Crooijmans, Croijmans, Krooijmans, Croymans... Het is zo goed als zeker dat deze familienamen zijn afgeleid van Croy. Johan Winkler schreef in zijn boek 'De Nederlandsche Geslachtsnamen in oorsprong, geschiedenis en beteekenis' onder meer het volgende over geslachtsnamen die eindigen op -man of -mans:
Er is nog een kleine groep van maagschapsnamen, die eveneens tot de namen van algemeenen aardrijkskundigen aard moeten worden gerekend. Velen daarvan zijn reeds, verstrooid onder de reeds behandelde groepen, in dit werk ter loops vermeld.
Deze namen gaan op 'man' uit, of, in patronymikale form, op 'mans'. Een man die by eene brug of by eene sluis, aan of op eenen dijk, in een bosch, op eenen heuvel of berg woonde, kreeg al licht, naar die byzondere woonplaats, den bynaam van Bruggeman, Sluisman, Dijkman, Boschman, Heuvelman, Bergman, enz. En deze toenamen, aan de woonplaats, in aardrijkskundigen zin ontleend, zijn veelvuldig tot vaste geslachtsnamen geworden, en als zoodanig tot op onze dagen eigen gebleven aan de afstammelingen van de mannen, wien ze eerst gegeven waren. Als voorbeelden van zulke geslachtsnamen noemen wy Beekman met Beeckman, Beekmans en Beeckmans, Bergman met Berghman, Bergmans, Berchmans, en misschien door eene in de nederlandsche gouspraken zeer gewone verwisseling van 'er' met 'ar', Bargman en van g of gh met ch, Barchmans. Verder Brinkman, Brinckman <noot>, enz. Heiman kan als eene samentrekkking van Heideman en Heidtman gelden. Waar deze naam echter, ook als Heyman, Heimans en Heymans, zelfs in wanspelling als Hijman, aan israëlitische geslachten eigen is, daar houd ik hem voor den mansvoornaam Heiman, die by de nederlandsche Joden, alz zoodanig, in gebruik is. Nevens Boschman en Woltman behoort ook Loman, dat ook als Looman, Lomans, enz en zeer veelvuldig ook in half of heel hoogduitschen form als Lomann, Lohman, Lohmann voorkomt, vermeld worden. Immers beteekent het oud-germaansche woord loo, loh leag, waarmede zoo vele plaatsnamen samengesteld zijn, oorspronkelijk eikenbosch. Van daar ook Lomeyer en Lomuller, dat is: de boer en de molenaar die by het eikenbosch wonen. En naast Straatman en Straetman met Straatmans en Straetmans meen ik nog Strootman te moeten vermelden, als een byform van dezen naam, die in eene byzondere (saksische) uitspraak zyne oorzaak vindt. Zoo komt ook in de nederduitschen gouen langs onze grenzen, te Bentheim, de geslachtsnaam 'In der Stroth' (in de straat, in der Strasse) voor. En in onze geldersch-saksische gouen zijn de geslachtsnamen Te Strote en Ter Stroot inheemsch. De maagschapsnaam Enkelstroth behoort ongetwyfeld ook tot deze byzondere straatnamen. Enkelstroot, Enkelstraat, (in Friesland: Inkelde rige) zoo noemt men eene straat of eenen weg die slechts langs den eenen kant met huizen bezet is.
Hoogduitsche formen, soms ook weer half verdietscht, van al deze 'man'-namen komen ook zeer veelvuldig in de Nederlanden voor; b.v. Brinkmann en Brinckman, Mohrman, Mohrmann, Waldman en Waltman, enz.
Eenigen van de bovenvermelde namen, als Bruggeman, Zijlman, Sluisman, Poortman, kunnen ook even zeer als beroepsnamen worden geduid en dus bij betreffend hoofdstuk [beroepen] worden gevoegd.
<noot> Brugman, Bruggeman, Brugmans en Bruggemans, Daalman, Dijkman en Dijkmans, Duinman, Geestman en Gastmans. Geest en gast zijn benamingen van hooge zandgronden, in tegenstelling met marsch, maarsch, meersch, dat lage kleigrond, aan zee of rivier gelegen, beteekent; vandaar Marschman, Maarsman, Meerseman, Mersmans, De Meersseman (echter kan Marsman enz ook marskramer beteekenen). Verder Heideman, Heuvelman en Heuvelmans, Kolkman, Moerman, Moorman, Poelman, Plasman, Poortman, Slootmans, Polderman, Sluisman en Zijlman met Zijlmans (sluis en zijl is hetzelfde), Straatman en Stegeman, Veldman met Veltman, Feldman en Feltman, Veenman en Veenemans, Wegman, Weideman en Weydeman (Weiman en Weyman kan hiervan eene samentrekking zijn, maar ook evenzeer jager beteekenen), Woldman en Woltman (in onze saksische gouspraken staat 'wold' voor 't algemeen-nederlandsche 'woud' = bosch), Sandman, enz.
Overgenomen - in oude spelling - uit 'De Nederlandsche Geslachtsnamen in oorsprong, geschiedenis en beteekenis' door Johan Winkler (een uitgave van Regio Boek, Neerijen). Blz 293-294. Hoofdstuk 107 "Algemeene Aardrijkskundige geslachtsnamen op 'man' uitgaande".