Grove inschatting
Hetzes
Van Hiske Willems van Doezum
In een onderzoek en boek van J.A. Mol met de titel Galgen in laatmiddeleeuws Friesland staat Gjelt genoemd.
---
Het gaat over de galgenplaats van het zuidwestelijke kwartier of fiarndel van Tietjerksteradeel.
Tietjerksteradeel was een grote grietenij en had te kampen met belangen en strijd om de macht, die de rechters van de samenstellende vierendelen of 'trimdelen' dwongen de rechtspraak en het bestuur te decentraliseren.
Zo sloot bijvoorbeeld het Tietjerkster fiarndel in 1481 zelfstandig een bondgenootschap met de stad Leeuwarden om bescherming te verkrijgen en eenn einde te maken aan gewelddadigheden en rechtsonzekerheid.
Een van de bepalingen was, dat de stad en de grietenij samen de grietman zouden kiezen, het vormde toen een zelfstandige subgrietenij. Lang zal het bondgenootschap met Leeuwarden niet hebben geduurd, omdat de stad na het bieroproer van 1487 opnieuw onder de voogdij van de machtige Schieringer hoofdelingen kwam. Het Tietjerkster kwartier bleef echter zijn autonomie behouden.
In 1491 sloten zijn drie dorpen Rijperkerk, Tietjerk en Suawoude zich gezamenlijk aan bij het grote bondgenootschap tussen de stad Groningen en een aantal hoofdelingen en kloosters in Oostergo. Tietjerk werd daarbij vertegenwoordigd door de eigenerfde boer Ghield Aelgera, die ter plaatse over een state met een omvangrijk grondbezit beschikte. Het kan geen toeval zijn dat juist op het terrein van Algrastate een Galgewier te traceren is, op een goed zichtbare plaats
aan het vaarwater dat de drie genoemde dorpen met elkaar verbindt.70
Namen van grietmannen van het fiarndel zijn weliswaar niet overgeleverd,
maar we springen niet te ver met de polsstok als we veronderstellen dat
Ghield Aelgera die functie heeft uitgeoefend en als zodanig op zijn eigen land
een galg heeft doen oprichten ter wille van de rechtszekerheid in de drie dorpen die hij onder zijn hoede had. Wat was eenvoudiger voor aanzienlijke eigenerfden en hoofdelingen die als grietman te zorgen hadden voor executie- en
demonstratiemiddelen ter ondersteuning van hun gezag, dan om deze te
doen bouwen op eigen bezit?
Uit de onderstaande vermelding kunnen we een aantal dingen opmaken:
1. Gielt en Fed hebben een zoon genaamd Halbe
2. Fed is in 1540 overleden (of daarvoor)
3. Gjelt waarschijnlijk niet, want er staat vrouw van Gielt, geen weduwe van Gielt
1540 - Halbe Gielts Algra - erfgenaam van Fed, Gielt Algera's vrouw
---
--------
Il est marié avec Fed.
Ils se sont mariés
Enfant(s):
Les données affichées n'ont aucune source.