BETEKENINS VAN LORRENDRAAIERIJ
Dat is in zijn algemeenheid bedriegerij, meer in het bijzonder: Ongeoorloofde handel, smokkelarij, sluikhandel, enz. Dit laatste is van toepassing bij de aanklacht tegen Peter in 1629.
BETEKENIS VAN MORGEN OF MERGEN LAND
Met een morgen wordt een gebied aangeduid dat in een ochtend kon worden geploegd. Een morgen is meestal iets minder dan een hectare groot. De precieze grootte is echter streekgebonden. De Gelderse morgen is 0,86 hectare.
BETEKENIS GECOMPAREERD
Komt van het woord compareren wat verschijnen betekent.
Wordt vaak gebruikt in juridische zin. In dat geval betekent compareren verschijnen voor de rechter of de notaris.
BETEKENIS GERELAXEERD
In de akte van september 1629 wordt Peter gerelaxeerd, dat wil zeggen vrijgelaten uit de gevangenis.
Het heeft vast verwantschap met het engelse woord released
BETEKENIS IN SOLIDUM
De betekenis is hoofdelijk aansprakelijk
Hoofdelijke aansprakelijkheid van een persoon of rechtspersoon voor een verplichting betekent dat deze afzonderlijk gedwongen kan worden de verplichting na te komen, ook al zijn anderen ook aansprakelijk. Wanneer bijvoorbeeld meerdere personen gezamenlijk een schuld aangaan, dan kan de schuldeiser het volledige bedrag bij elk van hen opeisen. De schuldeiser heeft tegenover ieder van hen recht op nakoming van het geheel.
BETEKENIS VAN INDEMNEREN
Schadeloos houden, vrij houden, vrijwaren van schade
Uit het vonnis van 10 september 1629 kunnen we opmaken dat hij vóór die tijd bezit had, omdat dit bezit wordt gebruikt om aan de borgsom voor vrijlating te voldoen.
Wordt gevangengehouden in de Valkenburg in Nijmegen vanwege het heulen met de Spanjaarden. Hij verkocht ze eten voor 500 karolus gulden en hij was katholiek. 500 karolus gulden zou in 2014 ongeveer 5300 euro waard zijn.
In september 1629 komt hij vrij na het betalen van een aanzienlijke borgsom.
-----> Rechtstreekse voorouder van
* Geertruida Maria Klarenbeek
Kind(er):
Notitie 1 - KATHOLIEK EN GEVANGEN
Onderstaande komt uit een artikel in Valkhofnieuws 18e jaargang nr. 2 geschreven door Jac. G. Peters genaamd Het geslacht Peters/Janssen Swartcruys en het Valkhof. Het is niet het hele artikel en ik heb hier en daar de tekst wat aangepast. Het artikel is te vinden op internet: http://www.valkhof.nl/resources/uploads/archief/1996-2.pdf pagina 15 en 16.
De katholieke familie Swartcruys had veel op met de Spanjaarden wegens hun geloof. Dat viel niet in goede aarde in de tachtigjarige oorlog (1568 - 1648).
Dat uit zich in de aanklacht tegen Peter Janssen van 10 september 1629. Hij zit dan gevangen op de Valkhofburcht in Nijmegen.
---------------- aanklacht 10 september 1629 -----------------------
Dito zijn verschijnen (gecompareerd) voor de Weledele Heer Burggraaf van Welderen, Jan van Wolferen en Jan Willems en hebben daar vrijwillig elcx een voor a; ad insolidum ten borge gestelt voor de persoon van Peter Janssen Swartcruys tegenwoordilich des Heeren Majesteits Furstendoms Burgt in apprehensie [opgesloten], ter oorsacke dat hij gevangen tegen des Heeren placaat "lorrendrayerie begaen" enden Vyant bij ontijde eetwaren op Aerssen toegevoerd ende sulx voor de somma van 500 Karolus guldens voor des Heere actie ter oorsacke van de voorgaande toevoer ende lorrendrayerij algreets gebooren bovenall soo gerechtelijke als ongerichtelijke oncosten desen aengaande, aengewend ofte nog aen te wenden en in het gene voorschreven des Heeren Majesteyts uitspraek in alles te voldoen sonder dat den Hr Burggraef den gevangenen sal behoren te soecken, Stellende eerstelijk Jan van Wolfferen voor sijne gedaene borgtochte bij deze gerichtelijke seecker sijn stucks lamts genaamt "Den Gulden Hof" groot ongeveer enen morgen lants met nog Poelenhoff hem toestendig darbij gelegen groot drie-en-een-half mergen, edog soo groot ende cleyn 't selve twee percelen gelegen sijnd tot Wurdt [Weurt, Beuningen] in de Rijcke van Nijmegen, ende aen de gemeynestraete .[..]
[..] waarmede den gevangene van zijn gevanckenisse ontslagen. Dito zijn gecompareerd voor den Weled. Heer Burggraaf voornoemde Peter Janssen Swartcruys als sijnde uit die gevanckenis gerelaxeerd, geassisteert mit sijne moeder Leentge Swartcruijs, d'welke voorschr. borghttoghte van woort tot woort is voorgelesen ende sij hebben beyde overgegeven en en belastd'n voorn. Borgen soo verrevoorschreven borgtoght aangaat in alles te indemneren en er schadeloos te houden.
Stellende Leentge Swartcruys daervoor mede tot ene regt waer verseekeringe aan de voorn. Borgen seecker haer hoffstat lants groot omtrent 2 mergen tot Wurdt voorschreven aen de deck [..] alles tot gesinnen der voorschr. borge [..].
-------------einde citaat uit de aanklacht 10 september 1629------
We zien dus dat Peter Janssen Swartcruys na het betalen van een borgsom, waarvan een aanzienlijk deel in natura, vrijkwam uit gevangenshap in de Valkhofburcht. Misschien zat hij gevangen in de kelder onder de reuzentoren.
Op 21 januari 1661 krijgen Jan Janssen Swartcruijs (zoon van Peter) en Jenneken Cornelissen hun eerste kind. Het is een zoon en hij wordt bij de geboorte Jan genoemd. De doop vindt plaats in het Nederlands Hervormde kerkje te Neerbosch; katholieke dopen waren in die tijd verboden!
We zien dat als één van de doopgetuigen wordt vermeld: Diederick van Welderen, Burggraaf.
Het kan dus vreemd lopen in het leven; derig jaar daarvoor stonden hun directe voorvaders tegenover elkaar als verdachte en rechter, nu was de één doopgetuige van de ander.