Family tree Edelman, van Schoonneveldt, van Werkhoven, van der Meer

Mijn Vier Rotterdamse Grootouders

Edelman, van Schoonneveldt, van Werkhoven, van der Meer

Een familiegeschiedenis en genealogie van voorouders en nazaten

HENDRIK EDELMAN

Professor Emeritus

School of Communication and Information

Rutgers University, New Brunswick, NJ

235 East 95thh Street #11K

New York, NY 10128

edelmanh@earthlink.net

DE FAMILIE EDELMAN

(versie Maart 2017)

“Edelman, bedelman, dokter, pastoor, koning, keizer, schuttermajoor”

We weten niet zeker waar de naam Edelman vandaan komt. In de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw, de tijd van veel oorlogshandelingen in de buurt van Rotterdam, komen we regelmatig verwijzingen tegen van de positie van “edelman” van de artillerie ter land, zowel als ter zee. Deze benaming van een geschutscommandant blijft nog lang bestaan. Volgens het Woordenboek Nederlandsche Taal (p. 3783) wordt deze naam  de titel van alle officiers van de artillerie tot 1697. Het is dus mogelijk dat de naam is blijven hangen toen de oorlog over was. * En misschien heeft het bekende straatrijmpje dan toch wat meer betekenis dan we dachten....

De eerste persoon met de naam Edelman die wij hebben gevonden is Engelbert Edelmanne, die in 1317 belasting betaalde op een halve hoeve in Muilkerk. (J.C. Kort, Repertorium op de lenen van de hofstede Altena, 1232-1650, in Ons Voorgeslacht (40) 1985 p. 175-212, p. 189). De tweede is Willem Edelman. Zijn naam komt voor op een lijst van "Inkomsten uit de Grafelijke Domeinen te Hillegersberg, Kralingen, Overschie, Rotterdam en Schiebroek". (C. Hoek in Ons Voorgeslacht 1984, p. 246). De datum is 1362. Rotterdam kreeg stadsrechten van de graaf van ….. in 135? Het waren de roerige tijden van de Hoekse en Kabeljauwse twisten en het gebied tussen Rotterdam en Delft was vaak omstreden.

De eerstvolgende verwijzingen komen uit de zestiende eeuw, een flink stuk later dus. 

Het zijn Jacob Edelman  en Cornelis Edelman . Zij woonden rondom 1550 net buiten Rotterdam, in Cool. De ambachtsheerlijkheid Cool, bevatte Beukelsdijk, Oost en West Blommersdijk en Cool. Alles net ten Westen van de stad Rotterdam. Het Ambacht Cool wordt al vermeld in 1250. Tot 1596 was  Cool bezit van Jacob van Almonde. In dat jaar kocht de stad Rotterdam het ambacht. Van 1795 tot 1809 was het een municipaliteit en voor een korte tijd, tot 1811, een zelfstandige gemeente. In 1811 volgde annexatie door Rotterdam, maar Beukelsdijk ging naar Delfshaven. In 1816 kwam Beukelsdijk terug bij Rotterdam. In 18.. volgde de annexatie van Delfshaven.

* Enige voorbeelden: Kars Kreeft, gedoopt ca. 1626, vermoedelijk in Zutphen, beroep Edelman van het canon. (Internet); Nicolaas Hamel was Edelman van de artillerie en capiteyn van de treck paarden (C.A. Hamel, Kroniek van een familie)

Voor zover we dit hebben kunnen nagaan lijkt het er op dat dit inderdaad de voorouders zijn van onze tak. Wij hebben de genealogie van volgende generaties nagezocht in het Gemeentearchieven  Rotterdam en Delft, zowel als op diverse internet adressen.  Ze zijn allemaal rondom Cool en Delfshaven blijven wonen.

Maar Jacob en Cornelis waren niet de enige van die naam in de buurt. Wij hebben in een andere bron een Jacob Edelman gevonden, kennelijk geboren omstreeks 1598 in Rotterdam , met een zoon Pieter Jacobs Edelman in 1630 in Zevenhuizen. Die tak blijft een paar generaties actief ter plaatse en ook in Cappelle a/d IJssel en later Kralingen. In de Nijkerkse archieven verschijnt Cornelis Jansz Edelman (1616-1654). Ook deze familie hebben we uitvoerig teruggevonden. In de Delftse archieven hebben wij Adriaen Gerritz Edelman (Eelman) gevonden die voor 1633 daar overleed zowel als Arie Cornelisz Edelman, molenaar, geboren omstreeks 1640. Hij werd  de stamvader van een uitvoerig molenaarsgeslacht  dat uiteindelijk de in onze familie bekende Delfshavense molenaar Leendert Edelman (1695-1735) voortbracht.  Het is zeer goed mogelijk dat deze verwant is aan onze tak, waar tijdens diezelfde periode het molenaarsvak ook werd uitgevoerd.  In Zaandam bestond al in 1640 Maarten Dirksz. Edelman die in dat jaar samen met anderen geld beschikbaar stelde voor een raam met het wapen van de stad voor de Westerkerk aldaar. Er zijn ook vroege aanwijzingen van een familie Eleman in Leiden  en Eelmans op Texel.

Is het allemaal dezelfde familie? Wij weten dat niet zeker. Het lijkt er op dat de familie rondom Rotterdam is begonnen, om daarna uit te waaieren naar het Westen in Schiedam, Maasluis, de Lier en Naaldwijk, en naar het Noorden in Boskoop, Reeuwijk, Nieuwkoop en uiteindelijk naar Noord-Holland in Rijnsaterwoude, Aalsmeer en Uithoorn. Wij hebben ook twee takken van Zwitserse en Duitse afkomst gevonden, de eerste met rijke takken in Friesland, de tweede in Amsterdam. Afstammelingen daarvan wonen nog steeds in Nederland.

DE FAMILIE VAN SCHOONNEVELDT

 Het spoor van de familie van Schoonneveldt, of met andere spellingen zoals we zullen zien, begint  de zeventiende eeuw in Lienden in de Betuwe. De naam van Schonevelt komt nogal veel voor in die buurt, hoewel het niet duidelijk is waarom. Van der Aa's Geograpish Woordenboek vermeld een "strook lands in het Overkwartier der Provincie Utrecht, bij Wijk bij Duurstede, Zuidwest van Houten". Later werd de spelling  van Schoonneveldt door de familie aangenomen en in de Rotterdamse geboorteregisters is de volgende generatie met deze naam aanwezig. Het Centraal Bureau voor de Genealogie in den Haag heeft een krantenknipsel archief, waar ook veel gegevens van zijn overgenomen.

                                             DE FAMILIE VAN WERKHOVEN

Werkhoven is een dorp en een voormalige gemeente in de provincie Utrecht. De gemeente is op 1 september 1964 opgeheven en bij de gemeente Bunnik gevoegd. Het is een kleine kern met ongeveer 1630 inwoners (CBS 2003). Werkhoven is ontstaan in de 8e eeuw onder de naam Wercundia. In de 12-13e eeuw werd de Kerk van Werkhoven gebouwd, de Sint Stevenskerk, die nog altijd het middelpunt van de historische kern van het dorp vormt. Er is veel agrarische activiteit, voornamelijk veeteelt en fruitteelt, in en om het dorp.

Het verhaal van onze familie begint eind zeventiende eeuw met ene Egbert van Werkhoven, wonende in Wijk bij Duurstede, niet ver weg dus.

DE FAMILIE VAN DER MEER

Het zoeken naar leden van de familie van der Meer wordt bemoeilijkt door het feit dat het een vrij veel voorkomende naam is.  Zie A.M. Verbeek, Opstellen en opstellingen betreffende de naamdragers Van der Meer en Vermeer hoofdzakelijk in Schieland en Delfland. Vol. 1-3. Afzonderlijk naamregister bij de 3 delen Van der Meer.

De oudste van der Meer die wij tot op heden zijn tegengekomen stamt uit de achtiende eeuw. Het is ene Pieter van der Meer in den Haag. Hij lijkt onze voorvader te zijn.