Familienstammbaum Hobers » Jan Hendrik Hobers (1823-1883)

Persönliche Daten Jan Hendrik Hobers 

• Er wurde geboren am 28. August 1823 in Ane (Gramsbergen).Quelle 1

  Geboren op 't erve Hobers: "des nademiddags ten twee uren"

• Beruf: Landbouwer.Quelle 1
• Eintrag: Informatie over zijn leven; zie bij "Notities".
• Glaube: Nederlands Hervormd.Quelle 2
• Wohnhaft:
• im Jahr 1853: Ane "in het huis gemerkt nommer vijf".Quelle 1
• im Jahr 1864: Ane "wijk B nummer Zes".Quelle 1
• Er ist verstorben am 3. Januar 1883 in Ane (Gramsbergen), er war 59 Jahre alt.Quelle 1

  Jan Hendrik overlijdt op 't erve Hobers: "des voormiddags te zes ure,
  in het huis staande te Gramsbergen Wijk Ane nummer zeven"

• Ein Kind von Jan Hobers und Willemina Willems (Jansen)(Minkjans)
• Diese Information wurde zuletzt aktualisiert am 3. Januar 2024.

Familie von Jan Hendrik Hobers

Er ist verheiratet mit Zwaantjen Warmink.

Sie haben geheiratet am 4. Mai 1848 in Gramsbergen, er war 24 Jahre alt.Quelle 1

"Jan Hendrik Hobers, oud ruim vierentwintig jaren, landbouwer geboren en woonende te Aane en Zwaantjen Wermink,
oud ruim vierentwintig jaren, landbouwersche geboren en wonende te Stegeren"

Kind(er):

1. Jan Willem Hobers  1849-1891 
2. Aaltje Hobers  1853-1864
3. Egberdina Hobers  1862-1933 
4. Aaltje Hobers  1870-1933 

Notizen bei Jan Hendrik Hobers

Jan Hendrik Hobers wordt geboren op een eeuwenoude boerderij, 't erve Hobers in Ane. Het is donderdag 28 augustus 1823 "des nademiddags ten twee uren" als hij als eerste kind van Jan Hobers en Willemina Willems (Jansen) het levenslicht ziet. (afbeelding 1) Na hem worden nog de zusjes Gerritdina, Hendrikjen, Willemina en zijn enige broertje Willem Hobers geboren.
Op 't erve Hobers woont ook nog altijd zijn opa Jan Hobers (de oude). Jan Hendrik heeft deze opa goed gekend. Hij is 12 jaar als zijn opa op 83-jarige leeftijd overlijdt. Jan Hendrik werkte toen zoals gebruikelijk al volledig mee op de boerderij. Tijd om naar school te gaan is er niet.

(NB: Anno 2014 is er geen enkele nakomeling van Jan Hendrik die naam Hobers draagt; van zijn jongste broertje Willem echter is het precies andersom: vrijwel alle nog levende naamdragers Hobers zijn nakomeling van deze Willem Hobers)

Een stormachtig jaar
Het najaar van 1836, Jan Hendrik is dan 13 jaar, is erg stormachtig, zowel in letterlijke als figuurlijke zin.

Op woensdag 16 november vindt er in Ane een godsdienstoefening van "afgescheidenen" plaats op de boerderij van Albert Eekman, slechts op een paar minuten afstand van 't erve Hobers. De leiding van deze dienst is in handen van "den berugten A.C. van Raalte". Zo'n huisdienst is sinds 5 juli bij wet verboden en de burgemeeser moet dus ingrijpen. In zijn proces-verbaal "aan Den Heere Officier bij de Regtbank te Deventer" schrijft hij (met spel- en taalfouten):

Proces-Verbaal

Op heden den zestienden November 1800 zes en dertig des voormiddags om tien Uuren, hebben wij ondergeteekende Burgemeester der Gemeente Gramsbergen ......, op het gerucht dat eene onwettige Godsdienstoeffening stond plaats te hebben in de Buurtschap Aane, ons begeven onder adsistentie van onzen Dienaar van Policie, naar gezegdde Buurtschap en aldaar in het Huis van Albert Eekman, .... komende op deszelfs deele die daartoe met banken en planken was ingerigt eene groote vergadering van Menschen en alwaar op eene verhevene stelling het woord voerde de bekende A.C. van Raalte ....
Deeze, naar zijn naam vragende, bevestigde Hij mij zulks dat Hij zich noemde van Raalte waarop ik Hem in het bijzonder Sommeerde in naam des Konings ….. zijne rede te staken en dat de vergaderde menigte mogten uit een gaan.
Hier aan wierd egter niet voldaan, nog door den Redenaar, nog door de menigte.
Hierop vervoegdde de eerstondergeteekende zich tot de eerstgenoemde Vader van dit Huisgezin, van de eerste ontving ik geen antwoord, als zijnde in eenen zeer zieken staat, waarop ik Hendrik Eekman gelastte om de vergadering uit een te doen gaan, doch alles bleef zonder gevolg.
Terwijl niet met kracht konde ageeren tot uitééndrijving van deeze vergadering, uit hoofde mij daartoe de sterke arm ontbrak, zo is gemelde Redenaar, niettegenstaande onze herhaalde aanmaning met zijne rede voortgegaan, en heeft na het slot de Persoonen Egbert Kolkman van Diffelen en Gerhardus Schroteboer van Heemse, als Diaconen [diakenen] bevestigd, in weerwil mijner bijzondere protestatie daar tegen.
Vervolgens is de dankzegging gedaan en dien na door de vergadering gezongen het 14e vers van spalm (!) 68, en eindelijk is door de reedenaar den Zegen uitgesproken, en waarna de vergaderde menigte langzaam is gescheiden.
Onder de menigte die uit meer dan 80 Persoonen was zamengesteld heb ik de navolgende Persoonen opgemerkt, als:...................

De burgemeester sluit het proces-verbaal af met een lijst met namen van alle meer dan 80 aanwezige personen. Het valt op dat de aanwezigen uit de wijde omtrek komen: Hermannus Nijman en deszelfs vrouwe Geertje en deszelfs knegt Asse, alle te Bergentheim; Gerrit Brokelman, kleermaker te Heemse; de vrouw van Gerrit Jan Ballast te Collendoorn, enz, enz. Verder valt op dat soms alleen 'de vrouw van ... ' aanwezig is. Gezinnen worden verscheurd door dit godsdienstige dilemma. De naam Hobers komt op de lijst niet voor.

Wel aanwezig is Albert Tangenberg, linnenwever uit Lutten. Uit andere processen-verbaal blijkt dat Albert Tangenberg geregeld de verboden godsdienstoefeningen bijwoont. Deze Albert zal later de schoonvader worden van Jan Hendriks broerje Willem Hobers. (NB Dit verklaart waarom Willem later dan ook lid wordt van de Christelijk Gereformeerde kerk in Nieuw-Amsterdam).

Het kan niet anders of deze gebeurtenissen zullen uitvoerig besproken zijn in het ouderlijk gezin van Jan Hendrik Hobers. Ane, een kleine dorpsgemeenschap, waarvan de boerenbevolking al generaties iedere zondag naar de Hervormde Kerk in Hardenberg gaat, wordt nu geconfronteerd met de 'afscheiding': welke positie neem ik met mijn gezin in? Deze gesprekken zullen heftig geweest zijn en plaats hebben gevonden rond het open vuur waarboven de 'hoal' hing met daaraan een koperen waterketel. (Afbeelding 2: de originele 'hoal' van 't erve Hobers). Het gezin van Jan Hobers en dus ook Jan Hendrik blijft lid van de oude kerk.

De letterlijke storm raast bijna 14 dagen later (29 november 1836) over Ane. Misschien heeft een aantal (bij)gelovige inwoners het ervaren als de toorn van God over de afscheiding die nu ook in Ane ingrijpt in het leven van de boerengezinnen. Bijna alle daken waaien van de huizen. "In Ane sijn twee boerehuizen om ver gewaaid, onderscheidene schuuren en schaapshokken ingestort". Uit het verslag van de burgemeester aan de Gouverneur van de provincie:

"......... heb ik de Eer Uw Excellentie bij dezen omtrend den orkaan van gisteren te berigten:
Dat dezelve in den nademiddag van dien dag om 2 ½ Uuren alhier is begonnen uit het zuid westen en dadelijk in hevigheid is toegenomen zodat reeds om 3 Uuren de Pannen van de Daken wierden afgerukt, terwijl omstreeks half vijf Uuren dezelve het hevigste is geweest en alzo heeft voortgeduurd tot om ongeveer 6 Uuren als wanneer dezelve iets minder wierd, egter om ongeveer 8 Uuren is bedaard.

Dat de grond heeft geschud is door onderscheidene Menschen gevoeld, onder anderen door den landbouwer R. van den Berg, die zijne kinderen die uit school kwamen uit de Buurtschap Aane, was te gemoet gegaan en met welke Hij om voor den Regen te schuilen was gaan zitten in een gat waaruit zand gegraven was; met den rug tegen de zuid westelijke Kant van hetzelve, en welke toen aldaar duidelijk eene schudding van den grond heeft waargenomen.

..... dat alle Huizen zonder onderscheid zo niet geheel dan toch voor een gedeelte van de daken zijn beroofd geworden.
Toen de storm het hevigste was teekende de Thermometer 9 graden naar de Schaal van Reaumur.
De schade in deeze Gemeente aangebragt wordt bij globale raming begroot op ruim f 5695,00"

Grenadier
Het is vrijdag 29 april 1842. Broertje Willem Hobers is misschien in alle vroegte meegelopen naast zijn grote broer, de 19-jarige Jan Hendrik naar 't Anerveer. Vader Jan en moeder Willemina zullen de luid pratende jongens gevolgd hebben. Willem vindt het spannend. Jan Hendrik moet zich vandaag melden voor de Nationale Militie. Hij zal met vier andere ingelotenen onder begeleiding van de burgemeester via Ommen naar Zwolle "marcheren". Naar Ommen is het 5 uren gaans; vannacht zullen ze daar slapen en morgen weer verder naar de Kommandant in de Hoofdplaats (Zwolle). Jan Hendrik moet 5 jaar dienen bij de Grenadiers. Vader Jan zal het vervelend gevonden hebben, hij zal een knecht missen bij het zware werk op het land; 5 jaar is een lange tijd.

Uit de declaratie van de burgemeester bij de gouverneur van Overijssel blijkt dat hij voor huisvesting en voeding van 5 soldaten f 1,75 betaalt. Voor zichzelf declareert de burgemeester f 10,00.
Jan Hendrik is dus ingeloot voor de Nationale Militie. Voordat hij zich moet melden bij de commandant heeft er een 'keuring' plaatsgevonden. Dankzij deze keuring kennen we nu zijn signalement en zijn lengte.
Hij is 1 el, 8 palmen en 4 strepen groot, omgerekend omstreeks 1 meter en 84 centimeter. Dit lijkt niet groot, maar is het voor die tijd wel. (Twee lotelingen worden afgekeurd wegens 'te kort'; ze zijn 1.35 m groot).
ook kennen we nu het 'signalement' van Jan Hendrik:

Aangezigt: lang
Voorhoofd: hoog
Oogen: blaauw
Neus: lang
Mond: klein
Kin: spits
Haar: wit
Wenkbraauwen: idem
Merkbare tekenen: geene.

De kosten om hem naar Zwolle te laten marcheren zijn beduidend lager dan die van de burgemeester, die f 10 declareerde:

"....... wegens gedane betalingen voor Huisvesting en voeding van Lotelingen ...... op dezelver marsch naar de Hoofdplaats ..........
Wij ondergeteekende Burgemeester verklaren, dat deze Staat ter Somma van Een Gulden en Vijf en Zeventig Cents naar Waarheid is opgemaakt."

"Naamlijst der Lotelingen, welke .... naar de Hoofdplaats der Provincie zijn vertrokken, den 29 April 1842 en aldaar aan Den Provincialen Kommandant zijn afgegeven den 30 April daaraanvolgende:
Centen Jan Egbert,
Schutmaat Albert,
Hobers Jan Hendrik,
Reinink Hendrik,
Kollen Jan."

Uit zijn verlofpas blijkt dat Jan Hendrik al na een paar dagen weer op "sijne haardstede" met verlof is. De reden van dit verlof is niet bekend. Uit zijn certificaat van de Nationale Militie (Afbeelding 4) blijkt wel dat deze oudste zoon (tussen 1842 en 1846) vijf jaar bij de Grenadiers heeft gediend, wat betekent dat hij de laatste vijf jaar van zijn vaders leven niet op de boerderij kan werken. Zijn 'oude' vader zal dus alle hulp van zijn dan 9-jarige zoontje Willem Hobers nodig gehad hebben.

De nieuwe generatie
In de jaren die volgen verandert de samenstelling van het gezin. De vier op de boerderij nog aanwezige kinderen groeien op. Willem, de jongste, heeft zijn broer al zien vertrekken; in deze jaren gaan ook twee van zijn zussen het huis uit. Ze verlaten 't erve Hobers vóór 1850. Zijn oudste zus Gerritdina vertrekt naar Lutten aan de Dedemsvaart. Ze wordt dienstmeisje. De één na jongste zus Willemina wordt ook dienstmeid, maar gaat naar Baalder.

Nu zijn alleen nog vader Jan Hobers, moeder Willemina en hun kinderen Hendrikjen en Willem Hobers op de boerderij. Eind 1847, begin 1848, komt Jan Hendrik terug naar huis.
Hij is na 5 jaar trouwe dienst eervol ontslagen uit het korps Grenadiers. Er zullen veel verhalen verteld zijn; een soldaat heeft heel wat van de wereld gezien. Misschien zijn de twee broers het wel wezen vieren in de kroeg. Naast kroegen en herbergen tappen veel mensen aan huis. Zo ook de weduwe van Jan Hendrik Hulter, vanaf de boerderij rechtsaf richting ’t Anerveer. De jongens zullen zich netjes gedragen hebben. De Algemene Politieverordening is streng. De boetes komen ten voordele aan de armen.

Rouw
Het is zaterdag 4 maart 1848. Willem en Jan Hendrik sluiten de luiken van de boerderij. Vijf dagen zullen ze gesloten blijven. Er is rouw op ’t Erve Hobers. Zojuist is hun vader overleden :

" ..... dat alhier op 4 Maart 1848 om twaalf uur des middags is overleden in het huis staande in de buurtschap Aane .........Jan Hobers .......Van beroep landbouwer, oud 67 jaren, geboren te Aane, zoon van wijlen Jan Hobers en Hendrikje Jacobs, in leven echtelieden en landbouwers te Aane .....

Een paar dagen later stelt de familie zich twee aan twee op achter de "dô-wagen". Eerst de zonen Jan Hendrik (25 jaar) en Willem (15 jaar), dan de beide ooms Willem en Albert Hobers. Pas nadat de rij met mannen compleet is, volgen zoals het hoort de vrouwen: weduwe Willemina, de dochters Gerritdina (22 jaar), Hendrikjen (20 jaar) en Willemina Hobers (18 jaar). De rij wordt aangevuld met nichtjes en buurvrouwen. De stoet zet zich in beweging richting kerkhof.

Exact twee maanden na het overlijden van zijn vader maakt Willem Hobers zijn eerste bruiloft op de boerderij mee: zijn broer Jan Hendrik trouwt.

Gramsbergen 4 mei 1848
Jan Hendrik Hobers, 24 jaar, landbouwer te Aane, zoon van wijlen Jan Hobers en Wilemina Janssen en Zwaantjen Wermink, 24 jaar, landbouwster, geboren te Stegeren, dochter van Evert Wermink en Aaltje Brink, landbouwers

Drie dagen later wordt het huwelijk ingezegend in de Hervormde Kerk van Hardenberg.

"Mei 7 Is het huwelijk van Jan Hendrik Hobers te Aane en Zwaantje Wermink Kerkelijk ingezegend."

Het zal geen uitbundig feest geweest zijn, zo snel na het overlijden van zijn vader. De officiële rouwperiode (twee jaar) is nog maar net begonnen. Weduwe Willemina draagt als teken van rouw een zwarte doek, punt op de rug. Volgens de traditie doet ze dat 18 maanden.
Krap negen maanden na deze trouwdag (op 21 januari 1849) wordt er een zoon geboren: Jan Willem. De nieuwe generatie heeft zich aangediend.

Tegenslagen
Eind 1848 breken er twee epidemieën uit: de mensen worden getroffen door "Cholera Asiatica", het rundvee door "den besmettelijken longziekte. De overheid grijpt in, zij treft allerhande maatregelen om de ziektes te beperken. De Gramsberger arts Immink heeft zo zijn eigen probleem. Hij wordt "wegens misbruik van sterken drank tijdens de epidemische ziekte" vervangen door de Hardenberger arts Van Riemsdijk. Deze levert de geneesmiddelen aan de behoeftige lijders.

De ziektes woeden het hele jaar 1849. In de zomer is de rijksveearts in Ane vier dagen achter elkaar "van des morgens 6 uur tot des avonds laat bezig met opbranden van vhee". Dit zal voor de boeren in Aane een ingrijpende gebeurtenis geweest zijn. De familie Hobers zal ook koeien verloren hebben.
Op 6 september wordt in verband met de cholera de jaarmarkt afgelast. "Alle kramen, uitstallingen, verlotings en dobbelaars" worden geweerd. In plaats daar van is er wel veemarkt. Ingezetenen worden uitgenodigd "met vhee deeze markt te komen frequenteren". De longziekte is blijkbaar voorbij.

De familie Hobers heeft blijkbaar ook financiële tegenslagen. Op 't erve Hobers rust een hypotheek van f 1400. Zonder dat Jan Hendrik er weet van heeft, schrijft de zoon van de hypotheekverstrekker een brief aan burgemeester Swam van Gramsbergen:

Coevorden, den 7 Junij 1850
Amice !
Wij hebben ten laste van Jan Hoberts en deszelfs huisvrouw Hendrikjen Jacobs te Ane een hijpotheek groot f 1400,-- rentende 5% waaraan is verbonden een Erve, het Hoberts te Ane, bestaande in het woonhuis en gaarden, daarbij gelegen den Zaaikamp bij voorschreven woonhuis, groot dertien Schepels lands, Tien Spint lands in de Aander Enk en een Vijfde gedeelte van een volle waaren in de Aander markte . -
De debiteuren zullen deze gelden moeten opbrengen, dat ik verneem van hen dat zulks bezwaarlijk zal gaan. Er blijft dus voor hen niets anders over, wanneer zij de gelden niet kunnen krijgen, dan de goederen vrijwillig te laten verkoopen tot voorkoming van kosten bij eene executie. ik zoude nu gaarne van U eens willen weten, hoe veel waarde, ongeveer, deze goederen hadden en ben zoo vrij u beleefdelijk te verzoeken mij dit op te geven en tevens de namen der ergenamen van bovengemelde Hoberts met opgave der woonplaatsen en of zij meerder of minderjarig zijn.
Met aan dit verzoek te voldoen, zal ik mij zeer verpligten en mij tot wederdienst bereid verklarende blijf ik steeds met alle achting

T[otuus] T[uus] 1)
G.H. Woltersum

NB: verzoeke mij s.v.p. mede optegeven
of de Wed. Hoberts nog in leven is.

1) geheel de jouwe

De grootouders van Jan Hendrik: Jan Hobers en deszelfs huisvrouw Hendrikjen Jacobs hadden op 27 maart 1809 een hypotheek afgesloten bij de heer Joh. Woltersum groot f 1400 met als onderpand "hun eigendomlijke erve het Hoberts te Aane". Woltersum was 'adjoint-maire' van Coevorden. Hij verdiende daarmee 500 Franse franc per jaar en kon dus wel een hypotheek verstrekken. De jaarlijkse rente à f 60 is blijkbaar in 1850 moeilijk door de familie Hobers op te brengen. De zoon van Woltersum, Gerrit Herman gaat er zelfs vanuit dat de boerderij verkocht zal moeten worden.

Ik heb het antwoord van burgemeester Swam op deze brief helaas niet kunnen vinden in het register van uitgaande stukken. Blijkbaar heeft hij deze brief niet als burgemeester maar privé of als notaris beantwoord. Swam kende de familie Hobers door en door. Hij sloot het huwelijk van Jan Hendriks ouders, hij ondertekende zijn geboorteakte, de overlijdensaktes van Jan Hobers (de oude) en Jan Hobers (de jonge), hij marcheerde Jan Hendrik af naar Zwolle.

Uit de hieronder genoemde akte blijkt dat de familie 150 gulden van Swam leende. Ik acht het goed mogelijk dat deze lening verstrekt is naar aanleiding van de brief uit Koevorden. Er zijn duidelijk financiële problemen. De oplossing wordt gezocht in een akte van boedelscheiding en een nieuwe hypotheek. Ook hier treedt Swam weer op, nu als notaris.

Op 24 september 1851 zijn alle nog levende Hobers'en aanwezig op 't Erve Schuurmans in Ane. "Van des voormiddags tien tot des namiddags te vijf ure", stelt burgemeester/notaris Swam een akte van boedelscheiding op. Uit deze akte blijkt dat de familie al 16 maanden geen rente heeft betaald. Teruggerekend is dat vanaf mei 1850 en dat is precies een maand voordat Woltersum de brief aan zijn Amice schreef. De reden van deze financiële problemen heb ik niet kunnen achterhalen. 't Erve wordt eigendom van Jan Hendrik. Deze betaalt voor de boerderij f 1990. Na aftrek van de schulden wordt de overwaarde verdeeld onder de rechthebbenden. De 18-jarige Willem en de andere kinderen erven het kindsdeel: f 14,80.

Vanaf dit moment is de 18-jarige Willem knecht bij zijn oudste broer.

De laatste Hobers'en op 't Erve
Jan Hendrik en Zwaantjen krijgen vier kinderen: Jan Willem, Aaltien, Egberdina en weer een Aaltje Hobers. (Van Egberdina bestaat een foto: afbeelding 7) Het eerste dochterje Aaltien overlijdt op 5 juli 1864 op 9-jarige leeftijd. In haar overlijdensakte wordt ze Aaltje genoemd. Het eerste meisje na dit overlijden wordt dus weer Aaltje genoemd.

Het leven in al haar facetten gaat intussen door. In 1858 trouwt Jan Hendrik’s broer Willem met Grietjen Tangenberg. Dit echtpaar vertrekt twee jaar daarna, in 1860 naar Nieuw-Amsterdam en zal daar de Hoberslijn voortzetten. Ook in 1860, overlijdt zus Willemina Hobers in Baalder.

Zijn zoon Jan Willem is het enige kind dat de naam Hobers op 'r erve Hobers zou kunnen voortzetten. Deze zoon trouwt met Maria Brakert, een volle nicht. De drie mannelijke nakomelingen, twee keer een Hendrik Jan en een keer een Jan Hendrik overlijden echter binnen het jaar. Hun dochter Jennigje wordt slechts 6 jaar. Daardoor sterft de naam Hobers op de boerderij uit.

Overlijden
Jan Hendrik overlijdt op de boerderij waar hij geboren is en zijn hele leven gewerkt heeft; hij is 59 jaar oud. Zijn jongste dochtertje Aaltje Hobers is dan nog maar 13 jaar oud. Zijn overlijdensakte in Gramsbergen vermeldt:

Overleden: "des voormiddags te zes ure, in het huis staande te Gramsbergen Wijk Ane nummer zeven"

Zijn vrouw Zwaantje overleeft hem nog 40 jaar.

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Jan Hendrik Hobers?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Jan Hendrik Hobers

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder