(Daem Cornelisse)
(Jonge)
(1610)
Er ist verheiratet mit Geertje Pieters.
In de lidmatenlijst van de Ned. Hervormde gemeente Steenbergen staat hij vermeld: Damus Cornelissen, timmerman op
de Heen. In de lidmatenlijst van de Ned. Hervormde gemeente
Steenbergen staat vermeld dat: Damus Cornelissen timmerman opde Heijninge met Geertje Pieters sijn huijsvrouwe hun
belijdenis hebben gedaan op 17-10-1648.
Sie haben geheiratet am 19. April 1642 in Steenbergen, Noord-Brabant, Nederland.
Kind(er):
lid timmermansgilde steenbergen
-----------------------------
1645, vordering van Adriaen Cornelissen Siddervelt contra
Damus Cornelissen timmerman. Dit is een zeer oude akte. In
1639 in Oud-Beijerland. Daar koopt Damus lakens en nog wat
winkelwaren bij Adriaen Cornelissen Sidervelt, lakenkoopman
(en later schepen). Thomas Geeritsen is er blijkbaar bij, heeft
deze onder ede verklaard voor de schepenen van Oud-Beijerland. Heeft Damus nog niet alles betaald? De eis is een betaling van 22 gulden en 11 stuiver wegens een openstaande rekening voor geleverde laken ende andere winckelwaren. In een
van de stukken wordt een verklaring aangehaald van Thomas
Geeritssen, kleermaker uit Oud Beijerland, dat deze Thomas
getuige is geweest van de koop van de goederen voor Damus
ten huize van de aenlegger (klager) Adriaen Cornelissen
Sidervelt. Er is een overzicht van de zaken die gekocht zijn en
wat ervan betaald is. De schuld is de gewraakte 22 gulden en
11 stuivers . Er is een verklaring opgemaakt voor de schepenen van Oud Beijerland waarin vermeld wordt dat Damis in De
Heen onder Steenbergen woont.
1663 Vordering van de schipper Jochum Laureyssen contra
Damus: Damus heeft hout nodig voor een schuur en schouw
op een hoeve. Jochum heeft met zijn schip materiaal voor
Damus gehaald uit Holland.
Damis pacht wat land in De Heen. Een voorbeeld hiervan is
hieronder te lezen, met dank aan de heer H. Leune.
Damis Cornelissen als pachter van een weiland in De Heen
1653-1665. Hij huurde in de periode 1653 tot 1665 onafgebroken een weiland aan de oostzijde van het dorp de Heen dat
eigendom was van de prins van Oranje.
Toen in 1610 de polder van De Heen werd bedijkt besliste de
eigenaar van de toenmalige gorsingen, Philips Willem van
Nassau, prins van Oranje, dat het bedijkte land bij opbod zou
worden verkocht, met uitzondering van een strook ter grootte van 20 gemeten, gelegen naast het haventje van De Heen.
Binnen die strook werd ruimte gemaakt voor de bouw van
woningen en zo ontstond het dorp De Heen. De eigenaren
ervan dienden aan de prins een jaarlijkse cijns te betalen. De
belangstelling om in het dorp een huis te bouwen viel tegen.
Sommige erven bleven onbebouwd en bleven daardoor
onvercijnsd. Daartoe behoorden aan de oostzijde van het
dorp drie erven die als weilanden in gebruik kwamen. Ook die
bleven eigendom van de prins van Oranje met een daarop
rustende cijnsplicht. De rentmeester van het Nassaudomein
Steenbergen, Roosendaal en Nispen verhuurde namens de
prins de weilanden en incasseerde de cijns. Een van de drie
weilanden (als apart erf afgestoken in het jaar 1623) betrof een perceel met een omvang van 1 gemet en 239 roeden (vanaf het jaar 1665 vermeld als 1 gemet en 215 roeden). Op een
kaart van de polder van De Heen uit 1805 is dit perceel
(genummerd als 20) afgebeeld als boven.
Het perceel lag aan de oostkant van de Dorpsweg en aan de
zuidkant van het dorp De Heen, naast een boerderij die (vele
jaren later) bekend werd als de Helenahoeve (die anno 2023
niet meer bestaat; er is een zijweg van de Dorpsweg naar
genoemd; op het terrein van de voormalige boerderij staan
woningen). In een van de afgebeelde huizen aan de oostzijde
van het dorp De Heen zal Damis Cornelissen hoogstwaarschijnlijk hebben gewoond. Het genoemde perceel werd jaarlijks verhuurd voor fl. 38 en 10 stuivers. Deze opbrengst werd
door de rentmeester van de prins jaarlijks verantwoord in de
zogeheten domeinrekeningen betreffende Steenbergen,
Roosendaal en Nispen, die (met soms forse hiaten) bewaard
bleven vanaf het jaar 1634.
Damis Cornelissen, de timmerman, was huurder van het
genoemde perceel in de periode 1653-1665. Wat hij aan huur
betaalde is te vinden in de genoemde domeinrekeningen in
het archief van de Nassause Domeinraad (afgekort: ND),
De domeinrekeningen vertonen een fors hiaat voor het tijdvak 1666-1700. Het is goed denkbaar dat Damis Cornelissen
ook na 1665 (mogelijk zelfs tot zijn dood) huurder van het
genoemde perceel was. Gegevens daarover gingen verloren.
Het cijnsrecht was een erfelijk recht. Na het overlijden van
prins Philips Willem (in 1618) ging dit recht over naar zijn
opvolger als prins van Oranje. In de periode 1653-1665
fungeerde als prins van Oranje: prins Willem III van OranjeNassau (1650-1702), vanaf 1672 stadhouder van de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden en vanaf 1689 ook koning
van Engeland, Schotland, Wales en Ierland.
Waarschijnlijk werd de cijns op het perceel van 1 gemet en
215 roeden in het jaar 1805 afgekocht door de toenmalige
huurder. In de domeinrekening van Steenbergen c.s. betreffende het jaar 1794 (ND, inv. 12928, fol. 42v) is vermeld dat
het perceel voor 18 jaren ingaande stoppeltijd 1788 (en dus
eindigend in 1806) was verhuurd voor fl. 23 per jaar aan de
weduwe van Johan Brabers, Maria Bierens. In de domeinrekening van Steenbergen c.s. betreffende het jaar 1810 (ND, inv.
12944) komt geen geïnde cijns over het genoemde perceel
meer voor.
In juni 1792 is door de landmeter Johannes Baptiste Adan een
kaart vervaardigd met daarop de landerijen die eigendom
waren van de landbouwer Gillis Pieter de Neve (1754-1826)
(zie hiervoor het boek van de heer Leune Uitwijk in De Heen;
geschiedenis van een opmerkelijke boerderij, p. 34;). Anno
2023 is deze kaart eigendom van de eigenaren van de pannenkoekenboerderij De Uitwijk in De Heen. Ook het dorp De
Heen is daarop afgebeeld; zie bovenstaand fragment:
Aan de onderzijde de boerderij die later Helenahoeve werd
genoemd. Daaronder (zuidelijk daarvan) lag het perceel dat in
de zeventiende eeuw werd gehuurd door Damis Cornelissen,
de timmerman.
De kaart is uit juni 1792.
Damis Cornelisse | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1642 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geertje Pieters | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Die angezeigten Daten haben keine Quellen.