Arbre généalogique De Jong - Bakker » Popke Sjoerds Bakker (1853-1918)

Données personnelles Popke Sjoerds Bakker 


Image(s) Illustration(s) Popke Sjoerds Bakker

Des liens dans d'autres publications

On rencontre cette personne aussi dans la publication:

Ancêtres (et descendants) de Popke Sjoerds Bakker


Famille de Popke Sjoerds Bakker

Il est marié avec Dieuwke Durks Althuisius.

Ils se sont mariés le 23 juillet 1875 à Langweer, il avait 22 ans.

Tijdstip: 11:00:00.000

Enfant(s):

  1. Pietertje Bakker  1876-1939
  2. Afke Bakker  1877-1951
  3. Sjoerd Popke Bakker  1879-1924
  4. Idske Bakker  1880-1969
  5. Wiebegje Bakker  1881-1977
  6. Durk Bakker  1883-1883
  7. Dirkje Bakker  1884-1963
  8. Durk Miente Bakker  1885-1969
  9. Albert Sjoerd Bakker  1887-1947
  10. Miente Bakker  1888-1975
  11. Neeltje Bakker  1890-1890
  12. Lammert Bakker  1891-1950
  13. Neeltje Bakker  1893-1982 
  14. Sikke Bakker  1894-1950
  15. Hendrik Bakker  1896-1961
  16. Abraham Bakker  1897-1957
  17. Stefanus Johannes Paul Bakker  1900-1945


Notes par Popke Sjoerds Bakker

Wie in de jaren vijftig van de twintigste eeuw het dorp Buitenpost vanaf het station of uit de richting van Kollum binnenkwam, werd meteen geconfronteerd met de naam van Popke Sjoerds Bakker. Op een schutting werd met grote letters reclame gemaakt voor 'de modemagazijnen P.S.  Bakker, Leeuwarden en Groningen'. In dit artikel wordt een en ander verteld over de levensloop van Popke Sjoerds Bakker, beurtschipper, koopman en winkelier te Buitenpost, geboren in 1835 te Langweer en overleden in 1918.

Popke Bakker zag op 5 juni 1853 het eerste levenslicht te Langweer. Zijn ouders waren Sjoerd Popkes Bakker en Pietertje Alberts Spaan. Vader Sjoerd was ook winkelier en koopman. Blijkbaar had deze zoon de handelsgeest en het koopmansbloed niet van een vreemde overgekregen. Popke trouwde in 1875 als 22-jarige met Dieuwke Althuisius, oud 19 jaren, geboren te Joure, dochter van Dirk Mientes Althuisius en Idske Johannes Veldman. De ouders van de bruid waren op de trouwdag reeds overleden. De grootvader van moederszijde te weten Johannes Baukes Veldman, timmerman te Joure, was bij de voltrekking van het huwelijk aanwezig en gaf zijn toestemming. Verschillende familieleden traden op als getuige, zoals Popke Sjoerds Bakker, oud 75 jaren, veldwachter te Langweer, grootvader van de bruidegom, en de ooms, die ook in Langweer woonden te weten Lammert Popkes Bakker, logementhouder en koopman, alsmede Hendrik Popkes Bakker, oud 30 jaar, wagenmaker van beroep.

Talrijke kroost

portretfoto van dieuwke althuisius bakkerPopke en Dieuwke (foto rechts) kregen een wel heel grote kinderschaar. In de jaren 1876 tot en met 1900 bracht de ooievaar maar liefst 17 kindertjes, waarvan er 2 zeer jong zijn overleden. Te Langweer werden geboren Pietertje (1876), Afke (1877), Sjoerd Popke (1879), Idske (1880), Wiebegje (1881), Durk (1883), Dirkje (1884), Durk Miente (1885), Albert Sjoerd (1887) en Miente (1888). In Buitenpost kwamen ter wereld: Neeltje (1890), Lammert (1891), Neeltje (1893), Sikke (1894), Hendrik (1896), Abraham (1897) en Stefanus J. Paul (1900). Het zou in dit verhaal te ver voeren om de levensloop van al deze Bakkers te beschrijven. We zullen het maar beperken. Dochter Afke trouwde in 1909 met Pier Eringa die in 1918 burgemeester werd van Achtkarspelen. Zoon Abraham zou zijn genoemd naar de staatsman Abraham Kuyper. Popke was een groot bewonderaar van deze persoon. Na het overlijden van Maaike Bijl-Althuisius in 1893 (zij was een zuster van Dieuwke) zorgde het echtpaar Bakker voor de achtergebleven 3 kinderen. Zij kwamen in Buitenpost te wonen. Na de dood van Jeltje in 1895, de oudste zuster van Popke, die gehuwd was met Sikke Visser, werden hun 2 kinderen in het gezin van Popke en Dieuwke opgenomen. Waar al veel is kan altijd meer bij, is een gezegde. Maar om in totaal 20 kinderen groot te brengen door één echtpaar, zal toch een hele opgave zijn geweest.

Beurtschipper, winkelier en koopman

Popke en Dieuwke met gezin verhuisden in 1888 van Langweer naar Buitenpost, waar een winkelpand was gekocht. De kruideniers- en manufacturenwinkel kreeg de naam 'Het Oude Kantoor', genoemd naar het eerdere notariskantoor in dit pand. Later breidde de zaak zich verder uit door winkels te openen in Kollum en Augustinusga. Regelmatig werd geadverteerd met: "voordelige karpetten, vloerzeil, Chinese matten, wollen chitsen dekens, boa's, moffen, enzovoort". Tevens begon men een beurtdienst per schip van Buitenpost naar Leeuwarden en Groningen, daartoe trok hij Klaas Dijkstra uit Buitenpost aan. Buitenpost was mooi centraal gelegen. Onder meer werden koeien vervoerd naar de vrijdagsmarkt in Leeuwarden, die 's avonds van tevoren in Buitenpost werden aangevoerd. Voor zijn petroleumhandel had hij een paar tanks op het station van Buitenpost waar de petroleum per tankwagen aankwam voor verdere distributie in Noord-Nederland. Hij had twee wagens en zes, zeven paarden om de petroleum te vervoeren.

Vooral na 1912 begon Popke Bakker zich toe te leggen op de handel in land en huizen. In de notarisakten uit die tijd komt zijn naam geregeld voor. Hieruit blijkt dat hij ook wel handelde in opdracht van andere personen. Verder werden er modezaken geopend in Leeuwarden en Groningen. In 1918 was er al een zaak in Leeuwarden met de naam P.S. Bakker, wat blijkt uit een advertentie. Tevens hield men zich bezig met de verkoop aan huis. De hele regio werd hiervoor afgereisd. Verschillende kinderen en andere familieleden van Popke en Dieuwke vonden hun werk in de beurtvaart en de winkels.

Sterke man

In het familieboek van het geslacht Bakker worden verschillende sterke staaltjes verteld over de lichaamskracht van Popke. "Hij was een sterke man en kon onder andere een baal suiker van 100 kilogram naar de zolder sjouwen. Ook is het gebeurd dat een paard met één been door een ijzeren putdeksel trapte en niet meer terug kon, dus moest het ter plaatse worden afgemaakt. Popke of schipper Bakker (zo werd hij ook wel genoemd) even waarschuwen. Popke trok met zijn blote handen de ijzeren staven opzij en het paard was verlost en bleef in leven. Het gebeurde ook eens dat een koe na het afkalven in de diepe grup terecht kwam. Men kon het dier niet eens meer op stal krijgen. Even Popke halen en jawel, hij zette zijn brede schouders er onder en klaar was het".

Maatschappelijke functies

Hoe Bakker naast zijn werk en zijn groot gezin voor heel veel andere zaken nog tijd had, is moeilijk voor te stellen. Zo vervulde hij een groot aantal bestuursfuncties van onder andere: diaken bij de gereformeerde kerk in Buitenpost, voorzitter van het christelijk schoolbestuur, mede-oprichter van de Stichting Woningbouw Achtkarspelen, bestuurslid van de begrafenisvereniging, gemeenteraadslid, later ook wethouder en ambtenaar van de burgerlijke stand.

De diaconie van de gereformeerde kerk had aan de Schoolstraat een aantal woningen in eigendom, waar ondersteunden konden wonen. Het gebeurde in de eerste jaren dat de Schoolstraat bestond, te weten in 1894. Wat was toen het geval? Het bleek dat een dooplid van de gemeente achter de diaconiewoningen een blokje hooi had neergezet. Van diaken Rispens had de man op een wat slinkse wijze hiervoor toestemming gekregen. In deze nog nieuwe straat leek dit slordig en was het een doorn in het oog van de kerkenraad. De zaak werd uitvoerig besproken en uiteindelijk wist broeder Bakker een oplossing. Hij zou dit zaakje wel even oplossen en ging een paar dagen later naar de eigenaar van het blokje hooi met de volgende boodschap: "Binnen 8 dagen het hooi opruimen of anders f  3,- storten in de kas van de diaconie". Na de genoemde termijn was het hooiblokje verdwenen en met een onbekende bestemming.

Van 1901 tot 1903 was Popke Bakker lid van de gemeenteraad en van 1903 tot 1907 ook wethouder en ambtenaar van de burgerlijke stand bij de gemeente Achtkarspelen. Bij de installatie van de nieuwe raadsleden in 1901 hield burgemeester Bekker een toespraakje en sprak aan het slot de volgende wens uit: "Moge Uwe te nemen besluiten, onder hooger zegen, strekken tot bevordering van de welvaart en den bloei der gemeente Achtkarspelen". Er waren destijds 2 wethouders. Zijn collega-wethouder was ook vader van 15 kinderen. Wanneer de burgemeester met de beide wethouders eens ergens kwam, mocht de burgemeester graag vertellen dat het hele college 30 kinderen had. En dit klopte, want het burgemeestersechtpaar was kinderloos gebleven.

Popke Bakker werd in januari 1879 voorzitter van het bestuur van de christelijke school in Buitenpost en in hem vond de school een stuwende kracht. Het dorp had, in vergelijking met de omringende plaatsen, al vrij vroeg een bijzondere school. Men begon op 4 september 1879 en wel met 65 leerlingen en 2 leerkrachten, te weten een hoofd en een kwekeling. De lessen werden gehouden in het pand aan de Voorstraat, waar vele jaren de familie Evenhuis een rijwielzaak had. Oorspronkelijk was dit een kerkje en hierin vonden de eerste kerkdiensten van de gereformeerde kerk plaats. Voortdurend had het schoolbestuur met grote financiële problemen te kampen. Alles moest nog uit eigen middelen worden betaald. Subsidie van Rijk en gemeente was nog lang niet in zicht. Het schoolgeld bedroeg f 0,10 per week per leerling, terwijl bezoek van de openbare school kosteloos was. Voor de minder draagkrachtigen betekenden die f 0,10 per week vaak een last en het was vooral die groep, die voorstanders waren van christelijk onderwijs. Omdat in de naburige plaatsen nog geen christelijke school aanwezig was, kwamen ook kinderen uit Twijzel, Augustinusga en Veenklooster naar Buitenpost.

Koop afbraak Haersmastate

In 1909 overleed te Buitenpost jhr. V.A.H. van Haersma de With, oud-burgemeester van Achtkarspelen. Hij werd 78 jaar oud. Volgens een berichtje in de Kollumer Courant "leefde zijne Edele op hoogst bescheiden wijze op zijn buitengoed Haersmastate". Ruim 6 maanden later, in oktober 1909 werd op de boerderij aan de Rijksstraatweg te Buitenpost, die bij het slot hoorde, een boelgoed gehouden van de goederen, voorzover die niet onderling door de familie waren verdeeld. Genoemde krant berichtte: "Zeker ten gevolge de aloude bekendheid van den naam der familie de With, die langer dan een eeuw met Buitenpost en omstreken verwant was, was de toeloop van publiek enorm groot en dientengevolge de prijzen van de 'oudheden' hoog. Wat lot aan Haersmastate is of zal worden beschoren is nog onbekend". Na afloop van 18 maanden was het lot wel bekend. Blijkbaar hadden de erfgenamen tot afbraak besloten en deze publiek te verkopen. Op 5 april 1911 werd de state op afbraak verkocht ten overstaan van notaris Sickler. Hoogste bieder en koper was Bakker voor f 2559,-. Met de materialen van deze afbraak liet Bakker een huis bouwen naast zijn winkel 'Het Oude Kantoor'.

Jeltingahuis

De naam is ontleend aan die van het geslacht Jeltinga, die in de 17e eeuw op de Jeltingastate woonde in Buitenpost. Het Jeltingahuis is gebouwd in opdracht van Jacob Kuipers (1841-1906). Deze persoon was een hereboer, op zijn boerderij had hij een zetboer. Van het omvangrijke complex met koetshuizen en stallen is nu alleen de woning nog overgebleven. Na het overlijden van de weduwe van Jacob Kuipers, werd het complex in 1914 publiek verkocht. Notaris Landmeter te Augustinusga maakte in verschillende kranten de verkoop bekend. Aan de hand van deze bekendmaking kunnen we nagaan hoe een en ander er destijds uitzag. Hierna volgt een opsomming wat er allemaal te koop werd aangeboden:

    De afbraak van het Jeltingahuis, bestaande uit de in 1877 nieuw gebouwde huizinge met achtergebouw, stalling en hooischuur, benevens regenbakken, putten, enzovoort. De huizinge bevat: het souterrain, keuken, provisiekelder, wijnkelder, kamper voor het personeel, turfbergplaats en gangen. Op de eerste verdieping: vestibule, grote zaal met kamer, daarachter achterkamer, logeerkamer en gesloten waranda; op de tweede verdieping: 3 logeerkamers, linnen- en bergzolders. Verder was er nog een achtergebouw, een houten schuur, waarin koe- en paardenstallen en een hooibergplaats. Ook werd nog gepubliceerd hoe de gebouwen er ongeveer van binnen uitzagen. Hier bevonden zich onder andere lichtkozijnen met spiegelruiten, marmeren schoorsteenmantels, 24 vierkante meter wit marmeren vloeren, een wit marmeren fonteintje, tegelvloeren en koperen pompen. Diverse bouwterreinen, tuinen en singels in de nabijheid van het Jeltingahuis. Een huis en een plek grond met koepel tegenover het Jeltingahuis aan de Stationsstraat. Verder was aangegeven: alles moet zijn afgebroken en vervoerd voor 15 augustus 1914.

Uiteraard schreef ook de Kollumer Courant over deze belangrijke verkoping:

    BUITENPOST - Op 23 April 1914 werd bij De Jong ten overstaan van notaris Landmeter finaal verkocht de eigendommen behoorende tot de nalatenschap van mevrouw Kuipers-Siccama te Buitenpost. Koper van de afbraak van het Jeltingahuis: P.S. Bakker te Buitenpost voor f 3063,- Het begint er op de gelijken dat het slot Jeltingahuis te Buitenpost, na een bestaan van 40 jaren, binnen afzienbaren tijd onder den moker der sloopers zal vallen. Naar men mededeelt, moeten de gebouwde en ongebouwde eigendommen in de gemeenten Achtkarspelen en Kollumerland, behoorende tot de nalatenschap van mevrouw Kuipers, bij openbare verkoop aldaar meer dan f 270.000,- opgebracht hebben. Volgens gehouden aanteekeningen moeten de kosten van het in 1877 gestichte Jeltingahuis met bijwerk en opzicht f 30.000,- bedragen hebben. Voeg daarbij de ronde som van f 8000,- wegens latere vertimmeringen, bijbouw en aankleve, van dien, dan kwam het slot voor den verkoop op afbraak op omstreeks f 38.000,- te staan. En nu heeft die verkoop circa f 3000,- opgebracht. Wel een aanmerkelijk verlies aan kapitaal in nog geen vier decenniums.

Geen afbraak

Na een familieberaad werd besloten het Jeltingahuis niet af te breken. Hierdoor bleef het behouden en heeft de gemeente Achtkarspelen, die uiteindelijk eigenaar werd, nu nog een stijlvol gebouw voor de representatieve gelegenheden en andere bijeenkomsten. Overigens was er voor de aankoop van Bakker al een serieuze gegadigde, te weten de Vereniging voor Christelijk Onderwijs in Buitenpost. De bestaande school aan de Voorstraat (later jarenlang het pakhuis van H.K. Dijkstra) was te klein geworden. Daarom besloot men over te gaan tot de bouw van een nieuw gebouw en een schoolhuis. Om dit te verwezenlijken had men het oog laten vallen op het Jeltingahuis met aangrenzende bouwterrein. Vanwege de te hoge kosten kon dit niet doorgaan.

Verder verloop

Popke Sjoerds Bakker heeft niet lang op zijn Jeltingahuis kunnen wonen. Op 25 november 1918 kwam hij aan kanker te overlijden en bereikte de leeftijd van 65 jaar. Het was in die tijd dat er veel mensen stierven aan de Spaanse griep. Het overlijdensbericht van Bakker in deze krant staat dan ook te midden van advertenties van personen die aan deze epidemie bezweken. Het waren vaak nog mensen in de kracht van hun leven. Zijn vrouw Dieuwke overleed in 1935.

(tekst: Dirk Wildeboer, uit Historisch Allerlei deel IV, een uitgave van de Stichting Oud-Achtkarspelen)

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Popke Sjoerds Bakker?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!


Barre chronologique Popke Sjoerds Bakker

  Cette fonctionnalité n'est disponible que pour les navigateurs qui supportent Javascript.
Cliquez sur le nom pour plus d'information. Symboles utilisés: grootouders grand-parents   ouders parents   broers-zussen frères/soeurs   kinderen enfants

Sur le nom de famille Bakker


Avec la recherche rapide, vous pouvez effectuer une recherche par nom, prénom suivi d'un nom de famille. Vous tapez quelques lettres (au moins 3) et une liste de noms personnels dans cette publication apparaîtra immédiatement. Plus de caractères saisis, plus précis seront les résultats. Cliquez sur le nom d'une personne pour accéder à la page de cette personne.

  • On ne fait pas de différence entre majuscules et minuscules.
  • Si vous n'êtes pas sûr du prénom ou de l'orthographe exacte, vous pouvez utiliser un astérisque (*). Exemple : "*ornelis de b*r" trouve à la fois "cornelis de boer" et "kornelis de buur".
  • Il est impossible d'introduire des caractères autres que ceux de l'alphabet (ni signes diacritiques tels que ö ou é).


Lors de la copie des données de cet arbre généalogique, veuillez inclure une référence à l'origine:
Geert H. de Jong, "Arbre généalogique De Jong - Bakker", base de données, Généalogie Online (https://www.genealogieonline.nl/stamboom-de-jong-bakker/I11.php : consultée 29 mars 2024), "Popke Sjoerds Bakker (1853-1918)".