Stamboom Goossens x Van der Heijden » Historie Gem. Bladel en Netersel (1130-????)

Persoonlijke gegevens Historie Gem. Bladel en Netersel

• Hij/zij is geboren in het jaar 1130 in Bladel.
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 10 januari 2021.

Gezin van Historie Gem. Bladel en Netersel

Notities over Historie Gem. Bladel en Netersel

Bladel vinden we o.a. terug als Bladele, Pladella en Bladella, maar al sinds 1280 is de schrijfwijze: Bladel. Het oudste gegeven van Bladel is een akte uit 922, waarin Karel de Eenvoudige, Koning van de Franken, in een kasteel "Pladella Villa" aan graaf Dirk "Holland ende die Kerck t'Egmonde" (Kennemerland) ten geschenke gaf. Men mag daarom zeggen dat in Bladel de wieg van Holland heeft gestaan. Aangenomen wordt dat met Pladella Villa een groot huis in het huidige dorp Bladel bedoeld is.
In 1219 wordt al geschreven over Netersel, maar later zien we o.a. nog Nederseel en Nethersem. Netersel is één van de "Acht Zaligheden".

Grondbezitters
Het oudste gegeven van Bladel is een akte uit 922 waarin Karel de Eenvoudige, een Frankische vorst, in een kasteel "Pladella Villa", graaf Dirk I "Holland ende die Kerck t' Egmonde" ten geschenke gaf. Men zou daarom kunnen zeggen dat in Bladel de wieg van het Graafschap Holland heeft gestaan. Aangenomen wordt dat met Pladella Villa een groot huis in het huidige dorp Bladel bedoeld is. Het bestaan van dit huis is echter nimmer aangetoond. August Snieders heeft in een roman het bewuste huis in Netersel gesitueerd.

In de vroege middeleeuwen verwierf de Priorij van Postel een groot aantal bezittingen in de buurt van Bladel, waaronder het landgoed Ten Vorsel in 1173 en de Molen van Wolfswinkel in 1219. Ook bezat de Priorij zeven pachthoeven in Bladel.

Ontginning
In de beginjaren van de twintigste eeuw werd een gebied rondom Bladel tot aan de Belgische grens aangewezen als landbouw-ontwikkelings-gebied. Met name grote gezinnen uit de Gelderse Achterhoek werden in de gelegenheid gesteld om in dit gebied heidevelden te ontginnen tot landbouwgebied. Grond werd tegen gesubsidieerde prijzen aangeboden. Grootgrondbezitters hadden hier verschillende boerderijen te koop staan die ook voor de kopers door het rijk werden gesubsidieerd. Met name in de twintiger jaren zijn veel grote gezinnen hiernaartoe getrokken. De benaming Gelderse Hoef zegt genoeg over de herkomst van deze genestelde boeren. De toen al bestaande Boerderij "Gelderse Hoeve" werd gekocht door de familie Duis. Zij kwamen met 12 kinderen naar dit gebied in 1927. De oudste zoon (25 jaar) was al voor deze officiële verhuisdatum bezig met ontginnen en de grond geschikt te maken voor 10 hectare graanteelt die in 1928 al kon worden geoogst. Hij had al een Fordson tractor, een maaicombine en een dorskast aangeschaft. Een foto uit 1928 laat zien dat ook de buurtbewoners werden ingeschakeld om deze klus te klaren.

De Blaalse Wendbuil (windbuil), afgekort Blaalse Wend, is een term die in de Kempen bekend staan als spotnaam voor de inwoners uit Bladel. De bijnaam wordt gebruikt om aan te geven dat Bladelnaren overdreven trots zijn op alles van hun eigen dorp, zich grootser en belangrijker voordoen dan ze eigenlijk zijn, en zouden ze niet bereid zijn om te groeten naar mensen op straat. Dit werd niet alleen gekenmerkt door hun gedrag, maar ook door het uiterlijk voorkomen. Zo ging het vaak gepaard met het nette pak, de hoed en wandelstok in de hand en de regenjas die ze vaak bij hadden, maar nooit droegen. In enkele gevallen werd ook een paraplu of lorgnetje aan de attributen toegevoegd.
Niet alleen in Bladel zelf, waar ze de bijnaam inmiddels met een korreltje zout nemen, maar ook in de aangrenzende dorpen, met in het bijzonder Reusel en Hapert, wordt de spotnaam nog regelmatig op ludieke wijze gebruikt. Ook het spreekwoord Alles went, behalve Blaalse wend, is nog altijd met enkele regelmaat te horen, en betekend letterlijk dat alles went behalve opschepperij. Hoogstwaarschijnlijk is de spotnaam afkomstig uit Reusel, terwijl in Hapert het symbolische figuur beschouwd wordt als de tegenpool van hun Haopertse Gaoper (gaper).

De Heksenboom van Zwarte Kaat

Eind 16e begin 17e eeuw wordt de Kempische bevolking geteisterd door een bende. De leiding van deze bende ligt in handen van de Rossen Bruno en zijn vrouw Zwarte Kaat. Zij hebben een tijdlang hun hoofdkwartier in Hellenend, een klein gehucht tussen Bladel en Hulsel. Bruno, Kaat en hun trawanten stelen zo veel ze kunnen bij de rijken in de omgeving. Zo ook bij Dirk Ten Vorsel die met zijn jonge gezin woont op de hoeve Ten Vorsel, even ten zuiden van Bladel. Bij een overval op de dag van Driekoningen in 1596 neemt Zwarte Kaat zelfs de pasgeborene van Dirk mee. In de veronderstelling dat Dirk Ten Vorsel het leven heeft gelaten tijdens de overval vertrekt de bende voor lange jaren naar Duitsland. Na 18 jaar komen ze terug en verblijven weer in Hellensend. Toen bleek dat Dirk nog leefde besloten ze hem te vermoorden. Thomas, de ontvoerde zoon van Dirk, beseft te laat dat het zijn vader is die vermoord wordt. Hij verlaat de bende en Kaat probeert ook hem te vermoorden. Dit mislukt en Kaat en haar bende worden met medewerking van Thomas en zijn oudere broer uiteindelijk opgepakt en veroordeeld tot de dood. Zij wordt begraven zonder grafsteen maar wel met een heester op het graf. Die heester is nu nog steeds te bewonderen als de Heksenboom op Ten Vorsel, net ten zuiden van Bladel.
Helaas is de beuk in werkelijkheid uit ongeveer 1890, maar ja een betoverde boom is een betoverde boom...
Op het plein voor de VVV in Bladel is in een muurtje een kleine gedenkplaat gemetseld met daarin de beeltenis van Zwarte Kaat.
Mooi verhaal toch?

Rampen in de gemeente
===============

03-12-1688 plundering door Franse troepen
08-01-1701 Hoeve Wolfswinkel in 1688 platgebrand
04-11-1726 grote stormschade aan de kerk van Hapert
11-08-1747 rode loopepidemie in 1746 tientallen doden
10-04-1748 Gerardina de Bak graanschuur afgebrand
01-07-1755 Enorme hagelschade op 16-06-1754
29-11-1779 Besmettelijke diarree (ook vermeld 31-10-1779)
11-06-1790 Enorme hagelschade op 29-06-1789 (ook vermeld nov. 1789 en 29-06-1790)
22-07-1791 nachtvorst in de maand juni !! 22/23-06-1791 (ook vermeld 12-09-1791)

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Historie Gem. Bladel en Netersel?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!