Familienstammbaum Velthuis-Delissen » Baron. Samuel Willem Alexander van Voërst Van Lynden (1904-1945)

Persönliche Daten Baron. Samuel Willem Alexander van Voërst Van Lynden 

• Er wurde geboren am 29. August 1904 in Ubbergen (Gld).
• Eintrag.

  Burgemeester van Gramsbergen

• Eintrag.

  Overleden: van Neuengamme naar onbekende bestemming, op transport (Duitsland)

• Eintrag.

  Verzetsman mr. Samuel Willem Alexander baron Voerst van Lynden
  Wat gebeurde er met de baron?
  
  Verzetsman mr. Samuel Willem Alexander baron Voerst van Lynden, burgemeester van Gramsbergen, werd op 4 januari 1945 door de Hollandse SS uit zijn woning gehaald en afgevoerd. Hij is nooit teruggekeerd. Op 10 april van dat jaar werd hij vanuit het kamp Neuengamme op transport gesteld. Dat is het laatste feit dat men heeft kunnen achterhalen.
  
  Barones Van Voerst van Lynden:'Andere gevangenen hebben hem gezien. Misschien zijn de verhalen onzin, misschien leeft hij nog en is hij zijn geheugen kwijt. Maar het duurt zo lang, hij moet toch tot het uiterste hebben geprobeerd terug te komen.
  
  Onder de rook van Coevorden, op de grens van de provincies Drenthe en Overijssel ligt het landgoed De Groote Scheere. Achthonderd hectare vormen samen een fraai, parkachtig landschap waarin cultuurgronden, bossen, houtwallen en andere natuurlijke elementen elkaar afwisselen. Aan een uitloper van de rivier de Vecht staat het Huis. Hoge bomen omringen het statige gebouw, dat het midden houdt tussen ene landhuis en een hereboerderij. Hier woonden destijds de burgemeester van Gramsbergen, mr. Samuel Willem Alexander baron Van Voerst van Lynden, een telg uit een zeer oud geslacht. Op 4 januari 1945 verliet de baron het landgoed en hij is er nooit teruggekeerd. Samen met het personeel van het gemeentehuis in Gramsbergen werd hij die dag door de bezetters opgepakt en gevankelijk weggevoerd. Zijn spoor eindigt ergens in Duitsland, zonder dat er ooit een officieel overlijdensbericht op De Groote Scheere arriveerde.. Op het landgoed woont nog altijd zijn echtgenote, mevrouw Johanna barones Van Voerst van Lynden, geboren jkvr. De Beaufort. Diep in haar hart koesterde ze een sprankje hoop, dat met het verstrijken van de jaren kleiner en kleiner werd maar nooit geheel verdween. De twijfels over het lot van de baron bleven knagen. Wat is er met hem gebeurd? Zou het kunnen dat hij tòch nog in leven is? Ergens diep in Rusland bijvoorbeeld...?
  
  Aan het eind van die rampzalige dag verscheen er voor het gemeentehuis van Gramsbergen plotseling een overvalwagen. Een afdeling Hollandse SS sprong eruit, bracht een zware mitrailleur in stelling en bestormde het gemeentehuis, dat werd beschouwd als een broeinest van illegaliteit. Vrijwel het gehele personeel werd gearresteerd, in een vrachtwagen gestopt en overgebracht naar Hollandscheveld.
  
  De burgemeester was 's morgens vroeg van huis gegaan. De barones herinnert zich een voorgevoel van naderend onheil. 'ik vroeg hem alsjeblieft niet weg te gaan. Maar hij wimpelde dat af en zei: ach, ik loop toch geen gevaar en bovendien, een kapitein verlaat nooit zijn schip...". Al die jaren heeft de barones de kamer van haar echtgenoot intact gelaten. Alles is er nog. De meubels, de schilderijen: prachtige jachttaferelen, de bereden artillerie in actie op de heide. Dat laatste was zijn lievelingschilderij, hij was immers zelf reserve-officier van de Gele Rijders. Het heeft de afgelopen nacht vreselijk gestormd en nog altijd jaagt de harde noordwester door de zware lindebomen voor het oude huis. in de open haard knettert een vuurtje. Achter de barones, op het dressoir, staan foto's van haar familie. De baron heeft Alexandra, de jongste van zijn drie dochters nooit gezien. Ze was ten tijde van zijn arrestatie nog lang niet geboren. Zelf staat hij ook op de kleine portrettengalerij. En er is een fotootje van hen beiden, de baron en zijn vrouw. Een uitgesproken knap koppel dat veel samen werd gezien. Wie was mr. Samuel Willem Alexander van Voerst van Lynden?
  
  On-Hollands
  
  De barones vertelt dat hij vooral aardde naar de familie Van Byland. Zijn grootmoeder was een Van Byland, uit de Engelse tak van een van origine Hollands geslacht. Hij had een donkere oogopslag, er was iets buitenlands aan hem, iets zeer on-Hollands. Hij was in elk geval anders dan de overige Van Lyndens. Het geslacht Van Byland heeft veel diplomaten voorgebracht. Mensen wie het reizen in het bloed zat. De diplomatie was ook de aanvankelijke ambitie van de jonge baron Van Voerst van Lynden. Hij werd in 1904 geboren in Ubbergen. Broers waren er niet, zijn enig zusje stierf bij de geboorte van haar eerste baby. Hij was zeer bevriend met mr. Linthorst Homan, de latere Commissaris der Koningin in Friesland. Ze studeerden samen, waren samen bij de Gele Rijders. De baron heeft lange tijd bij de familie Linthorst Homan ingewoond. Het landgoed De Groote Scheere was het bezit van zijn moeder, Anna Brigitta van Westervelt Sandberg baronesse Van Voerst van Lynden. De Groote Scheere werd in die dagen vooral gebruikt als vakantieverblijf.
  
  Daarin kwam verandering toen mr. Van Voerst van Lynden in 1939 werd benoemd tot burgemeester van Gramsbergen. Het jonge gezin ging wonen op het landgoed, na een daverende ontvangst in de gemeente. Toen kwam de oorlog. Nog altijd is er de herinnering aan grote aantallen mannen in camouflagepakken die de Vechtvallei binnen drongen en ook de grenzen van het landgoed overschreden. Duitse aanvalstroepen. Kogels floten door de lucht, inslagen in vensterbanken. Met de komst van de stalen pothelmen brak voor de Groote Scheere een turbulente periode aan, vol gevaar en spanning.
  
  Verzet
  
  Op het burgemeestershuis organiseerde burgemeester Van Voerst van Lynden van meet af aan het verzet tegen de Duitsers. Al gauw werd er op grote schaal geknoeid met de distributiekaarten, ten behoeve van de vele onderduikers in de gemeente. Er werden persoonsbewijzen vervalst. Lange tijd slaagde de burgemeester erin, uit handen van de Duitsers te blijven. "Hij was zó slim weet je, hij was een echte diplomaat. Natuurlijk koesterden ze wel verdenking tegen hem. Voor mijn gevoel echter zagen ze in hem aanvankelijk meer een Orangist dan een verzetsleider. Hij vertelde mij trouwens ook lang niet alles waarmee hij bezig was. Dat is veel te gevaarlijk voor je, zei hij altijd. Desondanks heb ik genoeg gezien. Meer dan genoeg", vertelt de barones. "Hij was zó geestig, ondanks die vreselijke oorlog hebben we samen heel wat afgelachen. Altijd had hij wel weer wat nieuws, hij had altijd van die gekke dingen. Stel je voor: tijdens de oorlog reed hij rond op een motorfiets, bij nacht en ontij. Altijd op weg naar plaatsen waar zijn aanwezigheid als burgemeester zogenaamd vereist was. Maar in de schachten van zijn onafscheidelijke rijlaarzen zaten tegelijkertijd de boodschappen voor de ondergrondse..."
  
  In 1943 werd de baron voor het eerst opgepakt. Drie maanden zat hij opgesloten in het Oranjehotel in Scheveningen. Maar hij kwam terug, ze konden blijkbaar niets van doorslaggevende betekenis tegen hem aanvoeren. Toen nog niet. In Gramsbergen put de gepensioneerde gemeente-ambtenaar J.L. Lensen moeiteloos uit de rijke bron van zijn oorlogsherinneringen. Veel ruimte is daarin gereserveerd voor zijn toenmalige burgemeester, zo blijkt. Van Voerst van Lynden was een voortreffelijk organisator, hij ontpopte zich als een voortreffelijk leider. hij was de stuwende geest achter talloze acties. De burgemeester bedacht ze en z'n ambtenaren voerden ze uit. Want zo was het in Gramsbergen: het gemeentehuis werd een knooppunt van illegale lijnen. Bijna iedereen deed mee. Douwe de Vries uit Ommen was in die jaren politieman in het naburige Hardenberg. Geen gemakkelijke baan voor een wetsdienaar die niks van de Duitsers moest hebben en wiens groepscommandant een NSB-er was.
  
  Burgemeester Van Voerst van Lynden was districtscommandant van de Ordedienst (OD), een ondergrondse organisatie die zich gereed hield om na de oorlog in actie te komen teneinde de dan ongetwijfeld losbarstende chaos in geordende banen te leiden. De Vries werd op verzoek van de burgemeester OD-afdelingscommandant van Hardenberg. De twee mannen hebben vruchtbaar samen gewerkt. "Ik droeg een uniform, liep minder in de gaten en kon in stilte veel doen", zegt de gewezen politieman. "Het kwam er vaak op neer dat ik Van Voerst van Lynden waarschuwde als er weer een razzia of iets dergelijks op stapel stond. Zo konden veel onderduikers op tijd wegkomen. De baron was een voortreffelijke kerel; ook iemand die z'n mond wist te houden, anders had ik hier nu niet gezeten...Hij heeft zoveel kunnen doen omdat hij daar op z'n gemeentehuis zo'n buitengewoon stelletje mensen had zitten".
  
  Onderduikers
  
  Onderduikers. De omgeving van Gramsbergen zat vol. Het landgoed De Groote Scheere zat vol. Werkweigeraars,joden, studenten, piloten en anderen voor wie het maar beter was uit het zicht van de bezetters te blijven. De onderduikers zaten in de dichte bossen van het landgoed. Ze zaten in de boerderijen die deel uitmaken van de Groote Scheere. Ze zaten ook in de baron z'n eigen woning. Nog altijd zijn de schuilplaatsen in het oude huis intact. Achter het toilet, achter een blinde muur in de kamer. Nog een wonder dat de Duitsers dat nooit gevonden hebben. En dubbelwandige kasten. De barones trekt een keldertrap open. In de diepte worden stokoude gewelven zichtbaar maar boven de deur zit een gat in de betimmering. Een eng bemeten kruiphol voert naar een vernuftig gevonden schuilplaats, een soort van dubbel plafond.
  
  "Mijn man wist voor alles een oplossing. We hadden hier in het bos zo'n klein huisje, een voormalige watermolen. Wat voor onderduikers daar wel niet in gezeten hebben! Mijn rijtuig stond er en daar heeft onder andere de schrijver Maarten Toonder, de geestelijke vader van Olivier B. Bommel in geslapen. Het was zo vanzelfsprekend allemaal, het gebeurde gewoon. We hadden mensen die een prijs op hun hoofd hadden staan. We hebben van een Amsterdamse Jodin, een telefoniste, een dienstmeisje gemaakt- met geverfde haren en al.. En op een dag arriveerde op het landgoed een Franse piloot, een architect uit Marseille. Hij was komen lopen uit Duitsland waar hij neergehaald was. We hebben hem onderdak gegeven maar hij is verraden.
  
  Ze kwamen hem halen. De enige keer dat zoiets bij ons gebeurd is. Bij de deur draaide hij zich om en zei: ne pleurez pas madame. Vive la France! (niet huilen mevrouw. Leve frankrijk!) Ik heb nooit geweten wat er van hem geworden is. Maar nooit zal ik dat moment vergeten. Dat kleine mannetje, dat werd weggesleurd door twee van die grote Duitse soldaten".
  
  Luchtgevechten
  
  Het landgoed licht niet ver van de Duitse grens en in de oorlog speelden zich in het luchtruim boven dat territorium herhaaldelijk gevechten tussen vliegtuigen af. Op leven en dood en zeer nabij: de kogels kwamen zelfs in de zinken dakgoten van het grote huis terecht. De Groote Scheere ligt in een gebied, onder de rook van de voormalige vesting Coevorden, waar ook in vroeger eeuwen tot de tanden gewapende krijgsbenden hebben rondgemarcheerd en huisgehouden. In de Tachtigjarige Oorlog bijvoorbeeld. En ten tijde van de Franse overheersing. Op het uitgestrekte terrein waarop het Huis ter Scheere staat, springt het verleden als het ware van alle kanten op je af. Ooit stond hier een groot en luisterrijk kasteel, een burcht waarvan nog één tekening bestaat. In 1791 worden de vervallen restanten van het eens zo trotse slot afgebroken.
  
  Een ruig begroeid stuk grond, omringd door grachten, markeert nog altijd de plaats. Lange tijd heeft de vader van baron Van Voerst van Lynden vergevorderde plannen gekoesterd, het kasteel helemaal opnieuw op te bouwen. Door de oorlog is dat er nooit van gekomen. In de hal van het tegenwoordige huis -van oorsprong het bouwhuis van het kasteel- is een wapensteen ingemetseld, afkomstig uit het afgebroken slot en ook elders op het lommerrijke erf liggen brokstukken uit de afbraak. Het huis van baron Van Voerst van Lynden is door de eeuwen heen in het bezit geweest van families met grote namen. Zonder volledig te zijn: De Vos van Steenwijk, Van Ensse, Van Raesfelt tot Heemse, Van Sandberg tot Essenburg, Van Westervelt Sandberg. Veel eigenaren koesterden het landgoed vooral vanwege de unieke mogelijkheden tot de jacht. Hoge gasten hebben aan de befaamde jachtpartijen op het landgoed meegedaan. Koning Willem III bijvoorbeeld en, meer recent, Prins Bernhard. In de hal van het huis staan nog altijd de geweren van de baron.
  
  Verraden
  
  Hij is verraden, de baron. Voor iedereen staat dat wel vast. Oud ambtenaar Lensen:"Op de Ortskommandatur in Zwolle werd naderhand een briefje gevonden met onze namen erop. Het briefje was afkomstig van een NSB-er uit de gemeente. En bij de arrestatie zei de commandant van de Hollandse SS-ers- misdadigers van de ergste soort- tegen de burgemeester:zo, deze keer kom je niet weer vrij, daar zal ik zelf voor zorgen". De gearresteerden werden afgevoerd naar Hollandscheveld en gingen daarna naar Assen. " Wij bleven daar tot 28 februari. Vervolgens werden we met z'n vijven -de burgemeester bleef achter- afgevoerd naar Fürstenau, een werkkamp van Organisation Todt. Na een week al zagen we kans, met drie man te vluchten. Uiteindelijk hebben we het allemaal overleefd.
  
  Hadden ze de burgemeester ook maar met ons meegestuurd, dan was ook hij er misschien nog geweest.." Van Voerst van Lynden werd vanuit Assen overgebracht naar het beruchte concentratiekamp Neuengamme. Het laatste wat men nog van hem heeft kunnen achterhalen is dat hij op 10 april op transport gesteld is. Als enige Nederlander tussen Russen, Polen, Belgen en Fransen. bestemming onbekend. Aan de horizon daverde reeds het geschut van de oprukkende geallieerde troepen. Het transport, ingeklemd tussen twee fronten, lijkt van de aardbodem weggevaagd. Even was er een gerucht dat de gevangene uit Gramsbergen deel uit maakte van een transport op de Oostzee, een schip dat tenonder is gegaan. Dat werd nageplozen maar het resultaat was negatief.
  
  Duur betaald
  
  Lensen:"Er werden na de oorlog helderzienden ingeschakeld. Er is een Spaanse zigeuner naar het oosten vertrokken, met als opdracht naspeuringen te doen. Niets meer van gehoord. Op het bevrijdingsfeest in Gramsbergen lag een geweldige domper. We hebben de bevrijding duur betaald". Nog altijd prijkt de naam van de baron op de oorlogslijst van vermiste personen. "We hebben bij 785 overlevenden van concentratiekampen navraag gedaan" zegt de barones. "Er zijn mensen die zeggen dat hij in Rusland terecht is gekomen. We hebben de getuigen van een man die bij hoog en laag volhoudt dat hij mijn man heeft gezien in een Russisch krijgsgevangenkamp. Soep uitdelen. En weer iemand anders heeft hem gezien terwijl hij bezig was metalen platen af te laden. Dat was in de buurt van Garkov". Ze twijfelt. "Het zou kunnen. Het zou kunnen bijvoorbeeld dat-ie z'n geheugen is kwijt geraakt, dat hoor je wel vaker. Maar misschien zijn al die verhalen onzin, zijn ze niet meer dan blad.4. elementen uit een nieuwe legende. Het zou kunnen dat hij nog leeft. Maar het duurt zo lang, hij moet toch tot het uiterste hebben geprobeerd, terug te komen. Ik vormde samen met hem zo'n eenheid, we waren zo op elkaar ingespeeld, ik zou iets van hem moeten vòèlen. Maar ik voel niks..."
  
  Na de oorlog zijn zowel de baron als de barones herhaaldelijk onderscheiden. Mevrouw Van Voerst van Lynden heeft op het landgoed met gevaar voor eigen leven actief deelgenomen aan het door haar man georganiseerde verzet. Maar ze heeft er niet zo'n behoefte aan, haar eigen aandeel scherp te belichten. De oorlog is voorbij, de jaren zijn verstreken. Tijdens zijn gevangenschap in Assen heeft de baron nog een aantal keren bezoek gehad van zijn vrouw, moeizaam georganiseerd. Hij heeft haar gevraagd: als ik niet terug kom, zorg dan dat onze kinderen een blij en vrolijk leven krijgen. Ze heeft er nooit aangedacht, de Groote Scheere te verlaten. "Ik wilde dat de kinderen zouden opgroeien in het huis van hun vader". Later heeft ze nog twee Hongaarse kinderen aangenomen.
  
  Een overlijdensbericht is erg. Helemaal geen bericht is nog erger. Alleen doorgaan. Doorzetten . Jaren van hopen en wanhopen. "En het heeft zò'n pijn gedaan...."

• Er ist verstorben Mai 1945 in Neuengamme (Duitsland), er war 40 Jahre alt.
• Ein Kind von Baron. Alexander Willem Frederik van Voërst Van Lynden und Anna Brigitte van Sandberg Van Westervelt
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 5. Oktober 2011.

Familie von Baron. Samuel Willem Alexander van Voërst Van Lynden

Er ist verheiratet mit Johanna Godin de Beaufort.

Sie haben geheiratet am 4. Juni 1934 in Doorn (Utrecht), er war 29 Jahre alt.

Kind(er):

1. (Nicht öffentlich)
2. (Nicht öffentlich)
3. (Nicht öffentlich)

Zeitbalken Baron. Samuel Willem Alexander van Voërst Van Lynden

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder