Genealogie Rijk Meijer » Reyer Francksz van der Burch (1590-1649)

Persönliche Daten Reyer Francksz van der Burch 

• Er wurde geboren am 12. Oktober 1590 in Delft.
• Beruf: Brouwer in de Brouwerij de Crimbel te Delft.
• Er ist verstorben am 24. April 1649 in Delft, er war 58 Jahre alt.
• Ein Kind von Franck Reyersz van der Burch und Agatha Willemsdr van der Hoeff

Familie von Reyer Francksz van der Burch

Er ist verheiratet mit Aeltje Arentsdr van der Graaff.

Sie haben geheiratet am 25. Mai 1614 in Delft, er war 23 Jahre alt.

Kind(er):

1. Agatha Reyersdr van der Burch  1616-1679
2. Sara van der Burch  1619-1692 
3. Clara Reyersdr van der Burch  1620-1681
4. Reyer Reyersz van der Burch  1630-1695
5. Aelbrecht Reyersz van der Burch  1632-1681
6. Maria Reyersdr van der Burch  

Notizen bei Reyer Francksz van der Burch

Brouwerij de Crimbel te Delft op de hoek Smitssteeg - oude Delft

Dit huis met twee ver naar voren springende hoekrisalieten (gevelvleugels) ziet er voornaam uit en is het enige pand in Delft dat zeven ramen breed is. Het heeft “Amsterdamse allure”. De afgelopen twee eeuwen deed het dienst als overheidskantoor, weeshuis, militaire academie, hoofdgebouw van de hogeschool en tegenwoordig als representatief centrum van Unesco-IHE, het internationaal Institute for Water Education.

De bouwer en eerste eigenaar Willem Hooft van het imposante gebouw stamde uit een aanzienlijk Amsterdams regentengeslacht. In 1717 kocht hij de brouwerij ‘de Cimbel’ (met erven, koethuis en woonplaatsen) die op deze plek stond, en liet alles afbreken voor zijn “droomhuis”, dat hij in 1720 kon betrekken.

Geld moet rollen

Financieel ging het de bouwer Willem Hooft niet helemaal naar wens. Hij liet het huis na drie jaar op naam van zijn vrouw zetten, maar toen zij in 1732 overleed moest hij er uit, want hij was niet haar erfgenaam omdat ze op huwelijkse voorwaarden waren getrouwd.

Een jaar later kocht Di(e)derik van Durven het huis voor de toen lieve som van 43.000 gulden. Hij was toen 56 jaar oud, een nogal ziekelijke man. In brieven klaagde hij over zijn “debile lichaamsgestalte”.

Durven (zijn naam wordt soms met ‘van’ geschreven, maar meestal zonder) werd in 1729 gouverneur-generaal van Nederlands Indië en heeft daar fortuin gemaakt. Hij maakte het daarbij echter behoorlijk bont, want na twee jaar werd hij ontslagen wegens “verregaande corruptie en ongebonden en onbetamelijk levensgedrag”. Dat laatste betekende dat hij met Indische dames op stap ging, waar hij “somtijds wel een zoopje mede dronk”.

Terug in Nederland begon hij een proces tegen de VOC voor schadevergoeding en eerherstel. Het werd een langdurige kwestie. Toen Durven in 1740 overleed was er nog geen uitspraak gedaan. Zijn dochter Yda Anna Durven bleef in het huis wonen.

Zij huwde in 1748 met Nicolaas Kraaijevanger die bij haar introk. Yda overleed in 1766, maar Nicolaas Kraaijevanger bleef tot aan zijn dood in 1796 in het huis wonen. Hij was de laatste particuliere bewoner van het pand. Over een periode van ruim 75 jaar woonden er na elkaar drie “gezinnen” in dit statige huis dat qua uiterlijk ook wel iets weg heeft van een landhuis.

Brouwerijen Hartshoorn en Rosbel

De oudste concrete gegevens over bewoning van deze plek dateren van 1466. Er werden hier toen twee huizen beschreven op de hoek van de Smitssteeg en het Oude Delft als onderpand in een zakelijke transactie.

Vanaf omstreeks 1500 woonden hier naast elkaar de broers Jan en Hendrik van der Burch. Ze komen net als hun broer Joost op de Koornmarkt uit het kerkdorp ’t Woudt naar de stad om hun geluk in het bierbrouwen te beproeven.

Met de grote stadsbrand van 1536 brandden beide huizen af en na de herbouw komen hier de namen van de brouwerijen de Hartshoorn en de Rosbel (ook wel Cimbel) uit de archieven boven water. De afstammelingen van Van der Burch bleven tot 1717 hun bier brouwen in de Rosbel of Cimbel.

De andere brouwerij De Hartshoorn kwam in andere handen, onder meer die van Adriaen Graswinckel, en werd uiteindelijk in 1630 opgekocht door de buurman van de Rosbel. Het bedrijf werd toen verbouwd tot woonhuis en door de familie Van der Burch verhuurd.

Zwart schaap

Adriaan Graswinckel kwam uit een bekende Delftse brouwersfamilie, maar zijn levenswandel vormde een beetje een smet op het familieblazoen. In 1602 werd hij brouwer in de Hartshoorn, met hulp van zijn vader.

Zijn moeder voorzag al problemen toen zij in 1610 haar testament opmaakte. Zij maakte toen een voorbehoud voor haar zoon mocht hij: „deur eenich ongeluck van coopmanschap off ander quaet avontuier in eenich verloop quaeme te geraecken".

Inderdaad raakte hij in 1617 in moeilijkheden door een vechtpartij of duel met ene jonker Ghijsbrecht van Ophemert. De afwikkeling van de ‘kwetsuren’ van de steekpartij en de bemoeienissen van de Schout van Delft en de Baljuw van Rijswijk met de zaak kostten de familie ruim 1337 gulden en 7 stuivers. De vrouw van Ophemert moest bovendien gepaaid worden met een paar gouden braceletten, ouderwets Nederlands voor armbanden.

Naar Indië

Adriaan zelf had na dit incident meteen de benen genomen naar Oost-Indië, met medeneming van al zijn contanten. Zijn vrouw, die ziek te bed lag, liet hij samen met de dienstmeid en de kinderen achter met 6 gulden handgeld. “Meesteresse” Gertruyt van Fenhoven kreeg voor haar verpleging nog 300 gulden, die zij niet had, en maakte daar moeilijkheden over.

Twee jaar later ontving de inmiddels herstelde brouwersvrouw het bericht dat haar gevluchte echtgenoot op weg naar Indië aan boord was overleden. Zij heeft de brouwerij zo goed en zo kwaad als het ging weten voort te zetten en de kinderen groot gebracht.

Af en toe trok zij er met haar zoons op uit om de achterstallige schulden op verkochte bieren door heel Holland te innen. Die klandizie zat behalve in Delft, onder meer in Delfshaven, Schiedam en Rotterdam en ook verder richting Oud-Beijerland, Sommelsdijk, Willemstad en Zierikzee. Ook in Oudewater en Wormerveer leverde de brouwerij bier. In 1630 besloot zij de brouwerij toch maar aan de buurman te verkopen.

Wezenweelde

In 1799 werd het pand voor 11.000 gulden aan de nieuwe Bataafse Republiek verkocht en werd het hoofdkwartier van het Departement Delf, een soort provinciebestuur voor een deel van het huidige Zuid-Holland, dat maar heel kort heeft bestaan.

In 1802 kwam het dan ook weer in de verkoop. Het werd toen aangeprezen met de volgende tekst: “voorzien van veele behangen en onbehangen boven en beneden vertrekken. Appartementskamers cabinetjes en een zeer grote droge kelder. Alsmede grote en kleindere kookkeukens en een ruimen Doorgaande kleerzolder. De tuin beplant met exquise vrugtbomen en de stal gebouw voor 7 paarden.”

Het opleidingsinstituut voor slimme wezen, de Fundatie van Renswoude (zie Oude Delft nr 49) betaalde voor dit alles 15.300 gulden. De Fundatie zat toen nog goed bij kas en hielp de overheid aardig uit de schulden. Ze liet het pand bovendien flink verbouwen. Wat nu de Prinsenkamer heet, ging dienst doen als regentenkamer. De overige vertrekken werden geschikt gemaakt als school en slaapruimte voor de weesjongens.

Pasteitjes voor Napoleon

Aan het prestigieuze project heeft de Fundatie zich aardig vertild, mede door de beroerde omstandigheden in de Franse Tijd, waarin een groot deel van de beleggingen in overheidsleningen nietig werd verklaard.

Vanwege de financiële nood konden vanaf 1812 lange tijd geen nieuwe leerlingen meer worden aangenomen en moest het fraaie pand weer worden ontruimd. De stad nam het toen voor 9.000 gulden over. Kort daarvoor werd het op 25 oktober 1811 nog ingezet voor de ontvangst van de kleine man keizer Napoleon Bonaparte en zijn echtgenote op hun vluchtige bezoek aan Delft. Ze kregen er een lunch met pasteitjes aangeboden.

Militaire school en hospitaal

Na het vertrek van de Fransen weet de stad het Rijk ervoor te interesseren om in het gebouw een militaire school voor artillerie- en genieofficieren te vestigen.

In 1817 werd daarom in de tuin een extra gebouw opgetrokken voor bibliotheek en collegezalen. In 1828 was het echter alweer mis met deze nieuwe bestemming, want de cadetten vertrokken toen naar de nieuw opgerichte Koninklijke Militaire Academie in Breda. Naarstig ging de stad op zoek naar nieuwe huurders. Gelukkig raakten we in 1830 in oorlog met de Belgen en was er acuut behoefte aan een militair hospitaal.

In 1839 was dat echter over en moest men weer met het gebouw leuren. Even was er sprake van een gewerenfabriek op die plek.

Hogeschool

Toen op 8 januari 1842 de koning echter besloot een Koninklijke Academie voor Ingenieurs op te richten zag de stad Delft mogelijkheden. De onderhandelingen werden geopend en op 19 juli 1842 werd het pand het hoofdgebouw van de Koninklijke Academie.

Het Rijk werd voor 8000 gulden eigenaar van het pand. In de koop zaten bovendien vier aangrenzende panden ten zuiden ervan, die de stad eerder voor de uitbreiding van de militaire opleiding had aangekocht. Ze konden worden gesloopt voor de bouw van de verdere nieuwe behuizing van de academie. Het gebouw bevond zich toen in een staat van verval, net als de meegeleverde aangrenzende huizen.

Precies 110 jaar zou Oude Delft 95 het hoofdgebouw van de Koninklijke Academie en haar opvolgers de Polytechnische School en de Technische Hogeschool worden. Toen de TH het pand in 1958 verliet, werd het grondig gerestaureerd. Bij de vele verbouwingen was de kap zo veranderd dat de oorspronkelijke constructie niet meer te herkennen was. De enige oplossing was de gehele kap te slopen en opnieuw op te bouwen.

Watermanagement

Op dit moment geeft het gebouw onderdak aan het IHE, een instituut voor opleiding in watermanagement onder de vlag van Unesco, dat veel studenten uit alle hoeken van de wereld trekt. Het pand maakt deel uit van een groot complex van gebouwen. Het hoofdgebouw van het IHE ligt aan de achterzijde van dit gebouw aan de Westvest 7.

Interieur

De zogenaamde Prinsenkamer is in stijl bewaard gebleven. De gestuukte plafonds zijn gedeeltelijk verguld. De marmeren schouwpartij is in de stijl van Lodewijk XIV uit het begin van de 18e eeuw. De middelste spiegel heeft een fraaie houten omlijsting. Boven de spiegels bevindt zich een schilderstuk dat de aanbidding van het Christuskind voorstelt.

In het kleine zijkamertje staat een schouw met schilderstuk dat het offer van Abraham voorstelt. Het is zeer aannemelijk dat beide schoorsteenpartijen met de Bijbelse voorstellingen nog dateren uit de tijd van Willem Hooft.

 

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Reyer Francksz van der Burch?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Reyer Francksz van der Burch

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder