit deze virussen het eerst waren geïsoleerd. Sussenbach en Van der Eb stortten zich op virussen die vooral bekend zijn als verwekkers van verkoudheid: adenovirussen.
Jan van der Noordaa was een ‘no-nonsense’ man. Hij kon je aankijken met die felle ogen van hem met een zweem van een glimlach erin, alsof hij zich altijd afvroeg wat voor vlees hij in de kuip had. Hij was een man van meten is weten, zorgvuldig, geduldig, voorzichtig en behoedzaam. Zijn bijdrage aan het onderzoek naar herpesvirussen, die koortslip veroorzaken, waterpokken en gordelroos, was het bepalen van de exacte lengte van het cytomegalovirus DNA en het varicella zoster DNA. Uit dit onderzoek vloeide het grootste commerciële succes van de afdeling virologie onder Jan’s leiding voort: de guanidine-glasmelk isolatie techniek voor nucleine zuren, uitgevonden door René Boom en Cees Sol. Dit was ook Jan’s meest geciteerde artikel dat in 1990 verscheen.
Al in 1970 had Jan van der Noordaa zich even aan de retrovirussen gewaagd door aan te tonen dat virus deeltjes in moedermelk van muizen cellen op hol kon doen slaan, pas een tiental jaar later kwam hij hierop terug toen AIDS de wereld opschrok. Naast de tijd van mijn promotie onderzoek onder Jan’s leiding, denk ik aan de vroege periode van het AIDS onderzoek het vaakste en met het meeste plezier terug. De tijd waarin Jan en ik samen het onderzoek van Joep Lange en Frank de Wolf begeleidden.
Dit was ook de tijd waarin ik de karaktervastheid van Jan van der Noordaa leerde kennen. Jan van der Noordaa was in staat om zulke uiteenlopende en licht ontvlambare karakters als Roel Coutinho, Frank Miedema, Joep Lange en mijzelf meer dan tien jaar extreem effectief te laten samenwerken. Daarmee heeft Jan van der Noordaa een ongelofelijke, doorslaggevende en vaak onderschatte rol gespeeld in de wereldwijd erkende bijdrage, die de Amsterdamse Cohort Studies in de strijd tegen AIDS hebben geleverd.
Jan van der Noordaa was het geweten van de groep, er was geen man integerder. Op 14 maart 2015 hebben Jan en ik elkaar nog uitvoerig gesproken op een AMC alumni bijeenkomst ter herinnering aan Joep Lange (Joep Lange is slachtoffer van de MH17 ramp boven Oekraïne - jv). Een week of twee later zag ik hem opnieuw en voor het laatst. Hij vertelde dat hij van plan was naar Amerika te gaan en verscheidene oude vrienden op te zoeken. Op die reis is hij gestorven.
Jaap Goudsmit,
Hoogleraar Vaccinologie & Immunoprophylaxis UvA-AMC
(bron: jaapgoudsmit.nl)
=
Een artikel van Roel Coutinho voegt in een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde in juli 2015 een (persoonlijke) dimensies aan de voorgaande bronnen toe:
Op 17 juni jongstleden overleed op 80-jarige leeftijd Jan van der Noordaa, emeritus hoogleraar virologie aan de Universiteit van Amsterdam. Jan introduceerde moleculair-biologische technieken in het Amsterdamse virologisch laboratorium waarmee hij de basis legde voor verdiepend onderzoek. Hij was een aimabel man die integriteit hoog in het vaandel had staan.
Na zijn medische studie in Leiden begon Jan zijn wetenschappelijke loopbaan tijdens zijn militaire dienst bij ‘kolonel’ Bart Beunders, waar hij onderzoek deed naar een verzwakt vaccin tegen pokken. Encephalitis postvaccinalis was een weinig frequente maar uitermate ernstige bijwerking van het pokkenvaccin, waardoor er grote behoefte was aan een veiliger pokkenvaccin. Zijn supervisor was Flap Dekking en zijn promotor Charlotte Ruys, een indrukwekkende persoonlijkheid en een van de eerste vrouwelijke hoogleraren in Nederland.
Na zijn promotie ging Jan werken bij de afdeling Virologie van het Amsterdamse Laboratorium voor de Gezondheidsleer, waar Ruys de scepter zwaaide en Dekking lector in de virologie was. Maar eerst ging Jan een jaar naar Harvard, naar het laboratorium van de Nobelprijswinnaar John Enders, dé pionier van de viruskweek en vaccinontwikkeling. In dat fameuze lab leerde Jan enkele talentvolle Amerikaanse virologen en clinici kennen met wie hij levenslang contact hield en die een grote invloed hadden op zijn wetenschappelijk denken.
Terug in Amsterdam concentreerde Jan zich op onderzoek naar de rol van virussen bij het ontstaan van kanker. Moleculair-biologisch onderzoek was daarvoor onontbeerlijk en die kennis haalde hij binnen door het aantrekken van enkele begaafde onderzoekers, door wie hij zich overigens nooit bedreigd voelde. Een van hen was René Boom, die een snelle en eenvoudige manier voor het zuiveren van nucleïnezuren ontwikkelde. De publicatie van deze methode werd duizenden malen geciteerd en het patent op die methode leverde het virologisch laboratorium veel geld op. Als bekroning voor zijn wetenschappelijk werk kreeg Jan in 1989 de Beijerinck Virologie Prijs.
Toen begin jaren 80 de eerste patiënten met aids werden gediagnosticeerd, nam Jan het initiatief om enkele onderzoekers bijeen te halen met als doel het opzetten van een studie naar de epidemiologie en pathogenese van hiv/aids. Dat was het begin van de Amsterdamse Cohort Studies, een nog steeds lopend project waar honderden onderzoekers niet alleen leerden hoe ze onderzoek moesten doen, maar ook hoe belangrijk het is om multidisciplinair aan een grote volksgezondheidsbedreiging te werken. Publiceren in goede tijdschriften was het devies, maar de maatschappelijke impact van je wetenschappelijk werk telde zwaar. Jan was de enige met een trackrecord in onderzoek; de andere onderzoeksleiders – Jaap Goudsmit, Joep Lange, Frank Miedema en Roel Coutinho – waren jong, onervaren en gepassioneerd, maar moeilijk aanstuurbaar. Dat deze onderzoekers bijeen bleven was in belangrijke mate te danken aan Jans rustige en niet-op-de-voorgrond-tredende karakter. Jan was de mentor van tientallen onderzoekers, van wie velen nu een vooraanstaande rol spelen in de virologie.
(bron: www.ntgv.nl)

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Jan van der Noordaa?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Jan van der Noordaa

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder