Familienstammbaum Jellema, Dotinga, van der Til en Visser » Carel van Roorda (1609-1670)

Persönliche Daten Carel van Roorda 

• Er wurde geboren im Jahr 1609.
• Er ist verstorben am 4. Januar 1670 in Idaard, er war 61 Jahre alt.
• Er wurde beerdigt in Idaard.
• Ein Kind von Andries van Roorda und Anna Epesdr van Juckema
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 4. April 2015.

Familie von Carel van Roorda

Er ist verheiratet mit Lisck (Lucia) van Wissema.

Sie haben geheiratet.

Kind(er):

1. Ida van Roorda  ????-1653

Notizen bei Carel van Roorda

Carel van Roorda, geboren ± 1609, overleden Idaard 4 jan 1670 ,60 jaar, begraven aldaar ,grafschrift, zoon van Andries van Roorda (VII-f) en Anna Epesdr van Juckema.

Hij was grietman van Idaarderadeel 1634-1670 (zie ook GJB 1985-5 en 1993-114).
Zijn naam op de kerkklok van Grouw uit 1653 en op die van Wartena uit 1657.
Hij testeerde met zijn vrouw te Idaard op 7-1-1668 t.b.v.zijn zuster Sophia,weduwe Velsen (T310-20).
Dit testament laat zijn weduwe op 13-12-1670 registreren (EEE-4-5/7).
Begraven in de Galileërkerk te Leeuwarden ? Ook daar een grafschrift (zie Grafschriften III-44).
Carel is ondertrouwd Leeuwarden 18 nov 1648 en getrouwd aldaar 3 dec 1648 met Lisck van Wissema, ook Lucia, geboren Leeuwarden 26 jul 1618, overleden 6 mrt 1680, begraven Idaard ,grafschrift, dochter van Sabe van Wissema en Ida Wolphertsdr van Lezaen.
Zij testeerde kinderloos op 27-10-1670 te Leeuwarden.Dit testament werd op 28-12-1671 geregistreerd (EEE-4-101v/103v).
Ook testeerde zij op 17-2-1673,geregistreerd op 6-3-1673,maar naderhand doorgehaald (EEE-4-147/148v).
Zie ook GJB 1993-89 en 114.
Begraven in de Galilëerkerk te Leeuwarden ? Ook daar een grafschrift, maar de overlijdensdatum niet ingevuld (zie Grafschriften III-44).
Lisck is later in ondertrouw gegaan Leeuwarden 14 jun 1673 en getrouwd Swichem 25 jun 1673 met Wytze Alef van Popma, overleden n 1673, zoon van Reyn van Popma en Fedt Wytzesdr van Beyma.
Uit het huwelijk van Carel en Lisck:
1 Ida van Roorda, overleden okt 1653, begraven Idaard ,grafschrift.

woning (States en Stinzen)
Deze State lag ten noorden van Idaard, gemeente Idaarderadeel.

Ontstaan De State is vermoedelijk kort na 1625 ontstaan.
Geschiedenis "Van Friesma is geen middeleeuwse stins bekend. De oudst vermelde eigenaar-bewoner is Hette Gerrits Friesma in 1511 en 1543. Hij trouwde met Sydts, dochter van Renick van Camstra van Aegum en Sydts Gerbrands van Aytta. (1)
In de jaren 1571-1601 kwam Friesma door erfenis en koop aan de familie Andringa op Tyallemasate in Goutum en vervolgens door erfenis aan leden van de families Hopperus en Rheen. Vóór 1640 en opnieuw in 1649 - in dat jaar ongeveer 60 pondematen - wisten Abraham en zijn neef Carel Roorda uit Grouw het goed te kopen. (2)
Het hele goed was 95 pondematen groot. Uit de omschrijving Friesma state ende sate, met de geheele huisinge, hoijbergh, watermeulen en alle widere gerechticheit daerinne versmolten blijkt duidelijk dat het in 1649 om méér dan een gewone boerderij ging. Waarschijnlijk bezaten de Roorda's ook in 1622 al rechten op Friesma, want in dat jaar werd het als edele state Roorda op de kaart aangegeven.", aldus Paul Noomen.

In 1652 liet Carel Roorda het classicistische landhuis bouwen nadat hij door de grietenij een weg had laten aanleggen van Idaard naar Roordahuizum. Het was geen toeval dat deze nieuwe weg vlak langs Friesma State kwam te liggen. Carel had de functie van grietman van Idaarderadeel in 1635 gekocht van zijn neef Abraham Roorda en hij bleef deze functie vervullen tot zijn dood op 14 januari 1670.
Bij zijn dood vererfde de state op zijn zuster Sophia, die getrouwd was met Joannes van Velsen. Hiermee kwam de state in de familie Van Velsen. De state werd verhuurd aan enkele opvolgende grietmannen. Eerst (vermoedelijk) aan Sabinus (Sape) van Wissema. Hij bekleedde dit ambt niet erg lang: van 15 augustus 1673 tot zijn dood op 27-10-1678. Van 1678 tot 1692 bewoonde Ulbo baron van Aylva de state. In die periode was hij grietman van Idaarderadeel. Daarna verhuisde hij naar Hania State te Holwerd.

Op 25 mei 1692 droeg de baron zijn functie over aan Martinus van Wijckel, die waarschijnlijk ook Friesma State bewoonde. Erg lang heeft die het niet volgehouden, want hij overleed al binnen twee jaar, op 14-03-1694.

Cornelis van Scheltinga, kolonel bij de infanterie en Volmacht ten Landsdage was in de eerste helft van de 18e eeuw eigenaar van de state. Hij overleed hier op 16-11-1732. Zijn vrouw Houck van Haersma was hier vier jaar eerder al overleden op 3-3-1728. Hij was blijkbaar erg gehecht aan zijn voornaam, want in dat jaar maakte hij van zijn bezittingen te Idaard een fideïcommis. Dit is een erfstelling, waarbij de vererving voor meerdere generaties wordt vastgelegd. Deze erfstelling hield in dat de bezittingen steeds moesten vererven op de oudste nazaat met de naam Cornelis of Cornelia. Zoals we in het lijstje van bewoners kunen zien, is dit ook gebeurd tot 1881.
Cornelis van Scheltinga, kleinzoon van de vorige Cornelis, is de volgende bewoner van de state. Ook hij was grietman van Idaarderadeel en wel vanaf 1763 tot hij in 1795 door de Fransen werd afgezet. Hij overleed in 1812.

In 1843 wordt Cornelis Bergsma, een telg uit een al enkele eeuwen lang erg invloedrijke regentenfamilie en een kleinzoon van Cornelis van Scheltinga, grietman van Idaaderadeel. Hij woonde sinds die tijd op Friesma State. Toen in 1851 de gemeentewet werd ingevoerd veranderde er in de leiding van Idaarderadeel maar weinig. Bergsma was de laatste grietman van deze grietenij en werd de eerste burgemeester van de gemeente Idaarderadeel. Hij bleef dat nog 30 jaar, tot zijn dood in 1881. Zijn erfgenamen lieten de state in het volgende jaar afbreken.

Van het achttiende-eeuwse interieur zijn een gedeelte van de familieportretten, enkele meubels, zilver, porselein e.d. gespaard gebleven en in musea terechtgekomen. Het goudleerbehang bevindt zich in het Fries kabinet op paleis 't Loo.

Van de State is een afbeelding bewaard gebleven uit 1721 van Jacob Stellingwerf. Tevens hebben we nog de beschikking over een aantal foto's die vlak voor de sloop gemaakt zijn. Als we de afbeelding vergelijken met de foto's dan valt op, dat de State in de loop der eeuwen nauwelijks veranderd is.
Het gebouw bestond slecht uit één bouwlaag met een schildkap en op de hoeken achtzijdige schoorstenen.Het gebouw was 5 ramen breed en was voorzien van toscaanse pilasters. In het midden bevond zich de hoofdingang, met er boven een kuifstuk met alliantiewapens. Dit kuifstuk is later verdwenen, om hogere deuren te kunnen plaatsen.
Boven de toegangspartij was een grote kajuit uitgebouwd met pilasters en een doorbroken tympanon ter bekroning. Deze bekroning is vermoedelijk in het midden van de achttiende eeuw vervangen door een zandstenen geveltop in Lodewijk XV-stijl, waarin de alliantiewapens verwerkt waren.

Verder zien we op de afbeelding uit 1721, dat zich rechts van de ingang een uitgebouwde kamer bevond, waar een boerenschuur op aansloot. Haaks hierop zien we nog een lagere vleugel, die mogelijk het koetshuis met stalling was.
Tussen 1721 en 1881 veranderde alleen de geveltop, en werden de kruisvensters vervangen door schuifvensters met kleine ruitjes. De boerenschuur dateert van rond 1625 of daarvoor, terwijl het koetshuis van nieuwere datum is geweest. Tenslotte valt op de afbeelding op, dat de State onderkelderd was.

Noten P.N. Noomen:
(1) "Genealogia Ayttana", 265: Sydtz (Aytta) nupta Renick Sjourtz Camstra. ... Altera filia Renic(ki) ... vocata simil(it)er Sydtz nupta fuit Hette Gerritsoen Friesma qui inter caeteros reliquit filium Romke Hettesoen gritmannum in Stellincwarf. Vergelijk ook: Nalezing, 123. Behalve deze grietman was waarschijnlijk ook Gerrit Hettez Fryesama, in 1554 en 1564 dorprechter te Goutum (Protocol Cleuting, nr. 4 en 338) en in 1540 pachter aldaar op een sate van de Minnema's een zoon van Hette Friesma.
(2) 20 jan. 1649: koop door Carel van Roorda en Lucia van Wissema van Douwe Hopperus' erfgenamen van Friesma state te Idaard voor 137 gg. per pm. RAF, RA Idaarderderadeel R2 (71) 402.

Bewoners ca 1625 - 1670 Carel van Roorda
1670 Sophia van Roorda, getrouwd met Joannes van Velsen
familie Van Velsen
familie Van Scheltinga
1728 - 1732 Cornelis van Scheltinga
1732 - 1761 Arent Cornelis van Scheltinga
1761 - 1812 Cornelis van Scheltinga
- ca 1840 F.P.G. van Enschut
- 1881 Cornelis Bergsma

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Carel van Roorda?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Carel van Roorda

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder