Stamboom familie Baljeu en Bailleul » Cornelis Gomes (1877-1959)

Persoonlijke gegevens Cornelis Gomes 

• Hij is geboren op 9 september 1877 in Gemeente den Helder, Noord-Holland, Nederland.
• Beroep: lichtwachter (1904), kastelein.
• Hij is overleden op 5 juni 1959 in Gemeente den Helder, Noord-Holland, Nederland, hij was toen 81 jaar oud.
• Hij is begraven op 8 juni 1959 in Huisduinen, Noord-Holland, Nederland.

  de Algemene begraafplaats

• Een kind van Hendrik Gomes en Agatha Schong

Gezin van Cornelis Gomes

Hij is getrouwd met Johanna de Graaf.

Zij zijn getrouwd op 11 mei 1904 te Texel, hij was toen 26 jaar oud.

Kind(eren):

1. Johannes Hendricus Gomes  1905-1936 
2. Aagje Johanna Gomes  1908-1990 
3. Alberdina Gomes  1909-1977 

Notities over Cornelis Gomes

Hij is getuige bij aangifte van overlijden van Hendrik Gomes in Den Helder. Cornelis is lichtwachter tot maandag 16 januari 1905 op Texel. Cornelis, lichtwachter is vertrokken op maandag 16 januari
1905 van Texel, alwaar hij dezelfde dag in Egmond aan Zee is aangekomen (RAA, Gezinskaarten Egmond aan Zee - Gezinskaart Cornelis Gomes (Egmond aan Zee 16 jan 1905). Hij is lichtwachter tussen 1904 en zondag 1 maart 1914 in Egmond aan Zee.

Hij is aangever van geboorte van Johannes Hendrikus Gomes op maandag 20 februari 1905 te Egmond aan Zee. Cornelis, lichtwachter te Egmond aan Zee, is aangever van geboorte van Aagje Johanna Gomes op woensdag 8 april 1908 te Egmond aan Zee. Cornelis, lichtwachter te Egmond aan Zee, is aangever van geboorte van Alberdina Gomes op woensdag 31 maart 1909 te Egmond aan Zee. Cornelis is doopgetuige van Augustinus Petrus Fredericus Nilsson op zondag 2 februari 1913 te Den Helder (Rooms Katholiek doopboek Petrus en Paulus Kerk (Den Helder). Cornelis is vertrokken op vrijdag 27 februari 1914 naar Den Helder, alwaar hij kastelein is van het Texel- en Wieringer Veerhuis tussen zondag 1 maart 1914 en 1930.

Vuurtoren J.C.J. van Speijck

Egmond aan Zee

Krantenartikel

Collectie krantenartikelen

Het ontstaan van de gemeente Egmond

Sinds 1978 bestaat de gemeente Egmond zoals we haar nu kennen: uit drie kernen: Egmond Binnen, Egmond aan Zee en Egmond aan de Hoef. Voor die tijd hadden we twee gemeenten: Egmond Binnen en Egmond aan Zee. De geschiedenis van deze gemeente is in
een lang en ver verleden begonnen.

In de vroege middeleeuwen bestaat het gedeelte van Kennemerland waarin Egmond ligt uit twee dorpsgebieden. Dat zijn in het zuiden Hallem en in het noorden Wimmenum. Aan het einde van de Noormannentijd, is een groot deel van deze dorpsgronden in het bezit van graaf Dirk I. Deze heeft een nonnenconvent gesticht dat later (in 950) werd omgezet in een Benedictijnerklooster. Dit klooster dat weer later werd verheven tot Abdij heeft op de ontwikkeling van Hallum en Wimmenum (het latere Egmond) een zeer grote invloed uitgeoefend.

Rondom de Abdij ontstond een nieuwe nederzetting. Via Hallum, Ekmunden, Egmunde, Eckmunde, Heckmunde komt in 1350 de naam Egmonde naar voren. Hiermee werd de huidige kern Egmond-Binnen bedoeld.

Het was destijds niet meer dan een nederzetting waar de dienstlieden van de Abdij en de graaf woonden. De graafwas bezitter van de Abdij en had daar (financiële) relaties mee. Deze verzwakten toen het zogenaamde “leenstelsel” werd ingevoerd. De graaf had een man in dienst, die de Abdij beschermde. Hij werd daarvoor beloond met landerijen. Later erfden zijn nazaten deze landerijen weer.

Het riddergeslacht Van Egmond ('kwade Wouter' was de eerste die deze titel mocht voeren in 1200) vestigde zich op een hoeve die ten noorden van de Abdijlag. Deze hoeve groeide in de loop der jaren uit tot het slot op den hoef. Het dorpje dat daaromheen groeide heet nu Egmond aan den Hoef.

De Abdij en het slot hebben in de loop der jaren een prestigestrijd gevoerd. Toch zijn de dorpen Egmond-Binnen en Egmond aan den Hoef onverbrekelijk met elkaar verbonden gebleven. Dit lag anders met een andere nederzetting in de buurt: Egmond aan Zee.

In het verleden werden de boeren en pachters van Egmond regelmatig van hun inkomen beroofd. Enerzijds door oorlogen, anderzijds door de duinen die zich landinwaards bewogen. Tijdens deze arme periode kreeg een aantal boeren verlof om zich direct achter de zeereep te vestigen en van daaruit te vissen. Op deze manier is ongeveer in het jaar 977 Egmond aan Zee ontstaan. In eerste instantie werd Egmond aan Zee bestuurd door de Abdij en haar beschermheer. Later werd het
dorp meer en meer zelfstandig. Omstreeks de 15de eeuw had Egmond aan Zee een zelfstandig bestuur.

Sinds 1636 is Egmond aan Zee bij zeelieden bekend als vissersdorp, maar ook als baken voor de scheepvaart. Steenkolenvuren op vierkante torens en sedert 1834 een helder licht van brandende lampen op de vuurtoren wezen en wijzen de schepen de weg. Een reddingsboot met goed getrainde, dappere mannen stond en staat nog steeds gereed om uit te varen voor schepen en bemanningen in nood.

Egmond aan Zee, tegenwoordig meer gericht op recreatie, is een goede badplaats, maar heeft daarnaast zijn onmisbare functie voor het verkeer langs de kust behouden en zal dit met het oog op de toename van de pleziervaart langs de kust in de toekomst nog meer blijven.

Het is daarom zinvol, dat aan
het feit dat 150 jaar geleden de losse vuren werden vervangen door een vast licht in de gebouwde vuurtoren, genaamd naar de bekende Luitenant-ter-Zee J.C.J. van Speyk, bijzondere aandacht werdt besteed middels een unieke tentoonstelling, welke op 14 juli 1984 geopend en op 20 augustus 1984 werdt gesloten.

De ontwikkeling die hierboven isomschreven heeft het dorpsgebied Hallum onder invloed
van de Abdij en het slot doen omzetten in de drie kernen die thans de gemeente Egmond vormen. In het gebied van Wimmenum hebben zich zulke grote veranderingen overigens niet voorgedaan. De landerijen
werden hier geleidelijk met zand ondergestoven. Steeds minder mensen gingen in dit gebied wonen. In 1857 is tenslotte Wimmenum bij de voormalige gemeente Egmond-Binnen gevoegd.

Uiteindelijk heeft alles geresulteerd in een samengaan van de drie Egmonden. Per 1 juli 1978 werd dit een feit.

Wanneer in de Egmonden en omstreken de naam Jan van Speyk wordt genoemd, dan heeft men het in de meeste gevallen overde vuurtoren van Egmond aan Zee. Sinds 1834 torent hij aan Egmond's kust en ondanks verschillende gedaanteverwisselingen is men ermee vertrouwd. Sterker nog: Egmonders houden van hun toren.

Wie nu was Jan van Speyk, wiens naam voortleeft, onder andere door deze vuurtoren?

Jan Carel Joseph van Speyk was Luitenant-ter-Zee onder Koning Willem I, nooit zou hij dulden dat
de geringste inbreuk werdgemaakt op Neerlands roem of de eer van de Nederlandse driekleur. Dat hij zelfs zo ver zou gaan, zijn leven er voor op te offeren werd geschiedenis op 5 februari 1831.

Met andere militairen maakte hij deel uit van het leger dat door koning Willem I naar de Zuidelijke Nederlanden was gestuurd. Immers, de opstandige Belgen moesten tot andere gedachten worden gebracht.
Niet goedschiks, dan kwaadschiks. Op de bewuste 5de februari 1831 voer J.C.J. van Speyk met zijn kanonneerboot de Schelde af, richting Antwerpen. Het weer zat niet mee, het stormde behoorlijk. Een flinke rukwind bleek voldoende te zijn om zijn schip tegen de kade te werpen. De Belgen zagen hierdoor hun kans schoon om de Nederlandse vlag te veroveren. Moest Van Speyk zich dat laten welgevallen? Zich overgeven en de vlag laten bezoedelen? Dat nooit! Of hij werkelijk heeft geroepen: “Dan liever de lucht in!”, laten we aan de geschiedschrijvers.

Toen diverse pogingen, om het schip weer van de walte halen, faalden en de vlag reeds werd neergehaald was dat Van Speyk teveel. Hij stak met een sigaar (of pistoolschot) de voorraad kruit aan, waardoor de kanonneerboot explodeerde. Niet alleen zijn eer, ook 25 bemanningsleden en een onbekend aantal Belgen nam hij met zich mee de dood in.

Van Speyk's dood bracht een geweldige opschudding teweeg. In Nederland werd hij vergeleken met
Tromp en Reinier Claassen, die allebij hun kruit tot ontploffing hadden gebracht om zich zo van hun vijanden te ontdoen. Alleen Tromp overleefde het, maar hij gebruikte dan ook niet zijn hele voorraad.

Wat er van Van Speyk over was werd in de Nieuwe Kerk te Amsterdam begraven, nadat koning Willem I en de Prins van Oranje het hadden bezichtigd. Een deel van het teruggevonden uniform werd in
kleine stukjes verknipt en uitgedeeld onder zijn collega's en andere belangstellenden.

Van Speyk had met zijn daad naam gemaakt. Een naam die voor het nageslacht bewaard diende te worden. Een week na het drama besloot koning Willem I dat voortaan bij de Nederlandse Zeemacht altijd één der oorlogsschepen de naam zal dragen van J.C.J. van Speyk.

Van Speyk's daad werd voor de Nederlanders een heldendaad. De Belgen zagen het als een dwaasheid. Zij vereerden hun helden die hierbij het leven lieten. Ons land werd overstroomd met pamfletten, gedichten, lofzangen en prenten. De gebeurtenis werd geromantiseerd, waarbij de zin: “Dan liever de lucht in!” een eigen leven ging leiden. Tot heden horen die uitdrukking en de naam J.C.J. van Speyk bij elkaar, zoals de vuurtoren bij Egmond aan Zee.

Vuurtoren als monument

Jan van Speyk's heldendaad oogstte een stormvloed van bewondering. Het “College Zeemanshoop” (een liefdadigheidsinstelling) nam het initiatief om gelden in te zamelen waarmee een blijvend monument voor Van Speyk van de grond moest komen. Op een bijdrage uit de schatkist hoefde men niet te rekenen. Deze was zodanig uitgeput door het conflict met het
zuidelijke deel der Nederlanden, dat maatregelen om de kustverlichting te verbeteren een kind van de rekening werden.

Dat het monument een vuurtoren moest worden, daar was men het over eens. Toen het “College Zeemanshoop” de nodige gelden bijeen had, werd er hevig van gedachten gewisseld, waar de vuurtoren moest komen. Men had zich danig verkeken op de kosten van een nieuw te bouwen monument / vuurtoren. Het idee om de “Brandaris” op Terschelling tot “Van Speyktoren” uit te roepen werd van tafel geveegd.

Inmiddels, er waren reeds 4 jaren verstreken, waren in Egmond aan
Zee 2 vuurtorens gebouwd, de Zuidelijke Toren op het Torensduin en de Noordelijke Toren. Na veel geharrewar werd besloten de Noordelijke Toren tot “Van Speyk”-monument te verbouwen. Er werden ontwerpen ter verbouwing gemaakt en het was uiteindelijk het ontwerp van D.J. Zocher dat werd gekozen.

We schrijven 1840 als de in 1833 gebouwde Noordelijke Toren verbouwd is tot monument. Mede dankzij de vasthoudendheid van het “College Zeemanshoop” en de bereidwillige medewerking van koning Willem I kreeg Egmond aan Zee zijn monument, de viere “Van Speyk”-vuurtoren. De vorst mocht de onthulling echter niet meer beleven.

Nu, 150 jaar later, is dit monument nog altijd de trots van Egmond aan Zee, ondanks dat hij nu in de schaduw staat van bouwwerken anno twintigste eeuw. De “Van Speyk”-toren trotseert het hedendaags architectonisch geweld en blijft zijn licht schijnen over de zee en Egmond. Een baken tussen wal en schip, hopelijk tot in lengte van jaren.

Beknopte
historische ontwikkeling van de kustwacht

De oudste bekende vuurtoren werd gebouwd op het eiland Pharus, dat lag voor de ingang van de haven van Alexandrië. In 280 voor Christus werd er een vuurtoren gebouwd, die als één der zeven wereldwonderen gold. In de Middeleeuwen is deze toren dooreen aardbeving verwoest.

Terug in ons eigen land. Voorgangers van onze huidige vuurtorens waren
de zogenaamde vureboeten. In Egmond stond in de Middeleeuwen de trotse vierkante toren van de St. Agneskerk. Deze torende hoog boven dorp en duinen uit, zodat de schippers en vissers daaraan een belangrijke baken hadden. Dat ging echter alleen overdag op. 's Nachts werd de vureboet ontstoken, een korf aan een hoge paal, waarin een steenkolenvuur de gehele nacht brandende gehouden werd.

De trotse toren van de St. Agneskerk werd geveld door een zware storm op 7 april 1743. Deze storm nam tevens een groot deelvan het middeleeuwse dorp mee in de golven. Een jaar nadien werd, niet ver van de plek waar de toren met de kerk stond, een baak opgericht. Wellicht een tweede vureboet.

Tot in het begin van de 19de eeuw werden in Egmond aan Zee 2 steenkolenvuren gestookt in op duintoppen geplaatste bakens. In 1807 verving men in Scheveningen het kolenvuur door een met oliegestookt lamplicht. Augustinus J. Fresnel, die leefde van 1788 tot 1827, ontdekte dat door toepassing van lenzen de
kracht en draagwijdte van licht aazienlijk werd vergroot. Toen op 16 januari 1827 vlak voor Egmond het linieschip “De Wassenaar” strandde, waarbij 23 mensen omkwamen, gaf dit de stoot tot modernisering van de kustverlichting.

Door de zeer snelle ontwikkeling van de radio- en radartechniek kwam het licht op het tweede plan. Het zijn vooral antennes die vandaag de dag eeuwenoude torens ontsieren. “De Brandaris” op West-Terschelling en de vuurtoren “J.C.J. van Speyk te Egmond aan Zee zijn daar duidelijke voorbeelden van. Desalniettemin blijven zij hun licht schijnen over de kleine dorpen aan de grote zee.

Vuurtoren J.C.J. van Speijk 150 jaar bemanning

Zuidertoren : in gebruik genomen 1834

gedoofd 1879

gesloopt 1915

Noordertoren : in gebruik genomen 1834

Opzichters kustverlichting Lichtwachters in vaste dienst

Vuurtorenwachter Hulp-vuurtorenwachter

Pieter Hell (1834 - 1856) Jacob Schol

Jacob Oldenburg

Arie Planteidt

Jan van der Plas

Cornelis Oldenburg

E. Witters (1856 - 1878) J. van der Plas

M. van der Plas

N. van der Pol

E. Molenaar

Vaste hulp-lichtwachters

K. van der Pol

A. Wijker

G. de Groot

A. Willigenburg (1878 - 1903) J. van der Plas

E.. Molenaar

J. de Graaff

A. Wijker

C. Gomes

Vaste hulp-lichtwachters

K. van Pel

A. Wijker

M. Muye (1903 - 1911) J. van der Plas

H. van der Plas

E. Molenaar

J. de Graaff

C. Gomes

J. Verdoorn (1911 - 1923) J. de Graaff

C. Gomes

E. Stoot

A. Wijker

J. Kindt

Vaste hulp-lichtwachters

J. van der Plas

J. Krijnen (1923 - 1934) J. Kindt

G. Smit

K. van Loo

A. Blok

C. de Zeeuw

A. Blok (1934 - 1951) Vaste hulp-lichtwachters

J. Medik (1935 - 1940)

P. Wijker (1938 - 1960)

J. Witters (1951 - 1956) A. Roodhardt

P. Ekkebus

P. Blok

Vaste hulp-lichtwachters

P. Wijker

K. Diepstra (1956 - 1960) A. Roodhardt

P. Blok

Vaste hulp-lichtwachters

P. Wijker

A. Prins

J. Konijn

J.G. de Jong (1960 - 1984) A. Roodhardt (tot 1 augustus 1961)

P. Blok (tot 31 juli 1964)

C. Zwart (1961 - januari 1964)

Hulp-vuurtorenwachters

G. Gravemaker (1961 - januari 1965)

L. Gouda (1965 - 1 december 1969)

P. Bakkum (1964
- 1980)

J. Zwaan (1967 - 1 maart 1984)

B. de Boer (1978 - heden)

Vaste hulp-lichtwachters

A. Prins (tot 1962)

J. Konijn (tot 1962)

J. Dekker (1962 - 1970)

A. Zwart (1970 - 1984)

Tijdelijke hulp-lichtwachters 1960 - 1984:

Cees Visser

Joop Visser

Theo de Groot

Ron Konijn

Leen de Jong

Piet Glas

Cees Bootsman (Den Helder)

Jan Tukke (Den Helder)

Sjoel Portier (Den Helder)

B. de Boer (vanaf 1 maart 1984)

Hoewel het verleden van de huidige gemeente nog niet zo oud is, is Egmond een gemeente met een rijke historie.

Cornelis Hendrikus Gomes diende als milicien bij de Koninklijke Marine en was aanvankelijk werkzaam als matroos op een lichtschip. Van hieruit volgde overplaatsing naar de vuurtoren van Eierland op
Texel, waar hij werkzaam was als vuurtorenwachter. Van 1904 tot 1 maart 1914 was hij werkzaam als vuurtorenwachter op de vuurtoren "Van Speijk" te Egmond aan Zee met een jaarwedde van 600 gulden.

Hem werd eervol ontslag verleend uit 's Rijks dienst op 1 maart 1914, waarna hij zich vestige te Den Helder waar hij werkzaam was als kastelein op het "Texel en Wieringer Veerhuis" aan het Havenplein.

Cornelis had de neiging om een heleboel om te draaien.

Hij had een zuster Antonia, Toon genaamd, die vrij dik was en die door hem "Kitte Noot" genoemd werd. Zijn kleinkinderen wisten nooit precies hoe deze tante werkelijk heette, en noemden haar altijd tante Kit. Van horen zeggen werd hij wel "De Boet" genoemd.

Cornelis heeft jaren in de Vijzelstraat te Den Helder gewoond en had een mooie staande klok, die hij vaak uit elkaar haalde om schoon te maken. Na het schoon maken hield hij altijd schroefjes en zo over en toch bleef die klok lopen?

Fietsen deed Cornelis ook nog wel, maar hij had de gehele breedte van de straat nodig, omdat hij zo slingerde. Op een gegeven moment werd hij aangehouden door een politieagent, die tegen hem zei: "Zeg opa, wel een beetje aan de kant blijven rijden, hoor". Waarop de reactie van Cornelis was: "Ach snotneus, ik kon al fietsen voordat jij geboren was".

Onderstaand artikel is overgenomen uit het Helders Weekblad van donderdag 17 januari 1986, nummer 3 pagina X.

Terugblik door Marinus Vermooten.

Aflevering 142: Texels en Wieringer Veerhuis.

In deze aflevering voeren wij u terug naar de tijd, dat Hoofdgracht en Havenplein nog een zeer belangrijke plaats innamen in onze Helderse samenleving. Op de Hoofdgracht stonden kapitale herenhuizen, waarin hoofdzakelijk notabelen en marine-officieren vertoefden.
Ook de middenstand die zich daar bevond was duidelijk afgestemd op de betere kringen. Op het havenplein woonden de meest vooraanstaande burgers, zoals op nummer 12 de joodse onderwijzeres mej. S. van
Spiegel, die jarenlang verbonden was aan de openbare lagere school aan de Vischmarkt. Zij gaf les in de eerste klas en menige visbuurter zal zich nog haar sympathieke optreden voor de geest kunnen halen.

Evenals zoveel andere joodse landgenoten werd ook juffrouw Van Spiegel in de bezettingsjaren gedeporteerd naar Duitsland, waar zij in 1943 in een concentratiekamp werd vermoord.

Op Havenplein 11 woonde toentertijd burgemeester Houwing; terwijl op nummer 10, dat vanwege zijn typische bouw "het keldertje" genoemd werd, de familie Langerak domicilie had. Op havenplein nummer 9 was het bijzonder chique hotel "Den Burg" gevestigd, waarin de familie Robertson jarenlang de scepter zwaaide, eerst John Robertson, later opgevolgd door zoon Cor, die nadien in de Keizerstraat de bekende juwelierszaak van Beemsterboer beheerde. De benedenetage van hotel "Den Burg" droeg het huisnummer 8 en hier bevond zich het Texel en Wieringer Veerhuis, dat vandaag aan een nadere beschouwing wordt onderworpen.

Dit Texel en Wieringer Veerhuis was een café-billard, tevens wachtlokaal voor de bootpassagiers naar Texel. De verbinding op Texel werd onderhouden door de radarboot "Ada van Holland", later vervangen door de stoomboot " De Dageraad".

De wachttijden waren meestal zeer aanzienlijk, als u bedenkt dat er toen vaak slechts één afvaart per dag plaats vond. Reizigers kortten dan de tijd en zochten verpozing in het Texel en Wieringer Veerhuis.

De naam van het etablissement zegt het al; vanuit Den Helder was er ook een bootverbinding met het toenmalige eiland Wieringen.
Deze dienst werd onderhouden door een vrachtscheepje met een zeer beperkte passagiers-accomodatie. Na de aanleg van de dijkverbinding tussen van Ewijksluis en Wieringen in 1930,

werd deze bootverbinding opgeheven en veranderde ook de naam van het wachtlokaal in Texels Veerhuis.

In het tijdvak 1914-1930 werd het Texel en Wieringer Veerhuis gedreven door Cornelis Gomes, die het pand huurde van de heer Robertson.

Cornelis (Kees) Gomes, geboren in Den Helder op 9 september 1877, begon na zijn diensttijd als milicien bij de Koninklijke Marine, en was aanvankelijk werkzaam als matroos op het lichtschip.

Van hier uit volgde overplaatsing als lichtwachter op de vuurtoren van Eierland. Hij trad op 11 mei 1904 in het huwelijk met Johanna de Graaf. In dat zelfde jaar verhuisde Kees Gomes met echtgenote naar Egmond aan Zee, waar hij de functie kreeg van lichtwachter op de vuurtoren "Van Speijk". In deze Egmondse periode werden uit het huwelijk drie kinderen geboren, Johannes in 1905, Aagje Johanna in 1908 en Alberdina in 1909.

Het beroep van vuurtorenwachter leverde zeker geen dikbelegde boterham op. De jaarwedde van Kees Gomes bedroeg zegge en schrijven f 600,-.
Op diens verzoek werd hem op 1 maart 1914 eervol ontslag verleend uit 's Rijksdienst en hij besloot om zich hier te gaan vestigen in het Texel en Wieringer Veerhuis. Als kastelein voelde hij zich uitstekend thuis en de zaken draaiden voortreffelijk. Kees Gomes vond echter het noodlot op zijn weg, want op 24 april 1916 overleed zijn vrouw. Behalve de zakelijke beslommeringen, kreeg hij toen ook de
zorgen verbonden aan de opvoeding van zijn drie jonge kinderen. De komst van een huishoudster bracht later enige verlichting voor het gezin Gomes.

De zaken in het Texel en Wieringer Veerhuis floreerden uitstekend. Vooral in de haringtijd was het er een drukte van belang. De haringtrekkers voerden toen hun vangst met vletten aan bij het havenhoofd en aan de tafels werd de haring gesorteerd en geteld. De visgroothandelaren die de haringen kochten, werden vaak gebeld door relaties voor het doen van bestellingen. Kees Gomes ging dan in de deuropening staan voorzien van een grote scheepsroeper, waarmee hij de naam van de betreffende viskoper over het haventerrein brulde om de man te attenderen op het feit dat er telefoon voor hem was.

In de zomermaanden arriveerden bij het Texel en
Wieringer Veerhuis talloze uit Brabant en België afkomstige gezinnen, die op Texel gingen werken bij het binnenhalen van de oogst. Ook tijdens de beroemde Helderse kermis was het druk bij Kees Gomes. De kermisattracties stonden opgesteld vanaf het Havenplein via de Hoofdgracht en de Kanaalweg tot aan het Westplein, het tegenwoordige Helden der Zeeplein. Op het Havenplein stonden veelal grotere vermakelijkheden zoals de stoomcaroussel van Anton Benner, Hubert Wolfs en Janvier, en hippodrome met een onrijdbare ezel en de befaamde schommelschuitjes. Het kermisvierend

publiek streek dan in
grote getale neer in het Texel en Wieringer Veerhuis om de vermoeide ledematen wat rust te gunnen en tegelijkertijd de dorst te verdrijven. Een borreltje kostte toen 13 cent. Kees Gomes had als enige
in onze stad echter voor de ware liefhebbers een extra groot formaat borrelglas, een zg. "lakkie", waarin een dubbele hoeveelheid Schiedams vocht ging. Hiervoor werd een kwartje betaald. Bier was leverbaar in flesjes van een halve liter, lager voor de prijs van 13 cent en pils kostte 16 cent per fles. Voor een kop koffie betaalde men een dubbeltje, terwijl de rookwaren in vergelijking met tegenwoordig ook zeer goedkoop waren. Sigaren van het bekende merk Victor Hugo kostten 5 en 6 cent en Flag sigaretten deen toen 7½ cent per pakje. Ook waren bij Kees Gomes verkrijgbaar dikke jodenkoeken voor 3 cent per stuk. Deze werden betrokken bij bakkerij Schol in de Breewaterstraat.

's Winters als de Texelse boot vanwege de ijsgang of lage waterstand niet kon varen, bleef de bemanning overnachten in het Texel en Wieringer Veerhuis, waartoe een paar kamertjes werden vrijgehouden. Bekende namen van TESO-mensen uit die tijd waren de kapiteins Duinker en List, en hoofdconducteur Jurrie Beumkes.

Vaste klanten waren ook de gebroeders Gieling, drie vrijgezellen Willem, Klaas en Kees, die hun brood verdienden in de visserij. De zondag was hun uitgaansdag en die brachten ze dan voornamelijk door aan het Havenplein. Als het laat werd, kon het gebeuren dat zij gehaald werden door hun hoogbejaarde moeder, die toch altijd kans zag om haar tegenstribbelende zoons mee naar huis te krijgen.

In 1930 besluit Kees Gomes om zijn horecaloopbaan te beëindigen en Anton Luyckx wordt de nieuwe eigenaar van het Texels Veerhuis, waarin hij tot 1943 zaken heeft gedaan. In dat jaar werd het hele gebied Havanplein, hoofdgracht en Kanaalweg tot "Sperrgebiet" verklaard en dienden alle bewoners hun panden te ontruimen. Vrijwel alle gebouwen werden toen met de grong gelijk gemaakt, alleen de Hoofdgrachtschool en de Marineclub bleven staan evenals de bebouwing aan het Havenplein. Bij één van de laatste luchtaanvallen op onze stad, werden in de middag van 14 april 1945 door vier Amerikaanse Mustang vliegtuigen ca. 25 brisantbommen uitgeworpen, waarbij hotel "Den Burg" en het Texels Veerhuis alsmede andere gebouwen aan het Havenplein onherstelbaar werden beschadigd. Na de oorlog werden de ruïnes met de grond gelijk gemaakt.

Dit betekende tevens het einde van dit roemruchte stukje Den Helder uit vroeger jaren.

Kees Gomes, die van 1914 tot 1930 zaken deed in het Texel en Wieringer Veerhuis overleed op 5 juni 1959. Hij bereikte de leeftijd van 81 jaar.

Bron: Mw. Aagje Johanna de Vries-Gomes, Den Helder en Klaas de Vries, Den Helder.

De beide dochters van Kees Gomes hebben mij verteld dat Prins Hendrik regelmatig een borreltje is komen drinken in de zaak van hun vader.

Één van de huishoudsters, die Kees Gomes had, werd verliefd op hem, maar die liefde werd niet beantwoord. Uit liefdesverdriet schoot zij zich op een drukke bingoavond (waarschijnlijk op een Sinterklaasavond) midden in de zaal dood.

Kees Gomes sloot de zaak en liet geen van de bingospelers naar huis gaan voordat de politie iedereen kon ondervragen. Zo had Kees Gomes een alibi.

Vuurtoren Eierland

Texel

Tijdschriftartikel

Afdeling Burgerzaken

Gegevens vuurtoren te Eierland op Texel

Volgens bericht aan de zeevarenden van 30 september 1864, in de Nederlandse Staatscourant van 2/3 oktober 1864, nummer 234, werd het draailicht, van de tweede grootte, de eerste november 1864, voor het eerst ontstoken. Dit optiek en de lichtbron kwamen van de Brandaris op Terschelling en had een petroleumlicht.

Afstand tussen de toren en de zee circa 3000 meter.

In 1883 een nieuw petroleumlicht.

In 1907 petroleum gloeilicht geplaatst.

In 1911 pharaline gloeilicht (blauwlicht) geplaatst.

In 1927 electra.

In de periode april - mei 1945 vernield tijdens de Russen oorlog. In 1947 weer in bedrijf gesteld.

Hoogte toren
34,70 meter.

Hoogte toren en duin 53,10 meter is de lichtbron boven de middenstand (zeeoppervlakte).

Tussen begane grond en wachtlokaal, 5 trappen van 22 treden, 1 trap van 14 treden.

Tussen wachtlokaal en lichthuis 2 trappen van respectievelijk 15 en 14 treden.

Karakter van het licht, elke 10 seconden een groep van 2 schitteringen (stralen), aldus schitteringen 0,2 seconden, duister 2,3 seconden, schitteringen 0,2 seconden, duister 7,3 seconden. Afstand tussen toren en zee na 1953 enkele tientallen meters.

Lichtwachters

1 M.P. Rikkers, geboren te Harlingen op 6 oktober 1810, van 1 augustus 1864 tot en met 30 juni 1886 lichtwachter, vertrok op 25 juni 1886 naar Harlingen.

2 A. Kwant, geboren te Haamstede op 4 augustus 1838, van 1 september 1864 tot en
met 31 maart 1866 lichtwachter, vertrok op 31 maart 1866 naar Den Helder.

3 W.J. Driesen, geboren te Den Helder op 27 november 1840, van 1 september 1864 tot en met 30 september 1874 lichtwachter, vertrekt op 25 september 1874 naar Den Helder.

4 A.van Willigenburg, geboren te Amersfoort op 1 juni 1829, van 1 april 1866 tot en met 31 augustus 1866 lichtwachter, vertrekt op 25 juli 1866
naar Scheveningen.

5 S. Koning, geboren te Texel op 3 augustus 1832, van 1 september 1866 tot en met 15 mei 1873 lichtwachter, vertrok in augustus 1888 naar de Verenigde Staten van Amerika.

6
F.H.J. Klene, van 16 mei 1873 tot en met 30 september 1873 lichtwachter.

7 C.C. van Egmond, geboren te 's Gravenhage op 21 juli 1835, van 1 oktober 1873 tot en met 15 februari 1877 lichtwachter, vertrok op 17 februari 1877 naar Den Helder.

8 J. Boonstra (of Baanstra), geboren te Sneek op 20 juli 1817, van 1 oktober 1874 tot en met 30 juni 1876 lichtwachter, vertrok op 4 juli 1876 naar
Sneek.

9 H.L. Maas, geboren te Amsterdam op 1 april 1824, van 1 juli 1876 tot en met 30 juni 1886 lichtwachter, vertrok op 15 juni 1886 naar Tilburg.

10 H.L. Lang, geboren te Brielle op 24 februari 1835, van 1 maart 1877 tot en met 30 juni 1888 lichtwachter, vertrok op 25 juni 1888 naar Den Helder.

11 N. Schellinger, geboren te Texel op 11 december 1849, overleden te Texel op 15
april 1905, van 1 juli 1886 tot en met 31 maart 1888 lichtwachter.

12 J. Sterk Gz. Geboren te Texel op 21augustus 1846, overleden te Texel op 21 oktober 1899, van 1 april 1899 tot en met 21 oktober 1899 lichtwachter.

13 Teunis Troost, geboren te Texel op 25 februari 1853, van 1 april 1886 tot en met 30 september 1893 lichtwachter, vertrok op 24 oktober 1893 naar Den Helder.

14 G. Krul Gz., geboren te Texel op 24 februari 1848, overleden te Den Hoorn op 23 april 1922, vanaf 1 juli 1886 lichtwachter.

15 Jacob Ruiter, geboren te Den Helder op 4 december 1862, van 1 juli 1888 tot en met 30 augustus 1891 lichtwachter, vertrok op 18 augustus 1891 naar Den Helder.

16 Jaco Buis, geboren te Oudeschild op 2 januari 1850, overleden te Texel op 12 december 1915, van 1 juli 1888 tot en met 31 maart 1903 lichtwachter.

17 Gerbrand Boogaard, geboren te Enkhuizen op 27 oktober 1859, van 1891 tot en met 1893 lichtwachter, vertrok op 10 juli 1891 naar Den Helder.

18 Dirk Boon, geboren te Texel op 30 juli 1865, van 1 oktober 1893 tot en met 1901 lichtwachter, vertrok op 1 november 1901 naar IJmuiden / Velsen.

19 Jacob Cornelis Ham, geboren te Den Helder
op 7 augustus 1865, van 1 april 1893 tot en met 31 oktober 1896 lichtwachter, verrtok op 22 oktober 1896 naar IJmuiden, volgens ARA archief Loodswezen inventarisnummer 316-88, resolutie van 8 december 1894, nummer 1, overgeplaatst naar IJmuiden.

20 Arie Rob, geboren te Enkhuizen op 11 mei 1865, van 1 januari 1895 tot en met 31 oktober 1901 lichtwachter, vertrok op 1 november 1901 naar IJmuiden.

21 George Frederik Bunningh, geboren te 's Gravenhage op 10 augustus 1867, van 16 december 1899 tot en met 12 maart 1900 lichtwachter, tijdelijk SG, vertrok op 12 maart 1900 naar 's Gravenhage.

22 Teunis Alderlieste, geboren te Texel op 17 maart 1863, van 1900 tot en met 31 februari 1903 lichtwachter, vertrok op 21 februari 1903 naar Velsen / IJmuiden.

23 Arnoldus Franciscus
Gerardus Stevenson, geboren te Den Helder op 10 juni 1872, van 1901 tot en met 1912 lichtwachter, vertrok op 29 december 1912 naar Velsen / IJmuiden.

24 Pieter Herman Boelig, geboren te Winschoten / Veendam op 2 juni 1873, SG, van 1 november 1901 tot en met 31 januari 1903 lichtwachter, vertrok op 27 juni 1904 naar Velsen.

25 Johannes Grolle, geboren te Den Helder op 14 april 1873, van 1902 tot en met 1904 lichtwachter, vertrok op 27 juni 1904 naar IJmuiden / Velsen.

26 Cornelis Gomes, geboren te Den Helder op 9 september 1877, van 1903 tot en met 1905 lichtwachter, vertrok op 10 januari 1905 naar IJmuiden / Velsen (dit is moeilijk te geloven, omdat hij volgens de personeelslijst van de vuurtoren te Egmond aan Zee eind 1903 naar Egmond aan Zee gegaan is, waar ook zijn drie kinderen geboren zijn).

27 George Frederik Bunningh, van 1 oktober 1903 tot en met 31december 1907 lichtwachter, vertrok op 20 december 1907 naar 's Gravenhage (zie nummer 21).

28 Cornelis India, geboren te Terschelling op 28 september 1882, in 1909 lichtwachter, vertrok op 19 juli 1909 naar IJmuiden.

29 Daniël Velthuizen, geboren te Amsterdam op 30 oktober 1881, SG, van 1 januari 1910 tot en met 31 januari 1910 lichtwachter, vertrok naar IJmuiden / Velsen.

30 Cornelis Jollema, geboren te Terschelling op 19 februari 1876, van 1904 tot en met 31 december 1918 lichtwachter, vertrok op 28 december 1918 naar Vlieland.

31 Albert Melcher(s), geboren te Amsterdam op 17 augustus 1879, van 1 januari 1905 tot en met 30 november 1914 lichtwachter, vertrok op 9 december 1914 naar Ouddorp.

32 Reinier Elshout, geboren te Rotterdam op 6maart 1880, van 27 december 1907 tot en met 31 december 1909 lichtwachter, vertrok naar IJmuiden.

33 Arie Been, geboren te Den Helder op 15 september 1878, SG, van 1914 tot en met 1919 lichtwachter, vertrok op 26 maart 1919 naar Callantsoog.

34 Pieter Buis, geboren te Texel op 11 juli 1883, van 4 november 1916 tot
en met 31 augustus 1948 lichtwachter.

35 Cornelis Kikkert, geboren te De Cocksdorp op 1 januari 1896, SG, van 1 januari 1919 tot en met 31 maart 1928 lichtwachter, vertrok in 1928 naar Ouddorp.

36 Dirk Jan Karsen, geboren te Apeldoorn op 5 maart 1891, van 16 juli 1919 tot en met 31 december 1920 lichtwachter, vertrok op 24 december 1920 naar Vlieland.

37 Klaas Sielsen, geboren te Vlieland op 29 november 1896, van 1920 tot en met 1933 lichtwachter, vertrok op 17 januari 1933 naar IJmuiden / Velsen.

38 Anne Klomp, geboren te Den Helder op 5 mei 1894, SG, van 16 januari 1924 tot en met 31 december 1934 lichtwachter.

39 Hendrik Kater, geboren te Den Helder op 21 april 1896, SG, van 1 januari 1933 tot en met 31 december 1933 lichtwachter.

40 Cornelis Kikkert, geboren te De Cocksdorp op 1 januari 1896, SG, van 1 januari 1930 tot en met 31 december 1933 lichtwachter, vertok naar IJmuiden (zie ook nummer 35).

41 Simon Pieter Troost, geboren te Texel op 31 maart 1896, van 1 augustus 1948 tot en met 30 juni 1960 lichtwachter, vertrok op 28 september 1960 naar Den Hoorn, overleden te Den Hoorn op 18 augustus 1989.

42 Leendert Zeeders, geboren te Terschelling op 8 juli 1883, in circa 1918 lichtwachter.

43 C. Blom, van juni 1946 tot en met 31 oktober 1961 lichtwachter.

44 Johannes van Loo, geboren te Kampen, op 27 december 1916, van 1 januari 1949 tot en met 30 juni 1951 lichtwachter, vertrok in 1951 naar Velsen / IJmuiden.

45 J.G. Jong, geboren te Hollum (op Ameland) op 13 november 1928.

46 A. Troost, geboren te Texel op 14 mei 1926, van 1 oktober 1951 tot en met 31 december 1988 lichtwachter.

47 C. Leijen, van augustus 1959 tot en met mei 1983 lichtwachter.

48 H. Troost, van mei 1957 tot en met 9 september 1959 lichtwachter.

49 G. Boon, van 1 juli 1960 tot en met 1978 lichtwachter.

50 L. Visser, geboren te Texel op 15 juli 1934, van 1961 tot en met 30 september 1989 lichtwachter.

51 D.D. Quartel, geboren te Texel op 6 juni 1930, van 1978 tot en met 1988 lichtwachter.

52 P.J. Nota, geboren te Sneek op 1 september 1957, vanaf 1 februari 1984 lichtwachter.

53 F.X. Dreesens, geboren te Sneek op 24 april 1943, vanaf 6 januari 1986 lichtwachter.

Bepaalt dat op 22 februari 1887, zal worden aanbesteed het maken van een lichtwachterswoning (bestek ARA archief
Loodswezen, inventarisnummer 324.13.5) aan de Noord-Oosthoek van Texel, resolutievan 24 februari 1887, nummer 54 en Kontracten resolutie van 28 februari 1887.

Resolutie van 2 februari 1887, nummer
38: Aan de heren De Waard en Wijker te Den Helder opgedragen het maken vaneen woning, voor de dienst der verlichting, aan de Noord-Oosthoek van Texel, voor 5840 gulden; onder toezending van het contract ter ondertekening; resolutie van 24 februari 1887, nummer 54; Kontrakten van 28 februari 1887, nummer 57.

Foto gezin Cornelis Gomes/Johanna de Graaf:

de vrouw zittend op de stoel is Johanna (Jannetje) de Graaf (geb hoeve Bouwlust te Eierland op Texel 26-8-1880); de man staande is Cornelis (Kees) Gomes (geb Den Helder 9-9-1877); het jongetje links is hun zoontje Johannes Hendrikus Gomes (geb Egmond aan Zee 20-2-1905); het meisje op de schoot van de vrouw is hun dochter Aagje Johanna Gomes (geb Egond aan Zee 7-4-1908).

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Cornelis Gomes?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Cornelis Gomes

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen