(1) Er ist verheiratet mit Meinoutje LANDMAN.
Sie haben geheiratet am 13. Mai 1821 in Alkmaar , er war 30 Jahre alt.Quelle 2
Kind(er):
(2) Er ist verheiratet mit Geertje Jans KRUL.
Sie haben geheiratet am 4. Februar 1838 in Enkhuizen , er war 47 Jahre alt.Quelle 3
Kind(er):
Samen met zijnbroer Gerrit bij de schutterij van Enkhuizen (omstreeks 1830) , in oktober ontvangen zij hun uniform en wapen en moeten zij oefenen in dienst van Koning Willem I. Ze dienden in de 2de afdeling Noordhollandse schutters, 1e bataljon, 3e kompagnie o.l.v. kapitein W.C.Q. Rijneveld. Veel van hen sterven in de tiendaagse veldtocht in augustus 1831, die iendigde met de vaak bezongen slag bij Leuven. Wie zich niet had misdragen ontving bij terugkomst in ENkhuizen het metalen kruis.
Harme Bevoort
Dichter van Enkhuizen
DE ENKHUIZER SCHUTTERS IN 1830-32
Te wapen, Schutters! voor den Vorst
Voor Vorst en vaderland!
Komt, wie naar roem en eere dorst
Wie 't hart klopt in de vrije borst
Komt, wapens in de hand!
In het najaar van 1830 brak de Belgische opstand uit. Koning Willem I had niet genoeg soldaten om daar tegen op te treden en de plaatselijke schutters werden opgeroepen om het leger te versterken. Ze waren niet voorbereid op frontdienst, maar het vaderland was in nood en er werd met enthousiasme gehoor gegeven aan de oproep. Enkhuizen droeg meer dan 125 man bij, deels schutters in actieve dienst, deels vrijwilligers.
Zoo het Belgsche rot tot d' aanval
Immer eenig teeken geeft,
Zullen wij ons dapper weeren
En de dwaze Belgen leeren
Dat de Koning Schutters heeft.
Ze dienden in de 2e afdeling Noordhollandse schutters, 1e bataljon, 3e kompagnie onder leiding van kapitein W.C.Q. Rijneveld. Veel van hen zullen hebben deelgenomen aan de tiendaagse veldtocht in augustus 1831, die eindigde met de vaak bezongen slag bij Leuven. Daar werden de Belgen bijna verslagen maar op het laatste moment nog gered door interventie van het Franse leger.
Moordenaars in Brussels wallen!
Waar is nu die moed, zoo groot?
Belgen, snoevers in den voorspoed,
Maar nu lafaards in den nood!
Smeek en bedel Frankrijks bijstand;
Dat nu Eng'land hulpe bied';
Dat een Leopold zoo zinke -
Zoo verlaagt zich Neêrland niet.
Wie had deelgenomen aan de oorlogshandelingen en zich niet had misdragen werd onderscheiden met het metalen kruis. En bij hun terugkeer in Enkhuizen werden ze groots ontvangen.
Schutters! helden! kroost der dapp'ren!
Zoonen van Oud-Nederland!
Ziet u 't doek ter eere wapp'ren,
Dat bij Leuven werd geplant.
Hoort de blijde kreten schallen,
Ziet de gevels rijk versiert,
't Welkom schatert langs de wallen,
Uw terugkomst wordt gevierd.
En met geestdrift juichen wij,
Welkom, dapp're Schutterij!
DE SCHUTTERS
Kort na de oproep van Willem I, in oktober 1830, krijgen de schutters hun uniform en wapen. En ze moeten oefenen want dienst in het leger van de koning vraagt een hogere gevechtswaarde dan lokale handhaving van de orde.
Dat men hier op de Breedestraat,
De vrijje schutters leert,
En dertig trappen klimmen laat,
En men hun exerseert,
En hun den naam, /hoe onbeleefd/
Van zoldervot gegeven heeft;
De onderstaande lijst van schutters komt uit een proces-verbaal van 22 oktober 1830, over uitgegeven wapens en kleding, dat in het Westfries streekarchief wordt bewaard. Achter de naam staan geboorteplaats, geboortedatum en de namen van de ouders. Die gegevens komen uit de controle registers van de Noordhollandse Schutterij die in het rijksarchief in Haarlem liggen.
De vrijwillers:
* van der Leek, Gerrit - Enkhuizen 20.6.1790, zv Jan en Elsje Machiels.
(Dit is de geboortedatum van zijn broer Willem: Gerrit is geboren op 23-01-1793)
In de controle-registers van de Noordhollandse Schutterij zijn nog veel meer Enkhuizer schutters te vinden die aan de strijd tegen de Belgen hebben deelgenomen. Waarschijnlijk zijn ze in dienst gekomen na oktober 1830 toen de lijst hierboven werd opgesteld. Het zijn:
* van der Leek, Willem - Enkhuizen 20.6.1790, zv Jan en Elstje Machiels.
DE SCHUTTERIJEN
Plaatsen met meer dan 2500 inwoners hadden verplicht een schutterij die grotendeels door de gemeente werd bekostigd. Elke mannelijke inwoner tussen 25 en 35 jaar kwam in aanmerking voor de dienst maar niet iedereen werd opgeroepen en het was mogelijk om een plaatsvervanger te sturen. Die deed dat natuurlijk niet gratis. De actieve diensttijd was 5 jaar, daarna werd men nog eens 5 jaar ingedeeld bij de reserve. Ze oefenden in de avonduren of op zondag na de kerk. Wapens werden werden door hetRijk verstrekt maar de schutters moesten zelf voor hun uniform zorgen.
Meer informatie is te vinden in het boek "Noordhollandse Schutters in de Belze Opstand van 1830" dat in 1990 door de NGV afdeling Hollands Noorderkwartier is uitgegeven.
Ja als we eens deez' tocht verhalen
Aan den vaderlandschen haard
Dan zal dus elks dank ons loonen:
't Land waarin wij veilig wonen,
Is door Schutters trouw bewaard!
Waarvan akte.
Willem Jansz VAN DER LEEK | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) 1821 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Meinoutje LANDMAN | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) 1838 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geertje Jans KRUL |