Vermoedelijk werd hij in Duitsland Arnoldus Hellmandel genoemd.
_____________________________________________________________________________________________
Hij is geboren op donderdag 3 juli 1755. In zijn overlijdensakte staat, dat hij is geboren in 1757. In de lijst van weerbare mannen, te vinden in het Drents Archief, wordt echter als zijn geboortedatum 3-7-1755 vermeld. Zijn oorspronkelijke Duitse achternaam was waarschijnlijk Hellmandel of Hellmantel. In Nederland is zijn achternaam al vrij snel veranderd in Helmantel. In het kerkboek van Friens en Leeuwarden staat zijn naam nog wel vermeld als Hellemandel!!! Deze Arnoldus Helmantel is de stamvader van alle Helmantels in Nederland. In de overlijdensakte van Arnoldus Helmantel wordt als zijn geboorteplaats Berlijn opgegeven, maar daar is hij onvindbaar (evenals zijn ouders).
Volgens zijn overlijdensakte is hij geboren te Berlijn. Het is vrijwel zeker, dat dit niet klopt. In die tijd heeft er geen enkele familie Hellmandel in Berlijn gewoond. Waarschijnlijk heeft Arnoldus Hellmandel zijn toekomstige vrouw leren kennen op de Rikkerdaborg te Lutjegast. Die borg wordt dan bewoond door de familie De Hertoghe van Feringa. In mei 1797 werkt hij voor baron Johannes Galenus van Sytzama op de Beslinga State in Friens. Kort daarna vindt het huwelijk van Arnoldus en Martje plaats te Leeuwarden. In oktober 1797 wordt het eerste kind Frans Arnoldus Helmantel geboren in Kollum. Werkt hij dan als hovenier voor Eyso de Wendt op de buitenplaats Oostenburg?
Van 1799 tot 1809 woont hij in Uithuizen, waar hij wellicht werkt op de Menkemaborg. De familie Alberda van Menkema is verwant aan de familie De Hertoghe van Feringa in Lutjegast. Van 1809 tot 1812 werkt hij in Paterswolde voor jonkheer Adriaan Joseph Trip. Hij woont dan op huisnummer 111, de tuinmanswoning van de buitenplaats "Noordwijk". In het Drents Archief vond ik de volgende vermelding in een zogenoemde 'Lijst van weerbare mannen': "Helmantel, Arnoldus, Paterswolde (Eelde), hovenier. Geboortedatum: 3-7-1755. Volgnummer 5."
Overlijden 20-09-1822 Ezinge
Overledene Arnoldus Helmantel
Geslacht m
Leeftijd 66 jaar
Geboorteplaats Berlijn Duitsland
Vader Frans Helmantel
Moeder Grietje Hindriks
Relatie Martje Lammerts
Bron Overlijdensregister Ezinge 1822
Aktenummer 14
_________________________________
Transcriptie overlijdensakte van Arnoldus Helmantel:
In den Jare eenduizend achthonderd en tweeëntwintig op maandag den drieëntwintigsten September des voordemiddags om tien uren, compareerde voor mij, Schout en Officier van den Burgerlijken Stand van de Gemeente Ezinge, Provincie Groningen, Jacob Berends Stad, oud zestig Jaren, Landbouwer van Beroep, wonende te Ezinge, en Jacob Haaijes Wiersema, oud vierenzestig Jaren, Landbouwer van Beroep, wonende te Ezinge, beiden in qualiteit als Geburen, en tot de na te noemene overledene zonder graad van namaagschap, welke verklaarden, dat op vrijdag den twintigsten September, des Jaars eenduizend achthonderd en tweeëntwintig, des morgens om vijf uren in de Behuizinge gequoteerd Numero dertig te Ezinge overleden is Arnoldus Helmantel, oud zesënzestig Jaren, Tuinier van Beroep, wonende te Ezinge; echtgenoot van Martje Lammerts, Tuiniers-vrouw te Ezinge, zoon van wijlen Frans Helmantel en van wijlen Grietje Hindriks, in leven Tuiniers van Beroep, gewoond hebbende en overleden te Berlijn, gebooren te Berlijn opgemeld in den Jare eenduizend zevenhonderd en zesënvijftig.
Van al hetgeene wij deze acte hebben opgemaakt, welke na voorlezinge door comparanten, exemt Jacob Berends Stad welke verklaarde van niet te kunnen schrijven, benevens mij is verteekend te Ezinge in het Huis der Gemeente op dag, maand, en Jaar aan het Hoofd dezes vermeld.
De Schout en Officier van den Burgerlijken Stand van de Gemeente Ezinge.
Ondertekend door:
I. B. Brouwers
Jacob Hajes Wijrsema
Tijdstip: 05:00
Er ist verheiratet mit Martje Lammerts Hoogeboom.
Die Erlaubnis zur Eheschließung wurde am 7. Mai 1797 in Friens (Friesland) erhalten.Quelle 5
Sie haben geheiratet am 28. Mai 1797 in Leeuwarden (Hervormde Galileeërkerk), er war 41 Jahre alt.Quelle 6Op 7 mei 1797 gaan ze met elkaar in ondertrouw in Friens. Dat blijkt uit het trouwregister van het Gerecht in Leeuwarden en de vermelding in het kerkboek van Friens.Sie haben in der Kirche geheiratet am 28. Mai 1797 in Leeuwarden (Hervormde Galileeërkerk), er war 41 Jahre alt.Quelle 6
De tekst van de ondertrouwvermelding in het kerkboek van Friens luidt: "Arnold Hellemandel en Martjen Lammerts, beide van Friens, zijn na driemalige kondiging den 7en en met gerechtel. consent den 21 May tweemaal met attestatie vertrokken naar Leeuwarden, en den 28 dito aldaar getrouwt."
In dat register en in het huwelijksregister worden ze vermeld als Arnold Hellemandel en Martien Lammerts, beiden afkomstig uit Friens. Op 21 mei 1797 vertrekken ze dus beiden met attestatie naar Leeuwarden. Op 28 mei 1797 trouwen ze in de Hervormde Galileeërkerk te Leeuwarden. Deze kerk is in 1940 gesloopt (bron: 'Ommelander geslachten' van W. J. Ritzema van Ikema).
De volledige tekst in het trouwregister van de Hervormde gemeente Leeuwarden luidt: "Arnold Hellemandel, en Martien Lammerts beide van Friens, zijn na vertoonde verklaring dat hunne huwelijks geboden aldaar onverhindert waren geproclameerd den 28e Meij 1797 in de Galileeërkerk in hun huwelijk bevestigd door Ds. M. Eppens."
Kind(er):
Arnoldus Helmantel | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1797 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Martje Lammerts Hoogeboom |
'Lijst van weerbare mannen', Drents Archief Assen, gevonden op 24-10-2007
Historische vereniging "Ol Eel" (G. J. ten Pas); geboorte-akte Lambert Helmantel
BS Ezinge, 23-9-1822, overlijdensakte Arnoldus Helmantel, aktenummer 14
BS Ezinge, 23-9-1822, aktenummer 14
Tresoar, trouwregister Gerecht Leeuwarden/ kerkboek Friens, DTB nr. 914, 1785-1798
www.tresoar.nl en trouwregister Hervormde gemeente Leeuwarden, DTB nr. 1001, 1793-1798